امیر حسین خرمی صورت جریان وجوه نقد (CFS)، یک صورت مالی است که مقدار وجه نقد و معادل های نقدی ورودی و خروجی از یک شرکت را توضیح میدهد. این صورت مالی مانند صورت سود و زیان، عملکرد یک شرکت را در یک دوره زمانی اندازه گیری میکند.
به عنوان مثال، صورت سود و زیان شامل هزینه استهلاک است و جریان نقدی واقعی مربوط به آن وجود ندارد. این هزینه صرفاً تخصیص بهای تمام شده یک دارایی در طول عمر مفید آن است. یک شرکت برای انتخاب روش استهلاک خود آزادی عمل دارد که هزینه استهلاک گزارش شده در صورت سود و زیان را اصلاح میکند. از سوی دیگر، صورت وجوه جریان نقد معیاری از جریان‌های ورودی و خروجی واقعی است که به راحتی قابل دستکاری نیستند.
صورت وجوه جریان نقد این موضوع را بررسی میکند که یک شرکت تا چه اندازه و چگونه منابع نقدی خود را مدیریت میکند، به این معنی که شرکت چقدر پول نقد تولید میکند تا تعهدات و بدهیهای خود را پرداخت کند و همچنین هزینه‌های عملیاتی خود را تأمین کند. به عنوان یکی از سه صورت مالی اصلی، صورت وجوه جریان نقد مکمل ترازنامه و صورت سود و زیان است.
در این مقاله، ما به شما نشان خواهیم داد که چگونه ساختار صورت وجوه جریان نقد شکل گرفته و چگونه میتوانید از آن در هنگام تجزیه و تحلیل یک شرکت استفاده کنید.
نحوه استفاده از صورت جریان نقدی
صورت وجوه جریان نقد به سرمایه گذاران اجازه میدهد تا درک کنند که عملیات یک شرکت چگونه انجام میشود، پول آن از کجا می آید و چگونه خرج میشود. صورت وجوه جریان نقد از آنجایی مهم است که به سرمایه گذاران کمک میکند تا تعیین کنند که آیا یک شرکت از پایه مالی محکمی برخوردار است یا خیر .
از سوی دیگر، بستانکاران می توانند از صورت وجوه جریان نقد برای تعیین میزان نقدینگی موجود (به عنوان نقدینگی) شرکت برای تأمین هزینه های عملیاتی و پرداخت بدهی های خود استفاده کنند و در مورد نحوه تعاملشان با شرکت مذکور تصمیم گیری کنند.
ساختار صورت جریان نقدی
اجزای اصلی صورت وجوه جریان نقدی عبارتند از:
- پول نقد حاصل از فعالیت های عملیاتی
- پول نقد حاصل از فعالیت های سرمایه گذاری
- وجوه نقد ناشی از فعالیت های تامین مالی
- افشای فعالیت‌های غیرنقدی
توجه به این نکته مهم است که صورت وجوه جریان نقد از صورت سود و زیان و ترازنامه متمایز است . زیرا شامل مقدار وجوه نقد ورودی و خروجی آتی که به عنوان درآمدها و هزینهها ثبت شده است . بنابراین ، وجه نقد با درآمد خالص که در صورت سود و زیان ، فروش نقدی و همچنین فروش نسیه یکسان نیست .
پول نقد حاصل از فعالیت های عملیاتی
فعالیت های عملیاتی در صورت وجوه جریان نقد شامل هر گونه منابع و استفاده از پول نقد حاصل از فعالیت های تجاری است. به عبارت دیگر، نشان می دهد که چقدر پول نقد از محصولات یا خدمات یک شرکت تولید میشود.
به طور کلی، تغییرات ایجاد شده در وجه نقد، حساب های دریافتنی، استهلاک، موجودی کالا و حساب های پرداختنی به صورت نقد منعکس می شوند.
این فعالیت های عملیاتی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- رسیدهای حاصل از فروش کالا و خدمات
- پرداخت بهره
- پرداخت مالیات بر درآمد
- مبالغ پرداخت شده به تامینکنندگان کالاها و خدمات مورد استفاده در تولید
- پرداخت حقوق و دستمزد به کارکنان
- پرداخت های اجاره
- هر نوع دیگر از هزینه های عملیاتی
- در مورد پرتفوی تجاری یا یک شرکت سرمایهگذاری، دریافتیهای حاصل از فروش وام، بدهی یا اوراق بهادار نیز شامل میشود زیرا این یک فعالیت تجاری است .
پول نقد حاصل از فعالیت های سرمایه گذاری
فعالیت های سرمایه گذاری شامل هر گونه منابع و استفاده از وجه نقد حاصل از سرمایه گذاری های یک شرکت است. خرید یا فروش یک دارایی، وام هایی که به فروشندگان داده شده یا از مشتریان دریافت می شود، یا هرگونه پرداخت مربوط به ادغام یا تملک در این دسته گنجانده می شود. به طور خلاصه، تغییرات در تجهیزات، دارایی ها یا سرمایه گذاری ها به پول نقد ناشی از سرمایه گذاری مربوط می شود.
تنها زمانی که درآمد یک دارایی در محاسبات صورت وجوه جریان نقد محاسبه می شود، زمانی است که دارایی فروخته می شود.
معمولاً، تغییرات در وجه نقد ناشی از سرمایهگذاری یک مورد «نقدی» است، زیرا پول نقد برای خرید تجهیزات جدید، ساختمان‌ها یا دارایی‌ها مانند اوراق بهادار قابل فروش استفاده میشود. با این حال، زمانی که یک شرکت یک دارایی را واگذار می کند، این معامله برای محاسبه وجه نقد ناشی از سرمایه گذاری، به عنوان «وجه نقد» در نظر گرفته می شود.
وجوه نقد حاصل از فعالیت های تامین مالی
وجوه نقد حاصل از فعالیت های تامین مالی شامل وجوه نقد سرمایه گذاران یا بانک ها و همچنین وجه نقد پرداختی به سهامداران است. پرداخت سود سهام، پرداخت برای بازخرید سهام و بازپرداخت اصل بدهی (وام) در این دسته قرار میگیرد.
تغییرات نقدی حاصل از تامین مالی به صورت “نقدی” در هنگام افزایش سرمایه و “نقدی” در هنگام پرداخت سود سهام است. در واقع اگر شرکتی اوراق قرضه را برای عموم منتشر کند، شرکت وجه نقد دریافت میکند و هنگامی که سود به دارندگان اوراق قرضه پرداخت میکند ، شرکت در حال پرداخت وجوه نقد خود است.
نحوه محاسبه جریان نقدی
دو روش برای محاسبه جریان نقدی وجود دارد:
- روش مستقیم
- روش غیرمستقیم
روش محاسبه جریان نقدی به صورت مستقیم
در روش مستقیم همه انواع مختلف پرداخت‌ها و دریافت‌های نقدی، از جمله وجه نقد پرداختی به تامینکنندگان، دریافت‌های نقدی از مشتریان و وجوه نقد پرداخت شده به عنوان حقوق جمع‌آوری می‌شوند. این روش صورت وجوه جریان نقد برای مشاغل بسیار کوچکی که از روش حسابداری بر مبنای نقدی استفاده میک نند آسانتر است. این ارقام را نیز می توان با استفاده از مانده های ابتدایی و انتهایی انواع حساب های دارایی و بدهی و بررسی کاهش یا افزایش خالص حساب ها محاسبه کرد.
روش محاسبه جریان نقدی به صورت غیرمستقیم
اکثر شرکت ها از روش حسابداری مبتنی بر تعهدی استفاده میکنند، که در آن درآمد به جای دریافت آن، هنگام کسب شناسایی می شود. این امر باعث قطع ارتباط بین درآمد خالص و جریان نقدی واقعی میشود، زیرا همه معاملات در سود خالص در صورت سود و زیان شامل اقلام نقدی واقعی نیستند. بنابراین، اقلام خاصی باید در هنگام محاسبه جریان نقدی حاصل از عملیات مورد ارزیابی مجدد قرار گیرند.
با روش غیرمستقیم، جریان نقدی با تعدیل سود خالص در واقع با جمع یا تفریق تفاوت‌های حاصل از معاملات غیرنقدی محاسبه میشود. اقلام غیرنقدی در تغییرات دارایی ها و بدهی های شرکت در ترازنامه از یک دوره به دوره دیگر نشان داده می شوند. بنابراین، حسابدار یک شرکت، افزایش و کاهش حسابهای دارایی و بدهی را که باید به رقم درآمد خالص اضافه یا از آن حذف شود، شناسایی میکند تا جریان نقدی ورودی یا خروجی دقیق را شناسایی کند.
تغییرات در حساب های دریافتنی (AR) در ترازنامه از یک دوره حسابداری به دوره دیگر باید در جریان نقدی منعکس شود. اگر حساب های دریافتنی کاهش یابد، این نشان میدهد که پول نقد بیشتری از مشتریانی که حسابهای اعتباری خود را پرداخت میکنند وارد شرکت شده است. مقداری که حساب های دریافتنی کاهش یافته است به درآمد خالص اضافه میشود .
اگر حساب های دریافتنی از یک دوره حسابداری به دوره دیگر افزایش یابد، آنگاه مقدار افزایش باید از سود خالص کسر شود زیرا اگرچه مبالغ نشان داده شده در حسابهای دریافتنی به صورت درآمد است، اما نقدی نیست .
از سوی دیگر، افزایش موجودی نشان میدهد که یک شرکت پول بیشتری را برای خرید مواد اولیه بیشتر خرج کرده است . اگر موجودی کالا به صورت نقدی پرداخت شده باشد، افزایش ارزش موجودی کالا از سود خالص کسر می شود .کاهش موجودی به سود خالص اضافه میشود. اگر موجودی به صورت اعتباری خریداری میشد، آنگاه افزایشی در حساب های پرداختنی در ترازنامه رخ میدهد و میزان افزایش از یک سال به سال دیگر به سود خالص اضافه میشد.
همین منطق برای مالیات های قابل پرداخت، حقوق های قابل پرداخت و پیش پرداخت های بیمه صادق است. اگر چیزی پرداخت شده باشد، تفاوت در ارزشش از یک سال به سال دیگر باید از درآمد خالص کم شود. اگر مبلغی وجود داشته باشد که هنوز بدهکار است، هر گونه تفاوت باید به سود خالص اضافه شود.
سخن پایانی
همه صورت‌های جریان نقدی به اندازه مثالهای ما ساده به نظر نمی‌رسند یا جریان نقدی مثبتی را نشان نمی‌دهند. با این حال، جریان نقدی منفی نباید به طور خودکار یک علامت منفی را بدون تجزیه و تحلیل بیشتر نشان دهد. جریان نقدی ضعیف گاهی اوقات نتیجه تصمیم یک شرکت برای گسترش تجارت خود در یک مقطع زمانی خاص است که برای آینده اتفاق خوبی خواهد بود.
بنابراین، تجزیه و تحلیل تغییرات در جریان نقدینگی از یک دوره به دوره دیگر به سرمایه گذار ایده بهتری درباره نحوه عملکرد شرکت و اینکه آیا یک شرکت ممکن است در آستانه ورشکستگی یا موفقیت باشد، میدهد. صورت جریان نقدی نیز باید هماهنگ با دو صورت مالی دیگر در نظر گرفته شود.
