امیر رضازاده افراد همواره در تلاشند تا با سرمایه‌گذاری ثروت خود را افزایش دهند. به‌دلیل تخصصی بودن امر سرمایه‌گذاری افرادی که فاقد دانش و تخصص کافی برای این امر هستند از خدمات سرمایه‌گذاری غیرمستقیم استفاده می‌کنند. در میان روش‌های متعدد و متنوعی که برای سرمایه‌گذاران وجود دارد، استفاده از خدمات صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردان‌ها دو گزینه رایج پیش‌روی آن‌ها است. در ادامه به بررسی تفاوت‌های میان خدمات ارائه‌شده توسط سبدگردان‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری پرداخته و با آن‌ها آشنا می‌شویم.
پس در ادامه با فردانامه همراه باشید.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردانی
صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌عنوان یکی از نهادهای مالی شناخته می‌شوند که با جمع‌آوری منابع خرد و سرمایه‌گذاری آن‌ها هدف غایی خود را که منتفع ساختن سرمایه‌گذاران خود است، را دنبال می‌کنند. در مقابل مشابه صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سبدگردان‌ها نهادهای مالی هستند که منابع سرمایه‌گذاران خود را مدیریت و سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ اما نحوه چینش پرتفو و تعیین ترکیب دارایی‌ها در این نهاد مالی متفاوت از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است و برای هر سرمایه‌گذار به‌صورت منحصربه‌فرد انجام می‌شود.
برای آشنایی بیشتر با دو نهاد مالی مورد اشاره می‌توانید دو مقاله «سبدگردانی» و «صندوق‌های سرمایه‌گذاری» را در فردانامه مطالعه کنید.
مزیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری
همان‌طور که در ابتدا نیز اشاره کردیم صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازارهای مالی هستند. استفاده از خدماتی که این صندوق‌ها ارائه می‌دهند یکی از پیشنهادات متخصصین به سرمایه‌گذارانی‌ست که دانش یا زمان کافی برای رصد و مطالعه بازار را ندارند. اما خدماتی که توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری ارائه می‌شود دارای چه ویژگی‌ها و مزیت‌هایی است؟
در ادامه به برخی از این مزیت‌ها اشاره می‌کنیم.
- کاهش هزینه مدیریت دارایی (به‌دلیل تقسیم شدن آن میان سرمایه‌گذاران صندوق)
- مدیریت دارایی به‌صورت کاملا حرفه‌ای
- نقدشوندگی بالا
- امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ اندک (حداقل ۵۰۰ هزار تومان)
- ریسک کم
- تنوع در انواع صندوق و امکان انتخاب گزینه مناسب مطابق با سلیقه خود
مورادی که اشاره کردیم تنها بخش کوچکی از مزیت‌هایی است که با سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها می‌توانیم از آن‌ها منتفع شویم. در ادامه به بررسی مزیت‌های سبدگردانی پرداخته و با آن‌ها آشنا می‌شویم.
مزیت‌های سبدگردانی
- مدیریت دارایی افراد مطابق با وضعیت منحصربه‌فرد آن‌ها به‌صورت کاملا شخصی
- امکان اعمال نظرات سرمایه‌گذار در سرمایه‌گذاری خود
- انجام آزمون‌های سنجش ریسک و تعیین بازده مورد انتظار سرمایه‌گذار برای تصمیم‌گیری دقیق مطابق با وضعیت او
- ترکیب دارایی‌های متنوع (انعطاف بیشتر در تعیین درصد دارایی‌ها در پرتفوی)
سبدگردان‌ها به‌دلیل خدمات منحصر به هر سرمایه‌گذار که ارائه می‌دهند، کارمزد خدمات بالاتری نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارند. برای یافتن لیست سبدگردان‌های مجاز که تحت نظارت و مجوز سازمان بورس فعالیت می‌کنند، می‌توان از این سامانه استفاده کرد؛ همچنین تیم فردانامه نیز به ارائه خدمت سبدگردانی می‌پردازد.
در صورت تمایل به استفاده از این خدمات می‌توانید صفحه «سبدگردانی اختصاصی» فردانامه مراجعه کنید.
تفاوت‌های میان خدمات صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردان‌ها
همان‌طور که مشاهده کردید هر دو نهاد مورد اشاره به ارائه خدمات مدیریت دارایی برای سرمایه‌گذاران خود می‌پردازند. سوالی که در این‌جا برای سرمایه‌گذاران مطرح می‌شود این است که از خدمات ارائه‌شده توسط کدام نهاد استفاده کنند. برای پاسخ به این سوال باید با تفاوت خدماتی که توسط این دو نهاد ارائه می‌شود، آشنا شویم. در ادامه به برخی از این تفاوت‌ها اشاره می‌کنیم.
- کارمزد مدیریت دارایی: کارمزد مدیریت دارایی در نهادهای سبدگردانی به‌مراتب بالاتر از کارمزدی است که صندوق‌های سرمایه‌گذاری از سرمایه‌گذاران خود دریافت می‌کنند. به‌طور معمول کارمزد خدمات ارائه‌شده توسط صندوق‌ها کمتر از ۲درصد دارایی تحت مدیریت آن‌ها است؛ اما در مقابل این کارمزد در سبدگردان‌ها به بیش از ۲۵درصد سود کسب‌شده نیز می‌رسد.
- اختصاصی بودن خدمات ارائه‌شده: خدماتی که سبدگردان‌ها به مشتریان خود ارائه می‌دهند، برای هر مشتری منحصربه‌فرد بوده و متفاوت از فرد دیگر است؛ اما در مقابل صندوق‌های سرمایه‌گذاری تصمیمات کاملا مشابهی را برای تمامی سرمایه‌گذاران خود اتخاذ می‌کنند و از این مسیر به‌دنبال منتفع ساختن سرمایه‌گذاران خود هستند.
- رهگیری عملکرد پرتفوی سرمایه‌گذاری: افرادی که از خدمات سبدگردان‌ها استفاده می‌کنند می‌توانند به‌صورت لحظه‌ای وضعیت پرتفوی خود را بررسی کرده و از عملکرد سبدگردان خود آگاه شوند؛ اما در مقابل بررسی وضعیت پرتفوی صندوق‌ها تنها با پیگیری گزارش عملکرد آن‌ها که به‌صورت ماهانه منتشر می‌شود، امکان‌پذیر است.
- مدت زمان سرمایه‌گذاری: قراردادهایی که میان سبدگردان‌ها و سرمایه‌گذاران منعقد می‌شوند معمولا به‌صورت یک‌ساله و یا دوساله است. به همین علت بازه سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سبدگردانی بلندمدت است؛ اما بااین‌حال صندوق‌های سرمایه‌گذاری را می‌توان به‌صورت روزانه خریدوفروش کرد و به همین علت این ابزار محدودیتی از نظر مدت زمان سرمایه‌گذاری ندارد.
- مبلغ سرمایه‌گذاری: حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سبدگردانی درحال‌حاضر بالای یک میلیارد تومان است؛ اما در صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توان با حداقل مبلغ ۵۰۰ هزار تومان سرمایه‌گذاری کرد.
- ریسک و بازده: به‌طور معمول خدماتی که توسط سبدگردان‌ها ارائه می‌شود ریسک متناسب با خطرپذیری سرمایه‌گذار و مطابق آن بازده نسبتا بیشتری را برای سرمایه‌گذاران به‌همراه دارد؛ اما در مقابل صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌مراتب ریسک کمتر و در نتیجه بازده کمتری نیز نسبت به سبدگردان‌ها دارند.
- اعمال نظر: ارتباط میان سبدگردان‌ها و سرمایه‌گذاران یک ارتباط دوسویه است. این موضوع این امکان را به سرمایه‌گذاران می‌دهد که نظرات خود را به سبدگردان منتقل کرده و از این راه دیدگاه شخصی خود را در پرتفوی خود، اعمال کنند؛ اما در مقابل چنین ارتباطی میان سرمایه‌گذار و صندوق سرمایه‌گذاری وجود ندارد و مدیر دارایی صندوق به‌صورت یک‌جانبه به اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری خود می‌پردازد.
- تنوع در دارایی: صندوق‌های سرمایه‌گذاری براساس این‌که از چه نوعی هستند (به‌طور کلی سهامی، مختلط و یا درآمد ثابت) باید ترکیب دارایی‌های خود را مطابق با حدنصاب‌های سازمان بورس تنظیم کنند. برای مثال یک صندوق سهامی باید بیشتر منابع تحت مدیریت خود را (مطابق الزامات سازمان بورس حداقل ۷۰درصد) در سهام سرمایه‌گذاری کند.
اما در مقابل همان‌طور که اشاره کردیم ترکیب دارایی سرمایه‌گذاران در شرکت‌های سبدگردان مطابق با ویژگی‌های آن‌ها بوده و در هر فرد متفاوت از فرد دیگر است. بنابراین می‌توان گفت که شرکت‌های سبدگردانی انعطاف بیشتری در تعیین ترکیب دارایی سرمایه‌گذاران خود نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذرای دارند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا سبدگردانی
پس از بررسی تفاوت‌های میان سبدگردان‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری سوالی که شاید برای شما ایجاد شود این باشد که خدمات ارائه‌شده توسط کدام نهاد مناسب‌تر است. در پاسخ به این سوال باید گفت که هر کدام از روش‌های مورد اشاره روش مناسب و مطلوبی برای سرمایه‌گذاری است و انتخاب روش مناسب بستگی به ویژگی‌های شخصی هر فرد دارد. بااین‌حال اما هر کدام از این روش‌ها دارای برخی مزیت‌ها نسبت به روش دیگر است.
برای مثال صندوق‌ها محدودیت حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری را نداشته و با هر افق سرمایه‌گذاری زمانی می‌توان اقدام به سرمایه‌گذاری در آن‌ها کرد؛ همچنین کارمزد مدیریت دارایی در این روش به‌شدت کمتر از روش سبدگردانی است؛ اما در مقابل اختصاصی بودن خدمات ارائه‌شده، قابلیت رهگیری لحظه‌ای، قابلیت اعمال نظر، تنوع و تعدد در ترکیب دارایی و در نهایت بازده بالاتر ازجمله مزایای سرمایه‌گذاری در سبدگردان‌ها نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری است.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید هر یک از روش‌های یادشده دارای مزیت‌های منحصربه‌فرد خود در مقابل روش جایگزین است. همین موضوع انتخاب روش مناسب میان این دو روش را برای سرمایه‌گذاران دشوار می‌کند. برای انتخاب روش مناسب سرمایه‌گذاران می‌توانند از نظرات مشاوران سرمایه‌گذاری استفاده کنند. مشاوران سرمایه‌گذاری تلاش می‌کنند تا با ارزیابی وضعیت سرمایه‌گذار، بهترین روش را به او پیشنهاد کرده و در میان گزینه معرفی شده نیز بهترین گزینه را به سرمایه‌گذار معرفی کنند.در همین راستا در صورت نیاز به راهنمایی در زمینه انتخاب روش مناسب می‌توانید از خدمات مشاوره سرمایه‌گذاری فردانامه استفاده کنید.
جمع‌بندی
استفاده از خدمات ارائه‌شده توسط سبدگردان‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری دو راهکاری است که در پیش روی افراد غیر متخصص برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه وجود دارد. هر دو روش یاد شده دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود است که سبب ایجاد مزیت و جذابیت آن روش در مقایسه با گزینه دیگر می‌شود. همین موضوع باعث می‌شود که یک نسخه کلی و مشابه برای همه افراد وجود نداشته باشد. در واقع سرمایه‌گذاران برای انتخاب روش مناسب باید وضعیت خود را ارزیابی کرده و بهترین روش که مطابق با نیازهای آن‌ها است را انتخاب کنند.
در نهایت امیدواریم که این مقاله زمینه‌ساز انتخاب گزینه مناسب در میان صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردان‌ها برای شما شود و فرصت کسب سود مضاعف را برای شما در بازار سرمایه به ارمغان آورد.
