امیر رضازاده از پیدایش اولین بازار سهام بیش از پنج قرن می‌گذرد؛ اما سرمایه‌گذاری در این بازار، همچنان به‌عنوان اولین گزینه پیش‌روی سرمایه‌گذاران شناخته می‌شود. در ادامه با این بازارها و روش‌های ورود به آن‌ها، آشنا خواهیم شد.
بازار سهام به‌عنوان یکی از انواع بازارهای مالی، شناخته می‌شود. مجموع ارزش بازار، بازارهای سهام سطح جهان در جولای 2023میلادی، 112 تریلیون دلار برآورد شده است که رقم قابل‌توجهی است. با توجه به ارزش بازار قابل‌توجه (برای درک این رقم، باید توجه داشت که GDP تمامی کشورهای جهان در سال 2022 میلادی 101 تریلیون دلار بوده است) این بازار، علاوه‌بر تاثیرپذیری از شرایط اقتصاد جهانی (مانند ریزش اکثریت بازارهای سهام پس از همه‌گیری ویروس کرونا، ناشی از رکود اقتصادی آن) بر روی تحولات اقتصادی جهان نیز اثرگذار است. (برای مثال می‌توان به بحران مالی 2008 اقتصاد آمریکا اشاره کرد که انباشت ریسک در ترازنامه نهادهای مالی، سبب ریزش بازارهای سهام و سپس ایجاد یک رکود اقتصادی همه‌گیر در اقتصاد جهانی شد)
برای آشنایی بیشتر با این بازار، در ادامه به بررسی تاریخچه آن خواهیم پرداخت. با این مطلب از فردانامه همراه باشید.
تاریخچه شکل‌گیری اولین بازارهای سهام
اولین بازاری که در آن سهام شرکت‌ها مورد معامله قرار گرفت، بازار سهام آمستردام هلند بود. در واقع در اوایل قرن هفدهم میلادی (به‌طور دقیق در سال 1611 میلادی) با عرضه سهام کمپانی هند شرقی (این شرکت، اولین شرکت سهامی عام در جهان محسوب می‌شود) فعالیت این بازار آغاز شد. بازارهای سهام بعدی که ایجاد شدند، به‌ترتیب بازار بورس لندن و نیویورک (به‌ترتیب اوایل و اواخر قرن هجدهم میلادی) هستند.
در حال حاضر بزرگترین بازار بورس جهان از منظر ارزش بازار و همچنین حجم معاملات روزانه، بازار بورس نیویورک (NYSE که مخفف New York Stock Exchange) است. در تصویر زیر می‌توان رتبه‌بندی بازارهای سهام جهان را از منظر ارزش بازار مشاهده کرد. (ارزش بازار در انتهای سال 2022میلادی)
لیست ده بازار با بیشترین ارزش بازار در سال 2022میلادی
بازارهای سهام با بیشترین حجم معاملات
حجم معاملات به‌عنوان یکی از مهمترین فاکتورهای تاثیرگذار بر بازارهای مالی، شناخته می‌شود. دلیل این موضوع نیز این است که در صورت وجود چنین فاکتوری، می‌توان انتظار وجود نقدشوندگی در بازار مورد اشاره را داشت. (نقدشوندگی به معنی این است که می‌توان در کمترین زمان ممکن و با کمترین کاهش قیمت، یک دارایی را به وجه نقد تبدیل کرد) در ادامه می‌توان لیست ده بازار سهام با بیشترین حجم معاملات را مشاهده کرد.
ده بازار سهام با بیشترین حجم معاملات
نگاهی به وضعیت بورس تهران
ارزش بازار بورس تهران (اعم از بورس و فرابورس) 172.9 میلیارد دلار (در تاریخ پنج مهرماه سال 1402 و برمبنای دلار بازار آزاد) است. بر‌این‌اساس می‌توان گفت که این بازار، رتبه 34 از منظر ارزش بازار را در میان بورس‌های جهان، از آن خود کرده است. این بازار برای اولین بار در تاریخ پانزدهم بهمن‌ماه سال 1346 با معامله بر روی سهام بانک “توسعه صنعتی و معدنی” متولد شد. در تصویر زیر می‌توان روند ارزش بازار دلاری این بازار را از ابتدای سال 1391 مشاهده کرد. (بر مبنای دلار بازار آزاد)
روند ارزش بازار دلاری بورس تهران در یک دهه اخیر
همان‌طور که در نمودار نیز مشخص است بازار بورس تهران در یک دهه اخیر نوسانات زیادی را در ارزش بازار دلاری خود، تجربه کرده است؛ اما علی‌رغم این نوسانات بازده دلاری این بازار، قابل‌توجه بوده است. البته در بررسی این نمودار باید به اضافه شدن ارزش بازار شرکت‌های تازه عرضه شده، توجه داشت. (این موضوع بدون ایجاد رشد قیمت در کلیت بازار سهام، سبب افزایش ارزش دلاری آن خواهد شد)
فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بازارهای سهام
همان‌طور که در ابتدا نیز عنوان شد، بازار سهام به‌عنوان یکی از پرنوسان‌ترین بازارهای مالی در سطح جهان شناخته می‌شود؛ اما علی‌رغم این موضوع، این بازار در سال‌های اخیر پیشتاز بازدهی بازارهای سرمایه‌گذاری در اکثریت نقاط جهان بوده است. در ایران نیز این موضوع صادق است و با نگاهی به روند بازدهی بازارها، می‌توان متوجه این موضوع شد. (بازده بازارها از ابتدای دهه 80 تا انتهای دهه 90 محاسبه و نمایش داده شده است)
بازده تجمعی بازارهای سرمایه‌گذاری در دو دهه اخیر
همین موضوع سبب توجه سرمایه‌گذاران به این بازار شده و جذابیت‌های آن را در مقابل سایر گزینه‌های سرمایه‌گذاری، دوچندان کرده است.
نحوه ورود و سرمایه‌گذاری در بازار سهام
برای حضور و فعالیت در بازار بورس تهران، نیازمند اخذ کد بورسی و انتخاب کارگزار ناظر هستیم. با مراجعه به سایت سجام به نشانی www.sejam.ir می‌توان کد بورسی خود را اخذ کرده و سپس با مراجعه به سایت کارگزار مورد نظر خود، در آن ثبت‌نام کنیم. در خصوص سرمایه‌گذاری در بازار سهام سایر کشورها نیز باید گفت که خریدوفروش و سرمایه‌گذاری در این بازارها، با توجه به تحریم‌های موجود برای اشخاص حاضر در ایران، ممکن نیست؛ اما بااین‌حال می‌توان برخی از سهم‌های مطرح این بازارها را در لیست نمادهای قابل معامله کارگزاران فارکسی که به ایرانی‌ها نیز خدمات می‌دهند، مشاهده کرد.
بنابراین از این طریق می‌توان در این دسته از سهم‌ها اقدام به سرمایه‌گذاری کنیم. (باید به این موضوع توجه داشت که خریدوفروش این دسته از سهام به‌شکل CFD صورت گرفته و عملا با خرید آن‌ها نمی‌توان مالک آن‌ها شد و تنها تفاوت قیمت خریدوفروش است که سبب ایجاد سود و یا زیان برای معامله‌گران می‌شود)
نکاتی در خصوص سرمایه‌گذاری بهینه‌تر در این بازار
سرمایه‌گذاری در هر بازاری، نیازمند آشنایی با قواعد و مبانی آن است. به‌ویژه بازار سهام که ویژگی‌ها و ظرافت‌های آن، بسیار بیشتر از سایر گزینه‌های سرمایه‌گذاری است. بنابراین توصیه می‌شود که پیش از آغاز فعالیت خود در این بازار، به مطالعه مبانی و قواعد آن پرداخته تا با آن‌ها آشنا شوید؛ همچنین همراهی مشاوران و یا استفاده از ابزارهای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا شرکت‌های سبدگردانی، برای افرادی که زمان کافی برای تسلط به مبانی این بازارها و همچنین فعالیت در آن را ندارند، پیشنهاد می‌شود.
نتیجه‌گیری
بازار سهام با ارائه فرصت‌های سرمایه‌گذاری جذاب، به‌عنوان محور اصلی فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری، در اکثریت نقاط جهان، شناخته می‌شود. این بازار با ارائه ابزارهای سرمایه‌گذاری متنوع خود، برای درجات ریسک مختلف، این امکان را به افراد می‌دهد که تمامی نیازهای سرمایه‌گذاری خود را در این بازار، پوشش دهند. (از ابزارهای کم‌ریسک مانند اوراق قرضه تا ابزارهای پر ریسکی مانند سهام و اختیار معامله‌ها) امیدواریم که این مقاله کمکی هرچند اندک به شما کند تا بهترین تصمیم‌های سرمایه‌گذاری‌تان را در این بازار بگیرید و از فرصت‌های سودآور آن بهره‌مند شوید.
