یوسف تقی زاده درباره هلند
هلند کشوری است با حدود 17 میلیون نفر جمعیت که پایتخت آن شهر آمستردام است اما بسیاری از مراکز سیاسی و وزارتخانه‌ها و سفارتخانه‌ها در شهر لاهه قرار دارند. هلند کشوری است که در با لقب‌هایی مانند گل لاله و آسیاب‌های بادی شناخته می‌شود. این کشور رشد اقتصادی قابل قبولی را دارد و با در اختیار داشتن منابع گازی در صنایع کشتی‌سازی توانسته است موقعیت تجاری قابل قبولی را در اتحادیه اروپا و حتی جهان ایجاد کند.
همچنین هلند از سال 1959 دسترسی به منابع گاز طبیعی دارد که تا ظرفیت 25% کل مصرف اتحادیه اروپا را نیز تامین می‌کند و این مساله سبب شده است که درآمد بسیار خوبی در طی سالیان متمادی برای این کشور زیبا و سرسبز ایجاد شود.
در این مقاله از فردانامه نگاهی به اولین بورس اوراق بهادار رسمی جهان خواهیم انداخت که در شهر آمستردام و در کشور هلند ایجاد شده است خواهیم انداخت. کشوری که در سال 2021 به عنوان 17امین اقتصاد برتر جهان شناخته شد.
تاریخچه بورس آمستردام هلند
یورونکست آمستردام (Euronext Amesterdam) سیستم مبادلات سهام و اوراق بهادار می‌باشد که در آمستردام هلند واقع شده است. قبلا این بورس به عنوان بورس اوراق بهادار آمستردام شناخته می‌شده است که در 22 سپتامبر 2000 با ترکیب بورس بروکسل و پاریس تبدیل به یورونکست آمستردام شد. اداره و ساختمان مرکزی یورونکست در هلند واقع شده است.
بازار بورس آمستردام هلندرا می‌توان قدیمی‌ترین سیستم مبادلات سهام مدرن در جهان است. این سیستم در سال 1602 و توسط شرکت Dutch East India ایجاد شده است که بتواند در مبادلات سهام و اوراق قرضه به فعالیت بپردازد که به شکل چاپی و دست نویس مدیریت می‌شد. سپس در ادامه به بورس آمستردام تغییر نام داد و اولین مرکزی بود که به طور رسمی به انجام مبادلات سهام و اوراق بهادار پرداخت.
ساختمان بورس اوراق بهادار آمستردام در Beursplein و در مرکز بخش تاریخی شهر واقع شده است. همچنین بخش پشتی این ساختمان نیز با نام Warmoesstraat شناخته می‌شود که قدیمی‌ترین خیابان این شهر است و این ناحیه را معمولا با عنوان ناحیه چراغ قرمز می‌شناسند. در واقع این مرکز که در نزدیکی یک بندر واقع شده بود.
بر طبق اسنادی که به سال 1493 برمی‌گردد حاکی از آن است که در بخش شمالی این خیابان محلی بود که معامله‌گران به شکل روزانه در آنجا جمع می‌شدند. البته باید گفت که هیچ ساختمان یا موسسه‌ای که به عنوان مرکز معاملات مورد استفاده قرار گیرد در آن زمان وجود نداشت. در نیمه دوم قرن 16 بود که تجمع‌ها به منطقه New bridge منتقل شد. در هوای بد افراد به داخل کلیسای قدیمی به نام Oude Kerk می‌رفتند و در سال 1611 بود که آنها توانستند ساختمانی مستقل تحت عنوان ساختمان بورس داشته باشند.
در سال 1592، کنسول شهر آمستردام اولین قانون مربوط به معاملات را ایجاد کردند و این مساله به عنوان اولین قانون برای سر و سامان دادن به این بازار است. طبق قانون معاملات در ساعت‌های ثابت و مشخص و بر طبق آیین‌نامه رفتاری مشخصی انجام می‌گرفت. در این شرایط کارمند ارشد وظیفه داشت تا زنگی را به صدا درآورد و این زنگ به نشانه ساعت شروع معاملات بود. این رسم و رسوم از آن زمان‌ها باقی مانده و هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این زنگ امروزه با یک ناقوس جایگزین شده است.
همانطور که گفته شد به طور رسمی در سال 1611 این سیستم شروع به کار کرد. در این سیستم طراحی با نام کیسر Keyser ماموریت طراحی ساختمانی برای این کار را از جانب کنسول شهر عهده‌دار شد و همچنین گفته شد که شخص هیچگونه محدودیت مالی نخواهد داشت. این ساختمان در بخش جنوبی میدان Dam ساخته شد که دارای یک محوطه باز بود که با 42 ستون طراحی و ساخته شد.
در واقع در طول زندگی این بازار تحولات و تغییر مالکیت‌های مختلفی را در آن شاهد بودیم. مثلا در سال 1997 بازار بورس و اوراق بهادار آمستردام با بازار ابزار مشتقات و اختیار معامله اروپا (EOE) ترکیب شد و اسم آن به بازار AEX تغییر یافت. همانطور که گفت شد سال 2000 بود که این بازار تبدیل به یورونکست شد. این تحولات همواره روندی رو به رشد را برای این بازار رقم زدند به طوری که در سال 2017 این بازار به ششمین بازار بزرگ دنیا از لحاظ ارزش بازار تبدیل شد.
ساختار بازار بورس آمستردام هلند
بازار آمستردام مانند بسیاری از بازارهای آسیا و خاورمیانه دارای استراحت بین روز و تایم ناهار نیست و معاملات این بازار به شکل یک سره از ساعت 9 صبح تا 17:30 انجام می‌گیرد. همچنین این بازار مانند تمام بازارهای بین المللی در روزهای شنبه و یکشنبه فعال نیست و تعداد روزهای تعطیلی این بازار نیز محدود به ایام خاص تعطیلی در تقویم میلیادی مانند کریسمس می‌باشد.
این بازار در حالت کلی به دو بخش تقسیم می‌شود. اولی بازار سهام است است (یورونکست آمستردام که بازاری پیشرو است و با نام AEX شناخته می‌شود) و دومی نیز بازار مشتقات است (که به عنوان بازار مشتقات آمستردام شناخته می‌شود، بازار NYSE Liffe یک مثال از این بازار است).
بازار اصلی آمستردام که شرکت‌های بزرگ و چند ملیتی هلند را شامل می‌شود و دارای تقسیم‌بندی به شکل زیر است:
- بخش A: شرکت‌های بزرگی که دارای ارزشی بیش از 1 میلیارد یورو هستند.
- بخش B: شرکت‌هایی که دارای ارزشی بین 150 میلیون یورو تا 1 میلیارد یورو
- بخش C: شرکت‌هایی که ارزش آنها زیر 150 میلیون یورو می‌باشد.
در تاریخ 31 دسامبر 2019 چیزی بالغ بر 1220 شرکت در این بازار ثبت نماد شده بودند که از این بین 1067 شرکت داخلی و 153 شرکت بین المللی بودند.
شاخص‌های بورس آمستردام هلند
شاخص AEX از پایه 100 در تاریخ 3 ژانویه 1983 معرفی شد. مقدار بیشینه این شاخص تا به امروز در تاریخ 26 اکتبر 2021 رخ داده که توانسته است به عدد 816.91 برسد. همچنین این شاخص در 12 مارس 2020، شاخص حدود 11 درصد افت را ثبت کرد که بیشترین مقدار در تاریخ این شاخص بود که بر اثر گسترش کرونا اتفاق افتاد. دومین افت بیشینه تاریخی آن نیز با 9 درصد در تاریخ 29 سپتامبر 2008 ثبت شده بود.
بازار یورونکست آمستردام دارای سه شاخص است. شاخص AEX، شاخص AMX و شاخص AScX. هرچند بیشترین شاخصی که حجم زیادی از معاملات در آن انجام می‌گیرد شاخص AEX می‌باشد که در سال 1983 معرفی شد و بیش از 20 شرکتی که بیشترین حجم معاملات را دارند این شاخص را تشکیل می‌دهند. این شاخص همچنین شامل تجارت‌های بین المللی مانند فیلیپس، یونی‌لوور، گروه ING نیز در قالب این شاخص قرار می‌گیرند. این شاخص در کنار شاخص DAX آلمان، شاخص CAC 40 فرانسه، شاخص BEL 20 قرار می‌گیرد.
سخن پایانی
بازار بورس آمستردام هلند یا یورونکست را می‌توان اولین بورس مدرت سهام و اوراق بهادار در جهان دانست. ایجاد ساز و کار انجام معاملات چه سهام و چه اوراق قرضه از سالیان بسیار قدیم و از زمانی که تجارت به شکلی رونق گرفته بود در آمستردام راه اندازی شد و در حال حاضر هم با پیوستن بسیاری از شرکت‌های بزرگ حوزه تکنولوژی به عنوان یکی از بازارهای مالی بزرگ در جهان شناخته می‌شود. بدین ترتیب در این مقاله برآن بودیم که شما را با جنبه‌های مختلف این بازار آشنا کنیم.
اگر مطلبی بود که در مقاله آشنایی با بورس آمستردام در سایت فردانامه به آن اشاره نشده بود، لطفا با ارسال نظرات خود ما را همراهی کنید.
