امیر رضازاده یکی از روش‌های پیش‌بینی روند آتی قیمت استفاده از الگوهای هارمونیک است. این الگوها تلفیقی از نسبت‌های فیبوناچی و اشکال هندسی هستند و با استفاده از آن‌ها می‌توان روند پیش‌روی قیمت را با دقت زیادی تشخیص داد.
الگوهای هارمونیک یکی از پر کاربردترین انواع الگوها در تحلیل تکنیکال شناخته می‌شوند. در میان انبوهی از این الگوها، الگوهای گارتلی (Gartley Pattern)، الگوی پروانه (Butterfly Patter) و الگوی خفاش (Bat Pattern) به‌عنوان شناخته‌شده‌ترین این الگوها شناخته می‌شوند. در ادامه به بررسی الگوی هارمونیک پروانه پرداخته و تلاش می‌کنیم تا با این الگو آشنا شویم. پس در ادامه با فردانامه برای بررسی این الگو همراه باشید.
الگوهای هارمونیک
الگوهای هارمونیک یکی از انواع الگوها در تحلیل تکنیکال هستند. این الگوها از ترکیبی از اشکال هندسی و نسبت‌های هندسی به دست می‌آیند. با توجه به این‌که قیمت پس از شکل‌گیری این الگوها واکنش شدیدی از خود نشان می‌دهد، شناسایی و استفاده از این الگوها در تیررس همیشگی معامله‌گران قرار دارد.
ساختار این الگوها به این صورت است که از پنج نقطه مختلف تشکیل می‌شوند. نام این نقاط به‌طور مرسوم به‌شکل نقاط A، B، C، D و X نام‌گذاری می‌شوند. به محدوده‌ای که نقطه D در آن قرار می‌گیرد به‌اصطلاح منطقه با پتانسیل برگشت بالا (PRZ یا Potential Reversing Zone) می‌‌گویند. دلیل این موضوع این است که پس از شکل‌گیری این نقطه انتظار واکنش شدید قیمت را به آن خواهیم داشت.
این الگوها را می توان به دو دسته الگوهای داخلی یا الگوهای خارجی طبقه‌بندی کرد. الگوهای داخلی شامل الگوی گارتلی (Gartley Pattern) و خفاش (Bat Pattern) هستند. در مقابل الگوهای خارجی شامل الگوهایی مانند پروانه (Butterfly Pattern) و خرچنگ (Crab Pattern) هستند.
در ادامه به بررسی الگوی پروانه می‌پردازیم.
الگوی پروانه
همان‌طور که مشاهده کردید الگوی پروانه یکی از انواع الگوهای هارمونیک است. این الگو شامل دو نوع الگوی پروانه صعودی (Bullsih butterfly Pattern) و الگوی پروانه نزولی (Bearish butterfly Pattern) است. الگوی پروانه صعودی در روندهای نزولی شکل گرفته و پس از آن انتظار یک روند صعودی از قیمت را خواهیم داشت.
در مقابل الگوی پروانه نزولی یک الگوی بازگشتی نزولی است. یعنی این الگو در انتهای بازارهای صعودی شکل می‌گیرد و پس از تکمیل آن انتظار تغییر روند از صعودی به نزولی را خواهیم داشت. الگوی پروانه صعودی ساختاری مشابه W دارد. در مقابل الگوی گارتلی نزولی ساختاری مشابه حرف M دارد.
با توجه به شباهت شدیدی که این الگو با الگوهای سقف و کف دوقلو دارد، گاهی اوقات تحلیلگران مبتدی این الگو را با این دو الگو اشتباه می‌گیرند. در ادامه به بررسی این الگو پرداخته و با ساختار آن آشنا خواهیم شد.
الگوی پروانه صعودی
همان‌طور که در ابتدا نیز عنوان کردیم این الگوها از پنج نقطه تشکیل می‌شوند. برای تشکیل الگوی گارتلی صعودی در اولین گام باید شاهد رشد قیمت از نقطه X به A باشیم. در گام بعدی قیمت موج XA را اصلاح کرده و تا نقطه قیمتی C باز می‌گردد. طول این موج باید به‌اندازه 78.6درصد از موج اولیه XA باشد. در نهایت در آخرین موج این الگو یک نزول شارپ تا نقطه D رخ می‌دهد.
این نقطه در سطح اصلاحی 161.8 الی 261.8درصدی از موج BC قرار دارد؛ همچنین این موج می‌تواند در سطح 127.2 الی 161.8درصدی از موج اولیه XA نیز قرار گیرد. پس از تکمیل این الگو انتظار یک صعود شارپ از نقطه D را خواهیم داشت. بنابراین شناسایی این الگو در جهت باز کردن پوزیشن خرید به‌شدت مورد توجه معامله‌گران قرار گرفته است.
در ادامه می‌توان نمایی از یک الگوی پروانه فرضی را مشاهده کرد. همان‌طور که مشاهده می‌شود برای شناسایی دقیق این الگو از ابزارهای فیبوناجی بسط‌یافته (Extencion Fibonacci) و اصلاحی (Correction Fibonacci) استفاده شده است.
همچنین در ادامه نیز می‌توان شکل‌گیری این الگو را در نمودار جفت ارز پوند انگلیس به دلار آمریکا مشاهده کرد. رشد قابل‌توجه این جفت ارز پس از تکمیل نقطه D در خور توجه است.
روش معامله‌گری در الگوی پروانه صعودی
با توجه به ماهیت صعودی الگوی پروانه صعودی در هنگام تکمیل این الگو باید اقدام به خرید کرد. بنابراین در این الگو زمانی که موج CD به پایان رسید، اقدام به باز کردن یک پوزیشن خرید می‌کنیم. در این معامله حد ضرر خود را کمی پایین‌تر از نقطه D تعیین می‌کنیم.
اهداف قیمتی این الگو به‌ترتیب نقاط 61.8درصد فیبوناچی موج CD، نقطه C و نقطه A هستند. بنابراین حد سود این معامله را در ابتدا 61.8درصد موج CD قرار داده و با تداوم روند صعودی قیمت حد سود خود را نیز افزایش می‌دهیم.
همان‌طور که مشاهده کردید برای شناسایی حد سود اولیه این الگو بایستی از ابزار فیبوناچی اصلاحی (Correction Fibonacci) استفاده می‌کنیم. در این راستا این ابزار فیبوناچی را در موج CD قرار داده و سطح 61.8درصد آن را حد سود اولیه خود مشخص می‌کنیم.
با توجه به ریسک به ریوارد جذاب این الگو و همچنین رشد شارپ قیمت پس از تکمیل شدن این الگو، این الگو از جذابیت زیادی برای معامله‌گران برخوردار است. به همین علت شناسایی و یافتن این الگو در روندهای قیمتی یکی از اهداف اصلی تحلیلگران تکنیکال است.
الگوی پروانه نزولی
این الگو نیز مشابه الگوی پروانه صعودی از پنج نقطه قیمتی تشکیل شده است. در این الگو قیمت در اولین گام حرکتی خود یک نزول را از نقطه X به A آغاز می‌کند. گام بعدی قیمت موج اولیه XA را به‌سمت بالا اصلاح کرده و تا نقطه قیمتی B افت می‌کند. این موج اصلاحی در حرکت خود 78.6درصد از موج XA را اصلاح می‌کند.
گام نهایی این الگو یک موج نزولی شارپ تا سطح در نهایت در آخرین موج این الگو یک نزول شارپ تا نقطه D رخ می‌دهد.
این نقطه در سطح اصلاحی 161.8 الی 261.8درصدی از موج BC قرار دارد؛ همچنین این موج می‌تواند در سطح 127.2 الی 161.8درصدی از موج اولیه XA نیز قرار گیرد. پس از تکمیل این الگو انتظار یک صعود شارپ از نقطه D را خواهیم داشت. بنابراین شناسایی این الگو در جهت باز کردن پوزیشن خرید به‌شدت مورد توجه معامله‌گران قرار گرفته است.
در ادامه می‌توانید نمایی از یک الگوی پروانه نزولی فرضی را مشاهده کنید.
همچنین در ادامه نیز می‌توان تشکیل این الگو را در نمودار جفت ارز یورو دلار مشاهده کرد. همان‌طور که مشخص است از ابزارهای فیبوناچی بسط‌یافته و اصلاحی در شناسایی این الگو نقش پررنگی دارند.
روش معامله‌گری در الگوی پروانه نزولی
با توجه به ماهیت نزولی الگوی پروانه نزولی در هنگام تکمیل این الگو باید اقدام به باز کردن پوزیشن فروش کنیم. با توجه به این موضوع در هنگامی موج CD به پایان رسید، پوزیشن فروش خود را با حدضرر بالاتر از نقطه D باز کرده و منتظر رسیدن قیمت به نقطه حد سود می‌مانیم.
اهداف قیمتی این الگو به‌ترتیب نقاط 61.8درصد فیبوناچی موج CD، نقطه C و نقطه A هستند. بنابراین حد سود این معامله را در ابتدا 61.8درصد موج CD قرار داده و با تداوم روند نزولی قیمت حد سود خود را به نقاط پایین‌تر انتقال می‌دهیم.
همان‌طور که مشاهده کردید شناسایی حد سود اولیه این الگو باید از ابزار فیبوناچی اصلاحی (Correction Fibonacci) استفاده کنیم. در این راستا این ابزار فیبوناچی را در موج CD قرار داده و سطح 61.8درصد آن را حد سود اولیه خود تعیین می‌کنیم.
مزایای شناسایی الگوی پروانه
- سهولت شناسایی: از این الگو در تحلیل تکنیکال به‌عنوان الگویی یاد می‌کنند که به‌راحتی در نمودار قیمت-زمان قابل شناسایی است.
- پیش‌بینی روند آتی قیمت: با استفاده از این الگو می‌توان روند کوتاه‌مدت پیش‌روی قیمت را تشخیص داده و از آن در جهت استفاده در معاملات استفاده کرد.
- شکل‌گیری در تمامی بازارها: این الگو در تمامی نمودارهای قیمت تشکیل شده و روند میان‌مدت پیش‌روی بازار را مشخص می‌کند.
- شناسایی حد سود و ضرر بهینه: با توجه به استفاده از سطوح فیبوناچی در تعیین حد سود و ضرر این الگو امکان ورود و خروج در قیمت بهینه برای معامله‌گران ایجاد می‌شود که این موضوع امکان کسب سود معامله‌گران را دوچندان خواهد کرد.
معایب الگوی پروانه
- یچیدگی این الگو: برای شناسایی این الگو مشابه سایر الگوها باید از ابزارهای فیبوناچی استفاده کرده و به حد نصاب‌های ابزارهای فیبوناچی توجه داشت. همین موضوع سبب پیچیدگی این الگو نسبت به سایر الگوها در تحلیل تکنیکال شده است.
- صرف زمان زیاد: با توجه به این‌که برای معامله‌گری در این الگو باید منتظر شکل‌گیری کامل این الگو باشیم و تشکیل کامل این الگو نیز نیاز به زمان نسبتا زیادی دارد، همین موضوع سبب کاهش جذابیت این الگو برای معامله‌گران شده است.
- شناسایی اشتباه این الگو: با توجه به حد نصاب‌های نسبتا پیچیده این الگو باید دقت زیادی در شناسایی آن داشت. به همین منظور هنگام استفاده از ابزارهای خودکار برای شناسایی این الگو باید مجددا شرایط این الگو را مورد بررسی قرار داد.
سخن پایانی
الگوی پروانه در میان الگوهای هارمونیک یکی از شناخته‌شده‌ترین الگوها است. این الگو یک الگوی بازگشتی است و در اغلب موارد در انتهای بازارهای رونددار تشکیل می‌شود. شناخت روابط فیبوناچی حاکم بر این الگو باعث تشخیص صحیح این الگو در نمودار قیمت می‌شود. حد سود قابل‌توجه در کنار ریسک به ریوارد مناسب از مهمترین مزیت‌های این الگو محسوب می‌شود.
هنگام استفاده از این الگو باید به این موضوع توجه داشته باشیم که استفاده صحیح و درست از این الگو مانند سایر الگوها در تحلیل تکنیکال، نیازمند صبر و زمان هستیم.
