محمدعلی مرادی بازار خارج از بورس کجاست؟ معاملات بازار خارج از بورس تحت نظارت کدام نهاد است؟ چگونه می‌توان در بازار خارج از بورس معامله کرد؟ اگر شما هم درباره عبارت بازار خارج از بورس کنجکاو هستید، در ادامه این مطلب بیشتر در این‌باره با شما صحبت می‌کنیم.
بازارهای خارج از بورس در تمام دنیا جذابیت خاص خودشان را دارند. بازارهای مالی از نظر ساختار قانونی و سازوکار نظارتی به دو دسته تقسیم می‌شوند: بازارهای غیر رسمی یا همان خارج از بورس و بازارهای رسمی که همان بورس اوراق بهادار است. در نتیجه بازارهای خارج از بورس به دلیل اینکه ساختار خاصی ندارند و معاملات‌شان بر مبنای چانه‌زنی است، همواره جذاب هستند. بازار خارج از بورس در ایران و آمریکا معنای متفاوتی دارند که در این مطلب از فردانامه درباره آن بیشتر صحبت می‌کنیم.
شفافیت در بورس
بازار خارج از بورس (OTC) به چه معناست؟
بازار خارج از بورس یا Over-the-counter جایی است که شرکت‌ها بدون نیاز به واسطه‌هایی مثل کارگزاری‌ها می‌توانند با معامله‌گران ارتباط بگیرند و سهام خود را در آن بفروشند. از آن‌جایی که این بازار نهاد نظارتی مشخصی ندارد، معاملات آن می‌تواند ریسک بالاتری داشته باشد و به‌خصوص برای افرادی که در بازارهای مالی تازه‌کار باشند، خطرناک است.
به صورت کلی بازار خارج از بورس به بازاری گفته می‌شود که تحت نظارت سازمانی نیست و همچنین برای معاملات آن هیچ واسطه‌ای در کار نیست. شما در بازار خارج از بورس به صورت مستقیم با ناشر اوراق بهادار در تماس خواهید بود. بااین‌حال بازار خارج از بورس در ایران معنای محدودتری دارد.
بازار خارج از بورس در ایران
اگر سری به پرتفوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزنید عبارت خارج از بورس را در میان سرمایه‌گذاری‌هایشان مشاهده می‌کنید. شرکت‌های سرمایه‌گذاری به چند طریق می‌توانند در بازارهای مالی سرمایه‌گذاری کنند. راه اولشان خریدوفروش سهام شرکت‌هایی است که در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده‌اند و در بورس فعالیت دارند. اما جدای از این شرکت‌ها، آن‌ها می‌توانند به سراغ شرکت‌های سهامی خاص یا شرکت‌های سهامی عامی که وارد بورس نشده‌اند هم بروند و با خرید سهامشان بر روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کنند.
سرمایه‌گذاری روی شرکت‌هایی که در بورس نیستند، پرتفوی خارج از بورس شرکت‌های سرمایه‌گذاری را شکل می‌دهد. بسیاری از شرکت‌های سرمایه‌گذاری فعال یک قسمت برای شرکت‌های خارج از بورس دارند. مزیت شرکت‌های خارج از بورس گاهی ارزش‌افزوده‌ای است که دارند: برای مثال شرکتی را تصور کنید که سودسازی خوبی دارد و در صنعت خود سرآمد است اما بااین‌همه تصمیمی برای انتشار عمومی سهام خود یا عرضه اولیه در بورس ندارد. سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها به صورت انفرادی کار دشواری است اما برای شرکت‌های سرمایه‌گذاری، یک راه عالی برای متنوع کردن سبد و در نتیجه کاهش ریسک سرمایه‌گذاری است.
چگونگی فعالیت در بازار خارج از بورس
اگر برایتان سوال است که چگونه می‌توانید بخشی از سرمایه‌تان را در بازار خارج از بورس معامله کنید، باید بهتان بگوییم که این بازار راه ورود مشخصی ندارد. همان‌طور که از نامش هم پیداست، این بازار مکانیزم معاملاتی مشخصی مانند حراج ندارد و قیمت‌گذاری آن از طریق مذاکره و چانه‌زنی تعیین می‌شود. در نتیجه شما باید شخصاً به شرکت‌های مدنظرتان مراجعه کنید و برای خرید سهامشان پیشنهاد بدهید.
راه ساده‌تر فعالیت در بازار خارج از بورس، خرید سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری فعال در بورس است. این شرکت‌ها به عنوان یک نهاد مالی می‌توانند با دسترسی‌ها و منابعی که دارند، در شرکت‌های خارج از بورس سرمایه‌گذاری کنند. پرتفوی این شرکت‌ها در سامانه کدال و گزارشاتی که ارائه می‌دهند قابل مشاهده است. شما می‌توانید با بررسی آن‌ها یکی‌شان را انتخاب کنید و با خرید سهامشان، به صورت غیرمستقیم در بازار خارج از بورس یا OTC سرمایه‌گذاری کنید.
تنوع سرمایه‌گذاری در بازار خارج از بورس
مزایای سرمایه‌گذاری در بازار خارج از بورس
بازار خارج از بورس در ایران برای سرمایه‌گذاری سه مزیت کلی دارد. البته که اگر معامله‌گر روزانه یا نوسانگیر باشید، معامله سهام شرکت‌های خارج از بورس نمی‌تواند گزینه مطلوب شما باشد. اما اگر هدفتان سرمایه‌گذاری است، در ادامه مزایای این روش را برایتان توضیح می‌دهیم.
نبود نوسان کوتاه‌مدت قیمت سهام
برخلاف بازار بورس که قیمت سهام هر روز نوسان می‌کند، در بازار خارج از بورس قیمت سهام بر اساس دارایی‌ها و ارزش‌گذاری‌ها تعیین می‌شود و نوسان هرروزه ندارد. علاوه‌برآن مکانیزمی برای کشف قیمت وجود ندارد و شما باید با مذاکره به یک قیمت توافقی برسید. در نتیجه در بازار خارج از بورس شما نگاه‌تان دیگر کوتاه‌مدت نخواهد بود.
نگاه بلندمدت
نوسان هرروزه قیمت در بازار بورس یک انتظار کوتاه‌مدتی برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند. برخلاف بورس، سرمایه‌گذاری در بازار خارج از بورس نیازی به بررسی وضعیت سهام شرکت ندارد. همین که شما تشخیص بدهید فعالیت شرکت مستمر و سودساز است، می‌توانید برای خرید سهام آن بر پایه یک قیمت منطقی مذاکره کنید. این قیمت می‌تواند از روش‌های ارزش‌گذاری حاصل شده باشد.
بر پایه تقسیم سود
مزیت دیگر سرمایه‌گذاری در بازار خارج از بورس، تکیه بر تقسیم سود سالانه است. شرکت‌های خارج از بورس می‌توانند از این منظر جذاب باشند. درصورتی‌که شرکتی فعالیتی پایدار و سودساز داشته باشد، می‌توانید هر ساله به میزان سرمایه‌گذاری خود، در سود تقسیمی شریک شوید.
جمع‌بندی
بازار خارج از بورس یک بازار غیررسمی است که نه واسطه‌ای در کار است و نه مکانیزم مشخصی برای کشف قیمت دارد. همه‌چیز در بازار خارج از بورس یا OTC بر مبنای قدرت مذاکره و چانه‌زنی شما تعیین می‌شود. توجه کنید که بازار خارج از بورس در ایران معنایی به شدت محدودتر از بازارهای خارج از بورس کشورهایی مثل آمریکا دارد. در نتیجه قبل از ورود به این بازار و درگیر کردن سرمایه خود، درباره شرکت موردنظرتان تحقیق کنید یا اینکه به صورت غیرمستقیم، با خرید سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری بورسی به بازار خارج از بورس وارد شوید.
