در این مقاله قصد داریم در مورد انواع قراردادهای مشتقه در بورس کالا توضیحات مفصلی به شما ارائه دهیم انواع قراردادهای بورس کالا را مرور میکنیم و در مورد مزایای اوراق سلف توضیحاتی ارائه مینماییم .

اوراق سلف موازی استاندارد چیست؟

اوراق سلف موازی استاندارد برای بسیاری از فعالین بازار سرمایه آشناست و افراد می‌توانند برای دارایی‌های پایه مختلفی مانند اوراق سلف موازی استاندارد سکه یا دارایی‌های دیگری مانند شمش فولاد یا دیگر محصولات و فرآورده‌های فلزی از این اوراق استفاده کنند. اوراق سلف موازی استاندارد مزایای بسیاری برای عرضه کنندگان و خریداران به همراه دارد که در این مقاله از فردانامه در پی آن هستیم تا زیر و بم اوراق سلف موازی استاندارد را بررسی کنیم.

انواع قراردادهای بورس کالا (قابل معامله)

قبل از پرداختن به مفهوم اوراق سلف موازی استاندارد بهتر است با انواع قراردادهای فروش آشنا شویم و جایگاه قرارداد سلف و قرارداد سلف موازی استاندارد را بدانیم. در حالت کلی در بورس کالا 7 نوع قرارداد وجود دارد که در ادامه به اختصار به آنها اشاره خواهیم کرد.

قرارداد نقدی

از اسم آن کاملا مشخص است. معمول‌ترین قراردادی که در زندگی عادی نیز با آن زیاد سر و کار داریم. خریدار باید به شکل نقد مبلغ معادل با کالایی که درخواست دارد را پرداخت کند و فروشنده نیز ملزم است که کالا را تامین کند. در بورس کالا زمان مورد نیاز برای انجام این تامین کالا سه روز می‌باشد..

قرارداد سلف

در این نوع معامله که می‌تواند کاربرد زیادی را نیز در صنعت داشته باشد و به نوعی هم خیال تولید کننده از فروش رفتن کالایش راحت است و هم خریدار از نوسانات احتمالی موجود در آینده مصون است همین قراردادهای سلف می‌باشند.

خریدار در زمان معامله کل مبلغ معامله را به شکل نقد پرداخت می‌کند و فروشنده ملزم است در تاریخ مشخص و در زمان معین شده کالا را به خریدار تحویل دهد و نمی‌تواند در زمان تحویل هیچ نوع درخواستی برای دریافت هزینه مازاد کند. قرارداد سلف به نوعی از ابزارهای تامین مالی تولیدکنندگان نیز به شمار می‌رود و می‌تواند هزینه‌های جاری و حتی در مواردی برای تامین هزینه‌های ثابت خط تولید نیز از این نوع قراردادها بهره برد.

قرارداد نسیه

قرارداد نسیه را می‌توان بر عکس قرارداد سلف دانست. کالا به شکل در لحظه و فوری تحویل داده می‌شود و خریدار باید مبلغ توافق شده را در زمان و تاریخ معین و مشخص پرداخت کند. دقیقا برعکس قرارداد سلف این نوع از قراردادها را می‌توان در تامین مالی خریداران مورد استفاده قرار داد.

قرارداد آتی

در قراردادهای آتی نه مبلغ کل در لحظه مبادله می‌شود و نه کالا. همه فروشنده و هم خریدار متعهد می‌شوند که در زمان مقرر، مبلغ مقرر شده را پرداخت کنند. در اینجا برای حصول اطمینان از انجام معامله همواره وجه تضمینی در نزد یک ناظر و مسئول ثالث که در کشور بورس کالای ایران می‌باشد سپرده می‌شود.

قرارداد اختیار خرید و فروش

این قرارداد نیز به نوعی در مقابل قراردادهای آتی قرار می‌گیرد. دارنده قرارداد آتی در تاریخ معین ملزم است که کالا یا وجه را پرداخت کند. اما در قراردادهای آتی خریدار، اختیار اعمال قرارداد را می‌خرد و می‌تواند در تاریخ سررسید تصمیم بگیرد که قصد اعمال قرارداد را دارد یا خیر. در مقابل فروشنده ملزم به رعایت حق خود است و فارغ از نوسانات بازار باید در تاریخ سر رسید کالا یا سهام توافق شده را تحویل دهد و در مقابل وجه پرداخت شده برای خرید اختیار را نیز دریافت می‌کند.

در اختیار فروش کمی اوضاع متفاوت است فروشنده اختیار متعهد است که در تاریخ سر رسید معادل با مبلغ توافق شده کالا یا سهام (اوراق بهادار) مشخص شده از جانب خریدار را بخرد.

قرارداد سلف موازی استاندارد

در طی این قرارداد مقدار معینی کالا با قیمتی مشخص در آینده به فروش می‌رسد. وجه مبادله شده در معامله باید به شکل نقدی در مهلت تسویه اعلام شده بر اساس بندهای مختلف قرارداد اعلامی پرداخت شود و کالا نیز باید در سر رسید مطابق با برنامه‌ریزی انجام شده تحویل گردد. البته توجه داشته باشید که این اوراق از جانب بازارگردان پشتیبانی می‌شود که نقد شوندگی آن را تضمین کنند.

اوراق سلف موازی استاندارد در مقابل قرارداد سلف

حال که با انواع قراردادها آشنا شدیم می‌بایست به جایگاه اوراق سلف موازی و معنی دقیق آن بپردازیم. در حالت کلی می‌توان گفت ابزاری است که برای تامین تولید کنندگان در تولید محصول و یا ایجاد خط تولید‌های جدید ایجاد شده است. معاملات سلف موازی استاندارد را می‌توان حالت تکامل یافته‌ای از قراردادهای سلف عادی دانست و سعی شده در آن مشکلاتی نظیر عدم وجود نقدشوندگی کافی مرتفع شوند. در واقع می‌توان گفت عدم وجود بازار ثانویه برای قراردادهای سلف ریسک‌های بسیاری را برای خریداران این اوراق ایجاد می‌کند.

در اوراق سلف موازی استاندارد شخص می‌تواند دارایی پایه را قبل از رسیدن زمان سر رسید به شخص ثالث واگذار کند. البته که دستورالعمل‌های مربوط به بورس کالای ایران در این مبادلات باید رعایت شود. در واقع به این شکل است که عرضه اولیه اوراق سلف موازی استاندارد در ابتدا توسط ناشر انجام می‌گیرد و سپس این بازار ثانویه است که امکان انجام معامله را به خریداران می‌دهد. در این بازار محدودیتی در خرید و فروش وجود ندارد و افراد می‌توانند به معامله کردن بپردازند.

بنابراین مشکلاتی که قرارداد سلف دارد مانند: عدم توانایی خریداران در نشان دادن عکس العمل به تغییرات قیمت، عدم وجود بازار ثانویه و همچنین عدم ورود فعالان بازار سرمایه به عنوان ابزاری مناسب برای سرمایه گذاری از جمله مواردی است که در بازارهای مالی اوراق سلف موازی استاندارد تعریف و عرضه شده‌اند که به نوعی تمام این محدودیت‌ها را رفع می‌کند. البته توجه داشته باشید که برای وارد شدن به این بازار و استفاده از مزایای ارائه شده بهتر است تسلط خوبی بر تحلیل بنیادی و تحلیل اقتصادی داشته باشید تا بتوانید از این مزایا بهره‌مند شوید.

مزایای اوراق سلف موازی استاندارد

اولین و مهمترین چیزی که باید به آن اشاره کرد امکان نقدشوندگی با توجه به اینکه ناظر بازار با توجه به قوانین الزام به خرید و فروش حجم مشخصی از دارایی پایه است. سود تضمینی مشخص شده برای سرمایه‌گذار نیز مورد دیگری است که ریسک خرید و فروش اوراق سلف موازی استاندارد را کاهش می‌دهد.

در کنار این مزایا مبالغ تامین شده از اوراق سلف موازی استاندارد به تولید کنندگان این امکان را می‌دهد که بتوانند برای پروژه‌های خود یا برای تامین هزینه‌های جاری تولید تامین مالی انجام دهد. همچنین با توجه به وجود بازار ثانویه امکان نشان دادن عکس العمل به تغییرات رخ داده در قیمت وجود دارد و قانون‌گذار برای هر چه جذاب‌تر کردن این بخش معافیت مالیات از درآمد ایجاد کرده است.

ابزارهای جبران ریسک سرمایه گذار و عرضه کننده

به منظور ایجاد امکان واکنش پذیری سرمایه گذاران و عرضه کنندگان اوراق ابزارهای خرید و فروش تبعی ایجاد شده‌اند. اختیار فروش تبعی اختیاری است که از سوی عرضه کننده به خریدار داده می‌شود و خریدار اختیار فروش تعداد مشخصی از دارایی پایه را به عرضه کننده در تاریخ سر رسید و قیمت اعمال تعیین شده دارد. اختیار خرید تبعی نیز خریدار اختیار خرید تعداد مشخصی از دارایی پایه را در تاریخ سر رسید و در قیمت اعمال شده تعیین می‌کند.

دارایی‌های پایه اوراق موازی سلف استاندارد

با توجه به شرایط مختلف امکان عرضه دارایی‌های مختلفی وجود دارد ولی غالبا دارایی‌هایی مانند محصولات فلزات (تیرآهن، میلگرد، شمش فولاد)، محصولات سیمان، محصولات پتروشیمی، سکه و حتی مرغ منجمد نیز از جمله محصولاتی هستند که تا به حال در این بازار عرضه شده و مورد خرید و فروش قرار گرفته‌اند.

انجام عرضه اوراق سلف موازی استاندارد سکه  به تازگی رخ داده است و نام کامل این نماد در سایت tsetmc سلف تمام سكه 001 مركزي می باشد.

شما می‌توانید تحلیل ما را پیرامون قیمت منصفانه ی این اوراق را، در مقاله ی  سکه سلف بانک مرکزی مطالعه فرمایید.

کلام آخر

ابزارهای مالی ارائه شده را می‌توان مهمترین بخش تجارت و اقتصاد یک کشور دانست. تنوع در این ابزارها هم می‌تواند اهداف مختلفی را برای بررسی در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دهد و هر شخص می‌تواند با توجه به مقدار ریسک پذیری و همچنین سلیقه خود از این ابزارها استفاده کند و در مقابل تامین کنندگان و تولید کنندگان نیز می‌توانند به اهداف خود برسند.

اوراق سلف موازی استاندارد از جمله ابزارهای مالی نسبتا جوان و بسیار پرکاربرد در حوزه ابزارهای مالی می‌باشند. در مقاله ی سکه سلف بانک مرکزی در مورد نرخ منصفانه ی این اوراق صحبت کردیم .

برای خرید سلف سکه بانک مرکزی با ثبت نام در کارگزاری میتوانید اقدام به خرید اوراق سلف سکه بانک مرکزی نمایید.اگر ابهامی در مورد نحوه ی خرید سکه سلف بانک مرکزی دارید میتوانید به مقاله ی نحوه ی خرید سلف سکه مراجعه کنید.