انواع دارایی جاری و غیر جاری

مقدمه

انواع دارایی جاری و غیر جاری در ترازنامه مالی یک شرکت، یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای سنجش وضعیت مالی و سود یا زیان دهی یک بنگاه تجاری می‌باشد. ارزیابی صورت‌های مالی و ترازنامه مالی یک شرکت، به ما کمک می‌کند تا بتوانیم اطلاعات مالی و شرایط دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت مورد نظر را بررسی کنیم.

در ترازنامه های مالی یک شرکت، انواع دارایی جاری و غیر جاری شرکت ذکر می‌شود که می‌توانیم با بررسی آن‌ها، ارزندگی بنگاه تجاری را بسنجیم. در مقاله ی امروز از بلاگ فردانامه، قصد داریم در زمینه دارایی جاری و غیر جاری در ترازنامه مالی شرکت‌ها صحبت کنیم و تفاوت‌های میان این دو دسته دارایی را بررسی کنیم و ویژگی‌ها و کاربرد هر یک در ترازنامه های مالی شرکت‌ها را بررسی نماییم.

در صورتی که در خصوص دارایی جاری و غیر جاری ر ترازنامه مالی شرکت‌ها سؤالاتی در ذهن دارید، می‌توانید این مقاله را انتها بخوانید و در این خصوص، اطلاعات ارزشمندی را کسب کنید.

به طور کلی، دارایی یک شرکت به اموال و منابع مالی شرکت می‌گویند که باید سه ویژگی زیر را داشته باشد:

منابع اقتصادی

قابلیت نقدشوندگی

تسلط مالکانه واحد تجاری

یک سازمان و یا شرکت، می‌تواند با استفاده از دارایی‌های جاری و غیر جاری خود، منافع اقتصادی حال حاضر خود را تأمین کرده و یا منافع اقتصادی آینده را برای خود تعیین نماید و همچنین می‌تواند با استفاده از دارایی جاری و غیر جاری، جریان منابع مالی را از خارج از سازمان به درون آن تنظیم کند.

تفاوت‌های دارایی جاری و غیر جاری

به طور کلی، همان طور که قبل‌تر نیز به آن اشاره کردیم، منابع اقتصادی یک شرکت را می‌توان به دو دسته دارایی جاری و غیر جاری تقسیم بندی کرد. (دارایی‌های جاری: current assets و دارایی‌های غیر جاری: noncurrent assets)

تفاوت اساسی میان دارایی جاری و غیر جاری در ترازنامه مالی یک شرکت، مدت زمان مورد نیاز برای در دسترس بودن آن دارایی به صورت پول نقد می‌باشد. به عبارتی دیگر، مدت زمانی طول می‌کشد تا شما بتوانید به دارایی مورد نظر دسترسی داشته باشید و آن را خرج کنید، فرق اصلی بین دارایی جاری و غیر جاری می‌باشد. د

ر صورتی که دارایی مورد نظر شما، در بازه زمانی کوتاهی قابل دسترس باشد، به آن دارایی جاری می‌گویند و در صورتی که تبدیل شدن آن به پول نقد، مدت زمان زیادی را بطلبد، دارایی مورد نظر شما در دسته دارایی‌های غیر جاری قرار می‌گیرد.

دارایی جاری و غیر جاری در ترازنامه مالی یک شرکت و یا سازمان، فهرست می‌شوند و پیش از آن که با بدهی‌ها و سهام شرکت جمع زده شوند، به دو دسته دارایی جاری و غیر جاری تقسیم می‌شوند.در ادامه به تفصیل ویژگی‌های دارایی جاری و غیر جاری را شرح می‌دهیم.

دارایی جاری در ترازنامه مالی یک شرکت

دارایی جاری در ترازنامه یک شرکت، مجموع ارزش تمام دارایی‌هایی هستند که می‌توان انتظار داشت که تا یک سال آینده، توانایی تبدیل شدن به پول نقد را دارند. دارایی‌های جاری، بخش مهمی از دارایی‌های یک شرکت و سازمان محسوب می‌شوند چرا که شرکت‌ها برای پرداخت هزینه‌های عملیاتی و نیز پرداخت هزینه‌های جاری، از این دارایی‌ها استفاده می‌نمایند. به همین جهت، دارایی‌های جاری یک شرکت را از دیگر منابع مالی و اقتصادی یک شرکت، جدا می‌کنند.

همان طور که ذکر شد، دارایی‌های جاری برای شرکت‌ها و سازمان‌ها، اهمیت زیادی دارند؛ چرا که تمامی هزینه‌های روزمره یک شرکت و هزینه‌های در حال انجام یک سازمان، از طریق این دارایی‌ها پوشش داده می‌شود.

بسته به نوع سازمان، دارایی‌های جاری می‌توانند از بشکه‌های نفت خام تا ارز خارجی و یا کالاهای تولیدشده را تشکیل دهند. در ترازنامه های مالی شرکت‌ها، دارایی جاری به صورت عادی نمایش داده می‌شود زیرا این نوع دارایی، توانایی بالا در نقد شوندگی و تبدیل شدن به پول نقد را دارد.

انواع دارایی جاری در ترازنامه مالی یک شرکت:

وجه نقد و معادل‌های نقد: منظور از وجوه نقد و معادل‌های نقد، تمامی وجوه نقدی است که در مالکیت شرکت و سازمان قرار دارد و می‌توان از آن‌ها به عنوان دارایی جاری استفاده کرد که شامل وجوه موجود در صندوق، وجوه تنخواه گردان‌ها و وجوه نقد نزد بانک‌ها می‌شود.

سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت: هنگامی که وجوه نقد مازاد بر نیاز در مؤسسه و یا شرکت وجود دارد و در کوتاه‌مدت به آن نیازی نباشد، به منظور کسب بازدهی در یک دوره کوتاه‌تر از یک سال، اقدام به سرمایه‌گذاری آن در اوراق بهادار کوتاه مدت می‌شود. از آن جایی که این دارایی نیز زیر یک سال قابل تبدیل به پول نقد می‌باشد، در دسته دارایی جاری قرار می‌گیرد.

اوراق بهادار قابل معامله: مانند اوراق مشارکت که تحت مالکیت شرکت یا سازمان است.

موجودی مواد و کالا: به دارایی‌های مشهودی اطلاق می‌شود که در روند عادی فعالیت شرکت یا برای فروش، خریداری شده و نگهداری می‌شوند و یا در تولید کالا و خدمات اصلی شرکت استفاده می‌شوند و یا در شرکت تولید شده و جهت فروش، ارائه می‌شوند.

اسناد و حساب‌های دریافتنی: با توجه به این که بخش زیادی از فروش شرکت‌ها و سازمان‌ها معمولاً به صورت نسیه است، این نوع مطالبات اهمیت زیادی دارد. در حقیقت منظور از این اسناد و دریافتنی‌ها، تمامی حساب‌های دریافتی شرکت است که انتظار می‌رود در سال مالی آینده، تسویه شود. البته باید در نظر داشت که این حساب‌های دریافتنی، از فروش اصلی و فعالیت اصلی شرکت یا سازمان حساب می‌شود. (یعنی درآمدهای غیر عملیاتی در آن لحاظ نمی‌شود)

پیش‌پرداخت‌ها: مبالغی که جهت خرید مواد اولیه و یا هزینه‌ها از قبیل بیمه اموال و دارایی‌ها و یا هزینه اجاره پرداخت می‌شود که در آینده نزدیک محقق خواهد شد، به عنوان پیش‌پرداخت تلقی شده و در دارایی‌های جاری طبقه‌بندی می‌شود.

دارایی غیر جاری در ترازنامه مالی یک شرکت

دارایی غیر جاری در ترازنامه مالی شرکت‌ها، انواع دارایی هستند که تمام ارزش آن‌ها در مدت یک سال حسابداری، قابل اندازه گیری نیست و شرکت با سرمایه گذاری‌های بلند مدت، این دارایی‌ها را در ترازنامه خود دارد. ارزش این دارایی‌ها در بلند مدت نیز متغیر است و نمی‌توان به صورت دقیق و کامل، ارزش آن‌ها را برآورد کرد.

انواع دارایی غیر جاری در ترازنامه مالی یک شرکت:

دارایی‌های ثابت مشهود: منظور از دارایی‌های ثابت مشهود، دارایی‌هایی است که در جریان فعالیت اصلی واحد تجاری مورد استفاده از قرار می‌گیرد و انتظار نمی‌رود که ظرف سال مالی آینده، به هر شکلی از جریان فعالیت کنار گذاشته شود. ماشین‌آلات یک کارخانه نمونه‌ای از دارایی‌های ثابت مشهود آن است.

دارایی‌های نامشهود: منظور از دارایی‌های نامشهود، دارایی‌هایی است که قابل قیمت‌گذاری هستند، اما وجود فیزیکی ندارند. حق تألیف یا حق نام برند نمونه‌هایی از دارایی‌های نامشهود در دسته دارایی‌های غیر جاری هستند.

سرمایه‌ گذاری بلندمدت: منظور، سرمایه گذاری‌های بلند مدتی هستند که با دید بیش از یک سال سرمایه گذاری شده‌اند و انتظار نمی‌رود که طی یک سال آینده، به پول نقد تبدیل شوند. این نوع سرمایه گذاری‌ها در شرکت‌ها با هدف کسب سود بیشتر در بلند مدت انجام می‌شوند که با مبالغی که در دست شرکت است ولی مصرفی برای آن وجود ندارد، این کار انجام می‌شود.

به طور کلی، هر دارایی که در دسته دارایی‌های جاری قرار نگیرد، جزو دارایی‌های غیر جاری محسوب می‌شود. از آن جایی که دارایی‌های غیرجاری عمر مفید طولانی دارند، سازمان‌ها هزینه‌های خود را در چند سال پخش می‌کنند. این کار به جلوگیری از ضررهای سنگین در طول سال‌های گسترش سرمایه کمک می‌کند.

زمین، ملک، ساختمان و ماشین آلات نیز جزو دارایی‌های غیر جاری محسوب می‌شوند.

بدهی غیر جاری در ترازنامه مالی یک شرکت

تا این جا متوجه شدید که دارایی جاری و غیر جاری در ترازنامه مالی یک شرکت، انواع دارایی هستند که در تملک شرکت قرار دارند. ولی بدهی‌های غیر جاری شرکت، منابعی هستند که شرکت آن‌ها را به قرض گرفته است و باید آن‌ها را پرداخت کند.

به طور کلی، بدهی‌های غیر جاری، بدهی‌های شرکت هستند که تا یک سال مالی آینده، موعد و سررسید پرداخت آن‌ها نمی‌رسد. باید توجه داشت که بدهی‌ها یا پولی هستند که شرکت باید باز پرداخت کند و یا خدماتی هستند که شرکت باید انجام دهد و همگی این ها در ترازنامه مالی شرکت درج می‌شوند.

به طور کلی، بدهی‌های غیر جاری، بدهی‌ها و تعهدات بلند مدت شرکت هستند که طی یک سال آینده، انتظار پرداخت آن‌ها از سوی شرکت، نمی‌رود.

اوراق قرضه، اوراقی هستند که یک شرکت به منظور تأمین سرمایه برای انجام یکی از پروژه‌ها و عملیات‌های خود، چاپ می‌کند و با فروش آن، سرمایه مورد نظر خود برای انجام پروژه را تأمین می‌کند. در این اوراق قرضه، شرکت متعهد می‌شود که در تاریخ سررسید اوراق، که معمولاً بیش‌تر از یک سال است، شرکت سرمایه اولیه قرض داده شده به شرکت را به همراه سود تعیین شده آن، به دارندگان اوراق قرضه برمی‌گرداند.

به عبارتی دیر، زمانی که شرکت برای انجام عملیات و یا پروژه‌ای، سرمایه کافی در دسترس ندارد، افراد دیگری را (که بسته به نوع اوراق، این افراد می‌توانند مردم عادی نیز باشند) در پروژه خود دخیل می‌کند و آن‌ها را دعوت به سرمایه گذاری در این پروژه با خرید اوراق قرضه می‌کند. سرمایه گذاران نیز با تأمین سرمایه برای انجام پروژه، با هدف کسب سود در این اوراق سرمایه گذاری می‌کنند که پس از سررسید این اوراق، می‌توانند اصل سرمایه به همراه سود از پیش تعیین شده را از شرکت باز پس گیرند.

در نظر داشته باشید که بدهی‌های غیر جاری، یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای سرمایه گذاران در ترازنامه مالی شرکت‌ها هستند. با توجه به مقدار بدهی غیر جاری و میزان دارایی جاری و غیر جاری در ترازنامه مالی شرکت، سرمایه گذاران می‌توانند تصمیم بگیرند که آیا این شرکت در مقایسه با جریان نقدینگی و جریان درآمدی که دارد، بدهی زیادی باید پرداخت کند یا خیر. پس از آن می‌توانند ارزیابی کنند که آیا سرمایه گذاری در این شرکت برای آن‌ها می‌تواند مفید باشد یا به زیان ختم خواهد شد.

سخن پایانی

در این مقاله از مجموعه مقالات بلاگ فردا نامه، در مورد موضوع انواع دارایی جاری و غیر جاری در ترازنامه مالی شرکت‌ها صحبت کردیم و نکات ویژه در این زمینه را معرفی کردیم. خواندن صورت‌های مالی شرکت‌ها و نیز درک درست ترازنامه مالی شرکت‌ها و ارزیابی پارامترهای آن از جمله دارایی جاری و غیر جاری و همچنین بدهی‌های غیر جاری، یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها برای تشخیص شرکت مناسب برای سرمایه گذاری بلند مدت می‌باشد که می‌تواند در عملکرد و بازدهی شما در بازار سرمایه، تأثیر بسیار زیادی بگذارد.

شما می‌توانید در مقالات دیگر در بلاگ فردا نامه، مقالات تخصصی در زمینه بورس و سرمایه گذاری را مطالعه کنید. هر چه در این زمینه اطلاعات بیشتری در اختیار داشته باشید، می‌توانید آگاهانه‌تر سرمایه گذاری کرده و عملکرد بهتری در بازار سرمایه داشته باشید.

منبع : اینوستوپدیا