محمدعلی مرادی صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس تنوع بالایی دارند. هدف تمام این صندوق‌ها جمع‌آوری سرمایه‌های خرد برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگ‌تر است. همانند بخشی از صندوق‌ها که در بازار سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند، صندوق‌هایی هم هستند که با همان سازوکار برای پروژه‌های دیگری مانند ساخت‌وساز یا کسب‌وکارهای نوآورانه دست به جمع‌آوری سرمایه می‌کنند.
صندوق‌های تأمین مالی ازاین‌دست صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که برای فعالیت‌های پروژه‌محور دست به تأمین مالی یا جمع‌آوری سرمایه می‌زنند. اگر می‌خواهید با انواع این صندوق‌ها و نحوه سرمایه‌گذاری در صندوق‌های تأمین مالی آشنا شوید، این مطلب را تا انتها در وبسایت فردانامه دنبال کنید.
مطالب مرتبط:
مشاوره سرمایه‌گذاری
سبدگردانی اختصاصی
انواع صندوق تأمین مالی کدام‌ها هستند؟
صندوق‌های تأمین مالی سازوکار مشابهی دارند؛ بااین‌حال به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:
- صندوق‌های پروژه
- صندوق‌های ساختمان
- صندوق‌های جسورانه
با اینکه شباهت‌های این سه نوع صندوق بسیار است و همه‌شان به دنبال جمع‌آوری سرمایه برای یک پروژه خاص هستند اما هر کدام با هدف خاصی تشکیل می‌شود. در ادامه به بررسی دقیق‌تر هر کدام می‌پردازیم.
صندوق‌های پروژه
اولین دسته از صندوق‌های تأمین مالی، آن‌هایی هستند که با یک پروژه مشخص اقدام به پذیره‌نویسی می‌کنند. این صندوق‌ها به‌منظور انجام پروژه مدنظرشان، یک شرکت سهامی خاص با عنوان شرکت پروژه ثبت می‌کنند. این شرکت در طی پروژه پیشرفت می‌کند و تا جایی که پروژه موردنظر به بهره‌برداری می‌رسد، این شرکت هم تبدیل به سهامی عام می‌شود و در بازار بورس یا بازار خارج از بورس عرضه شده و قابل‌معامله می‌شود. در پایان پروژه تمامی واحدها، دارایی‌ها و بدهی‌های صندوق پروژه موردنظر به شرکت پروژه منتقل شده و سرمایه‌گذاران صندوق به همان نسبت دارایی که داشتند، سهام شرکت جدید را دریافت می‌کنند.
اولین شرکتی که به واسطه صندوق پروژه دست به تأمین مالی زد شرکت مپنا بود که در سال ۱۳۹۶ صندوق سرمایه‌گذاری آرمان پرند مپنا را تأسیس کرد و پروژه موردنظرش بهره‌برداری از یک نیروگاه سیکل ترکیبی است.
راه‌های تأمین مالی از بورس
صندوق‌های ساختمان
دومین دسته از صندوق‌های تأمین مالی، صندوق‌های ساختمان هستند که با جمع‌آوری سرمایه‌های خرد دست به انبوه‌سازی و ساخت‌وساز می‌زند و در نهایت دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری در سود فروش واحدهای مسکونی و تجاری شریک می‌شوند.
مزیت این دسته از صندوق‌ها فراهم‌کردن امکان سرمایه‌گذاری در صنعت ساختمان با وجود سرمایه اندک است. فعالیت در این صنعت در بیشتر سال‌های اخیر سود خوبی را نصیب سرمایه‌گذاران خود کرده است. برای همین رونق‌گرفتن صندوق‌های زمین و ساختمان به نفع افرادی است که می‌خواهند یک سبد متنوع و کم‌ریسک بچینند.
صندوق‌های زمین و ساختمان بر اساس چارچوب‌ها و قوانین سازمان بورس فعالیت می‌کنند و شفافیت عملکرد آن‌ها از جمله مواردی است که در تشکیل این صندوق‌ها تأثیر مثبت دارد. آن‌ها موظف به انتشار فصلی وضعیت پروژه‌ها و درصد تکمیل هر پروژه هستند. همچنین این صندوق‌ها از مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش‌افزوده معافیت دارند. پس اگر به فکر سرمایه‌گذاری در زمین و ساختمان باشید، استفاده از این صندوق‌ها می‌تواند بهترین گزینه برای شما باشد.
صندوق‌های جسورانه
صندوق‌های تأمین مالی یک نوع متفاوت هم دارند که در کسب‌وکارهای نوپا یا استارتاپ‌هایی که پتانسیل رشد دارند سرمایه‌گذاری می‌کند. این مدل از سرمایه‌گذاری به دلیل ریسک بیشتر عنوان جسورانه را پیش می‌کشد؛ اما اگر سرمایه‌گذاری در این زمینه به نتیجه مثبتی برسد، بازدهی نیز بالاتر از انتظارها خواهد بود.
صندوق‌های جسورانه تلاش می‌کنند تا با جمع‌آوری سرمایه‌های خرد، شرکت‌های کوچکی را که از نظر سرمایه‌گذاری در وضعیت دشواری به سر می‌برند اما پتانسیل‌های رشد زیادی دارند پوشش دهند. صندوق‌های جسورانه در بورس به عنوان یک زیرمجموعه از شرکت‌های استارتاپی یا دانش‌بنیان در می‌آیند و در ازای درصد سهامی از آن شرکت‌ها با آن شریک شده و حتی در بحث مدیریتی گاهی می‌توانند صاحب صندلی شوند.
ویژگی‌های مثبت و منفی صندوق تأمین مالی
سرمایه‌گذاری در صندوق‌های تأمین مالی ویژگی‌های خاص خودش را دارد. همان‌طور که صندوق‌های سهامی تلاش می‌کنند تا بازدهی بیشتر از شاخص کسب کنند یا اینکه در ریزش‌های شاخص کل، با شیب کمتری افت کنند، صندوق‌های تأمین مالی نیز تلاش می‌کنند تا سرمایه‌های خرد را در جهت پیشرفت پروژه‌های کوچک و بزرگ به کار بگیرند.
۱- مشارکت در پروژه‌های واقعی
یکی از مزایای مهم این صندوق‌ها این است که شما می‌دانید سرمایه شما به صورت مستقیم در پروژه‌های واقعی به کار گرفته می‌شود. برای مثال در صندوق‌های زمین و ساختمان، بدون اینکه ریسک بالایی متحمل شوید، می‌دانید که سرمایه‌تان در صنعت ساختمان در چرخش است.
۲- ریسک بیشتر در صندوق تأمین مالی
هرچند ریسک انواع صندوق‌های تأمین مالی با یکدیگر یکسان نیست و بررسی مقدار ریسک هر صندوق یک تحلیل جداگانه می‌طلبد، اما به‌صورت کلی صندوق‌های تأمین مالی ریسک بیشتری نسبت به انواع دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارند. دلیل مستقیم این امر هم این است که این صندوق‌ها به دنبال تأمین سرمایه برای پروژه‌ها و فعالیت‌هایی هستند که هنوز شروع نشده‌اند و سابقه آن‌ها مشخص نیست. در نتیجه شما نمی‌توانید با تحلیل گذشته دست به ترسیم افقی از آینده بزنید.
نوآوری در تأمین مالی
۳- تنوع‌بخشی پرتفوی سرمایه‌گذاری
اگر به فکر تنوع‌بخشی سبد خود هستید، صندوق‌های تأمین مالی یکی دیگر از گزینه‌های مطلوبی است که روی میز قرار دارد! شما با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های تأمین مالی می‌توانید در پروژه‌هایی مانند ساخت‌وساز ساختمان یا راه‌اندازی نیروگاه‌های جدید مشارکت داشته باشید و همچنین امکان حمایت از کسب‌وکارهایی که پتانسیل رشد دارند را هم دارید. بنابراین داشتن واحدهایی از این مدل صندوق‌ها به تنوع‌بخشی پرتفوی شما و در نتیجه کنترل ریسک پرتفوی کمک می‌کند.
۴- نگاه بلندمدت
صندوق‌های تأمین مالی از جمله سرمایه‌گذاری‌هایی هستند که در کوتاه‌مدت جواب نمی‌دهند. برای همین سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها یا آشنایی با سازوکار آن‌ها باعث می‌شود تا نگاه بلندمدت و واقعی به فرایندهای اقتصادی را بیاموزید. در نتیجه صبر و تحمل ویژگی اولیه شما می‌شود و دیگر با هیجان به دنبال شکار فرصت‌های ریز اما کوتاه‌مدتی نمی‌روید.
سازوکار تشکیل صندوق تأمین مالی
اگر فرد یا شرکتی بخواهد یک صندوق تأمین مالی راه‌اندازی کند، به صورت عمومی باید مراحلی را طی کند. این مراحل متناسب با نوع صندوق می‌تواند کمی تغییر کند؛ اما مسیر همه‌شان تقریباً یکسان است. در قدم اول باید یک طرح توجیهی از پروژه موردنظرش تهیه کند. پروژه موردنظر همان‌طور که توضیح داده شد، می‌تواند یک طرح ساخت‌وساز یا سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان باشد.
پس از ارائه طرح توجیهی باید به سراغ دریافت مجوز تأسیس صندوق از طرف سازمان بورس برود و بعد از آن صندوق را نزد مرجع ثبت شرکت‌ها به ثبت برساند. پس از دریافت مجوز تأسیس، دریافت مجوز فعالیت از سازمان بورس هم ضروری است. حالا پس از این قدم‌ها وقت آن رسیده تا صندوق موردنظر تأسیس شود و از روش‌های مختلف مثل پذیره‌نویسی، واحدهای آن به فروش بروند.
از این مرحله به بعد بسته به نوع صندوق، یا باید شرکت پروژه تأسیس شود یا اینکه پروژه ساخت‌وساز شروع به فعالیت کند. مهم این است که در نهایت، وقتی پروژه مورد نظر به پایان رسید، عواید حاصل از آن (تشکیل یک شرکت مستقل یا فروش واحدهای تجاری و مسکونی) بین سرمایه‌گذاران صندوق تقسیم می‌شود.
جمع‌بندی
استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از بهترین راهکارها برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازارهای مختلف است. صندوق تأمین مالی راه را برای شما باز می‌کند تا بدون دردسر بتوانید با هر میزان سرمایه در صنایع مختلف مانند ساختمان و انبوه‌سازی یا فعالیت‌های دانش‌بنیان و استارتاپی مشارکت نمایید. بنابراین این صندوق‌ها گزینه خوبی برای تنوع بخشیدن به سبد سرمایه‌گذاری شما محسوب می‌شوند.
