سعید طبرسی شناخت بازارهای بورس مطرح و مهم دنیا، افق دید و بینش خوبی از جایگاه بورس و مقایسه وضعیت آن در ایران و جهان به فعالان عرصه مالی می‌دهد. در این مقاله به معرفی بازار بورس لندن (LSE) می‌پردازیم.
تا تابستان ۲۰۲۳، حدود ۸۰ بازار سهام عمده در جهان شناسایی شده است که مجموعاً ارزش بازاری معادل ۱۱۰ تریلیون دلار (هزار میلیارد دلار) دارند. بازار بورس لندن یا London Stock Exchange Group که به اختصار LSE نامیده می‌شود، به لحاظ رتبه در ارزش بازار نهم است اما به لحاظ قدمت و اهمیت استراتژیک، جایگاه فراتری دارد. در این مطلب همراه فردانامه باشید.
آرم بازار سهام لندن
مختصری از تاریخ بورس لندن
جزو بزرگ‌ترین بورس‌های قاره اروپا بوده که به عنوان اولین بورس در انگلیس شروع به کار کرده است. در این بورس شرکت‌هایی از۶۰ کشور دنیا پذیرش شده‌اند.
شهر لندن پایتخت انگلستان، از گذشته‌های دور تا به امروز در عرصه‌های مالی، بانکداری، بیمه و همچنین تجارت جهانی پیشرو بوده است. در سال ۱۶۹۸ میلادی فردی به نام جان کاستاینگ (John Castaing) که یک کارگزار جوان بورس بود، مکانی به نام قهوه‌خانه جاناتان را که نزدیک تالار بورس سلطنتی قرار داشت برای جمع شدن تجار و انجام خریدوفروش انتخاب کرد. کاستاینگ در این مکان برای انواع کالا و سهام، قیمتهای پایه ارائه می‌داد و اسم «سیر مبادله» را بر روی مجموعه قیمتهای داده‌شده خود گذاشت.
تصویری از کافه جاناتان
پس از چند دهه به تدریج با افزایش تعداد کارگزاران مجاز به بیش از ۱۵۰ مورد، در سال ۱۷۷۳ تصمیم گرفته شد که از سالن‌های قهوه‌خانه به ساختمانی در خیابان سوییتینگ که به این منظور اختصاص یافته بود نقل مکان کنند.
البته افراد کلاه‌بردار و مشکوک هم در این کسب‌وکار پیدا می‌شدند. به همین منظور در سال ۱۸۰۱ میلادی طرحی رسمی برای پیشگیری از تقلب و هرگونه کلاه‌برداری صورت گرفت که در نهایت بورس اوراق بهادار در لندن را شکل داد. برهمین‌اساس تمامی کارگزاران با پرداخت حق عضویت معین به سازمان بورس و قبول مجموعه‌ای از قوانین منظم و سازمان‌یافته، مجوز کار در این مکان را دریافت می‌کردند و بورس لندن به عنوان یک بازار متشکل، این‌گونه بود که شکل گرفت.
ادغام بازار بورس لندن با بورس میلان موسوم به Borsa Italiana در سال ۲۰۰۷ انجام شد و تمامی فعالیت‌های پس از این اقدام، به نام گروه بورس لندن انگلیس و با علامت اختصاری LSEG معرفی و ارائه شد. ادغام میان این دو بورس مهم، باعث فعالیت و قدرت بیشتر بورس انگلیس شد و البته، LSEG در سال ۲۰۲۱، بورس میلان را به بازار بزرگ بورس یورونکست فروخت.
شاخص FTSE100: مهم‌ترین شاخص بورس لندن
FTSE100 مخفف عبارت Financial Times Stock Exchange 100 Index است که اصطلاحاً به آن شاخص «فوتسی» هم گفته می‌شود. ارزش بازار ۱۰۰ شرکت برتر حاضر در این بازار، مبنای محاسبه این شاخص است. در واقع، همکاری بین روزنامه فایننشال تایمز و بورس اوراق بهادار لندن صورت گرفت که حاصل آن ایجاد یک شرکت به نام FTSE Group بود و از آن هنگام شاخص فوتسی توسط این شرکت به طور مرتب محاسبه شده و در اختیار عموم قرار می‌گیرد.
محل فعلی بازار بورس لندن
رخداد بیگ بنگ و رشد تصاعدی بورس لندن!
در اکتبر ۱۹۸۶، دولت مارگارت تاچر حاکم بر بریتانیا که معتقد به آزادی بیشتر بازارها و حداقل کردن دخالت دولت بود یک فرآیند مقررات‌زدایی از بازار سهام لندن را انجام داد. به دلیل آثار گسترده‌ای که این تغییرات داشت، لقب «بیگ بنگ» به خود گرفت. مقررات‌زدایی تجارت الکترونیکی را در بورس لندن استارت زد که جایگزین معاملات سنتی شد. سیستم جدید کارآمد و چابک بود و به LSE اجازه داد تا با سایر مارکت‌های جهانی مانند بورس نیویورک (NYSE) رقابت کند.
تغییرات دیگر بیگ بنگ، شامل حذف حداقل کمیسیون ثابت در معاملات و حذف تفکیک بین شرکت‌هایی بود که سهام را معامله میکنند و شرکت‌هایی که به سرمایه گذاران مشاوره می‌دادند.
در نتیجه رقابت بین کارگزاری‌ها افزایش یافت و منجر به یک سری فرآیندهای ادغام و تملیک میان آنها شد. یکی دیگر از تغییرات بیگ بنگ، اجازه مالکیت خارجی بر کارگزاران بریتانیا بود که بازار لندن را به روی بانک‌های بین المللی باز کرد.
بازار اصلی بورس لندن
بازار اصلی یا Main Market بورس لندن یکی از متنوع‌ترین بازارهای سهام در جهان است که شرکت‌هایی از ۶۰ کشور مختلف و ۴۰ صنعت در آن حضور دارند.
راه‌های مختلفی برای پذیرش شرکت‌ها در بازار اصلی وجود دارد که در اینجا توضیح می‌دهیم.
پذیرش پرمیوم
بخش Premium مربوط به سهام شرکت‌های تجاری است. ناشران بخش پرمیوم، ملزم به رعایت قوانین فوق‌العاده بریتانیا هستند که یک پله سخت‌گیرانه‌تر از قوانین اتحادیه اروپاست. این شرکت‌ها شانس این را دارند که جزو ۱۰۰ شرکت شاخص FTSE باشند.
پذیرش استاندارد
بخش استاندارد به انتشار سهام، اوراق بدهی و اوراق مشتقه با الزاماتی یک پله پایین‌تر در مقایسه با بخش پرمیوم است. این لیست استاندارد، به شرکت‌های بازارهای نوظهور کمک می‌کند تا جذب سرمایه کنند.
پذیرش تخصصی
بخش تخصصی که Specialist Fund Segment نامیده می‌شود، مختص صندوق‌هایی است که در کسب‌وکارهای نوپا و فن‌آوری‌های جدید با پتانسیل رشد بالا، سرمایه‌گذاری میکنند. البته چنین کسب‌وکارهایی ریسک بالاتری هم دارند و سرمایه‌گذاران خاص به دنبال آنها هستند. این بخش برای شرکت‌هایی است که واجد شرایط فهرست ممتاز یا استاندارد نیستند، اما به دنبال جذب سرمایه برای رشد شرکت خود هستند.
بازارهای بورس برتر جهان به ترتیب ارزش بازار
سخن پایانی
بازار بورس لندن از قدیمی‌ترین بازارهای بورس دنیاست که می‌توان گفت تاریخ آن با تاریخ توسعه فناوری‌های مالی گره خورده است. بسیاری از شرکت‌های قدیمی و شناخته شده مانند شرکت نفتی شِل، بریتیش پترولیوم و گروه خودروسازی رولز رویس در آن لیست شده‌اند. شاخص آن موسوم به فوتسی در کنار شاخص بورس نیویورک و نزدک، از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی دنیاست و طبق رتبه‌بندی تابستان 2023، با ارزش بازاری معادل 3.4 تریلیون دلار در رتبه نهم بازارهای سهام جهان قرار دارد.
