سعید طبرسی برای تشکیل سبد سهام، روش‌های متعددی وجود دارد. روش، رویکرد و یا استراتژی برای تشکیل سبد سهام متناسب با شخصیت سرمایه‌گذار و با کمک گرفتن از مشاور سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شود که در ادامه به معرفی مهم‌ترین آنها می‌پردازیم.
برای فردی که علاقه به سرمایه‌گذاری دارد، یک از مهم‌ترین مراحل کار تشکیل سبد سرمایه‌گذاری است. یعنی به جای تک‌سهم بودن، تعدادی از سهام و دارایی‌های مختلف را خریداری نماید تا ریسک غیرسیستماتیک بازار را پوشش دهد. درباره انواع ریسک‌ها قبلاً در مطلب ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک توضیح داده‌ایم و گفتیم ریسک غیرسیستماتیک ریسکی است که در صنایع مختلف بازار وجود دارد. مثلاً یک سال اوضاع سیمانی‌ها خوب است و سال بعد حال پتروشیمی‌ها بهتر است.
سبد معناهای مختلفی دارد؛ میتواند به معنای سبد سهام باشد که فقط در بازار بورس است و شامل سهام شرکت‌های مختلف و صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. ممکن است به معنای سبد دارایی‌ها باشد که شامل دارایی‌هایی از بازارهای مختلف است: مانند سهام، ملک، طلا و حتی ارز دیجیتال. اما برای تشکیل هر دو مدل سبد، استراتژی‌هایی وجود دارد که با توجه به نیاز سرمایه‌گذار و شخصیت او انتخاب می‌شود.
همه تخم‌مرغ‌های خود را درون یک سبد قرار ندهید
عوامل مؤثر بر تشکیل سبد
شناخت ریسک بازار
هدف از سرمایه‌گذاری این است که بازدهی ثروتی که افراد به بازار وارد کرده‌اند، حداکثر شود و در مقابل ریسک‌های موجود در بازار حفاظت شود. بالاتر و در مقدمه این مطلب، درباره ریسک غیرسیستماتیک صحبت کردیم که مربوط به صنایع و شرکت‌های درون بازار است.
از آنجا که به‌هرحال هر کسب‌وکار، در طول زمان ممکن است در معرض ریسک‌های غیرقابل پیش‌بینی قرار گیرد، خرید سهام یک شرکت و تک‌سهم شدن در بلندمدت توصیه نمی‌شود. سرمایه‌گذاران با تشکیل سبد سهام از صنایع و دارایی‌های مختلف، این ریسک را به حداقل می‌رسانند.
شخصیت سرمایه‌گذار
شرایط خودتان را در نظر بگیرید. در چه محدوده سنی قرار دارید؟ جوانید و پرهیجان یا مسن و جویای یک کنج آرامش؟ یا خانمی در دوران بارداری هستید و فعلاً علاقه به ریسک سنگین ندارید؟ چقدر درآمد و پس‌انداز دارید؟ اگر سرمایه‌گذاری کنید تا چه مدت میتوانید برای کسب سود صبر کنید و چه میزان پول لازمید؟
پاسخ به سوالات این‌چنینی، شخصیت سرمایه‌گذاری شما را به خودتان و به مشاوری که برای سرمایه‌گذاری انتخاب کرده‌اید، نشان می‌دهد. به میزان توان و تمایل هر انسان برای تحمل ریسک، پروفایل ریسک (Risk Profile) آن فرد می‌گویند که برای هر شخص منحصربه‌فرد است.
نکته جالب دیگری نیز وجود دارد. آن اینکه همین پروفایل ریسک نه تنها برای افراد مختلف متفاوت است، برای هر فرد در طول زمان تغییر می‌کند! شخصی که اکنون در ایام امتحانات است، بدهی کوتاه‌مدت دارد و یا مشغول خانه‌سازی است، احتمالاً اکنون تمایل کمتری به ریسک‌کردن داشته باشد؛ اما پس از فراغت از این امور، ممکن است بتواند ریسک‌های بزرگ‌تر را مدیریت کند.
آیا برای افرادی که پس‌انداز اندکی دارند، برای یک فرد کهن‌سال یا برای آن خانم باردار هیچ راهی برای سرمایه‌گذاری وجود ندارد و باید کلا از فرصت‌های بازار صرف‌نظر کنند؟ خیر. با توجه به شخصیت سرمایه‌گذاری و ریسک پروفایل شما، روش‌های مختلفی برای تشکیل سبد سهام وجود دارد.
تشکیل سبد
پنج روش رایج برای تشکیل سبد سهام
اشاره کردیم که سبد سهام برای هر سرمایه‌گذار، کاملاً متناسب با شخصیت سرمایه‌گذاری او تشکیل می‌شود و چیدمان آن برای افراد مختلف متفاوت است. اما برای رسیدن به این چیدمان بهینه، روش‌های مختلفی وجود دارد که رایج‌ترین آنها به شرح زیر است.
سبد سهام محافظه‌کارانه (Defensive Portfolio)
این نوع سبد به گونه‌ای تشکیل می‌شود که از نوسانات فصلی بازار به دور باشد. یعنی چه در بازار پر رونق و چه در بازار نزولی، همیشه حداقلی از بازدهی را به دست دهد. این نوع سبد ریسک را پایین نگه می‌دارد و معمولا ترکیبی از سهام شرکت‌هایی که در مرحله بلوغ هستند و سود تقسیمی خوبی دارند به اضافه اوراق دولتی است. این سبدها معمولاً توسط سهامدارانی به کار گرفته می‌شود که تحمل آن را ندارند که ریسک زیادی را به سبد سهام خود تحمیل کرده و مدتی وارد زیان شوند. عموماً افراد مسن از این روش استقبال می‌کنند.
سبد سهام تهاجمی (Aggressive Portfolio)
این نوع سبد، به دنبال سودهای بالاست و به تبع آن به استقبال ریسک‌های بالا هم می‌رود. برای سهامدارانی مناسب است که یا شخصیت ریسک‌پذیر دارند یا پس‌اندازی را برای سهام کنار گذاشته‌اند که حتی در صورت ضرر آسیب چندانی متوجه زندگی‌شان نمی‌شود. معمولاً شرکت‌هایی که ضریب بتای بالا دارند، مناسب این روش هستند. همچنین شرکت‌هایی که در مراحل اولیه رشد هستند و چشم‌انداز خوبی از جهش فروش و سودآوری دارند برای این سبد مناسب هستند.
اگر بازار هدفمان فقط سهام نباشد و بازارهای موازی را نیز تحت نظر داشته باشیم، ارزهای دیجیتال هم گزینه مناسبی برای این نوع سبد است.
سبد سهام درآمدمحور (Income Portfolio)
همان‌طور که از اسم این سبد مشخص است بر روی انواعی از سهام یا اوراق تمرکز دارد که سود نقدی پرداخت می‌کنند. با توضیحی که درباره روش سبد محافظه‌کارانه دادیم، این نوع سبد شباهت‌هایی با آن دارد و خیلی از سهام می‌توانند در سبد درآمدمحور و محافظه‌کارانه، مشترک باشند.
سهام با سود تقسیمی بالا، بعضی صندوق‌های سهامی و صندوق‌های املاک و مستغلات (REIT) از گزینه‌های مناسب برای این نوع سبد هستند.
البته در نظر داشته باشید که حتی این نوع از سبد نیز تحت تأثیر شرایط اقتصادی قرار می‌گیرد و همین موضوع، نقطه تفاوت آن با سبد محافظه‌کارانه است. برای مثال در شرایطی که اقتصاد شرایط خوبی ندارد و ساخت و ساز وارد رکود می‌شود یا سود تقسیمی شرکت‌های تولیدی کاهش می‌یابد، این سبد نیز درآمد خود را از دست خواهد داد.
سبد سهام سوداگرانه / نوسان گیرانه (Speculative Portfolio)
در بین تمام انواع سبد که تاکنون معرفی شد، این نوع سبد پرریسک‌ترین است. همیشه در بازار سهم‌هایی وجود دارند که درباره آنها شایعاتی وجود دارد، که مثلاً قرار است از فناوری جدیدی استفاده کنند یا محصول جدیدی رونمایی کنند که منجر به رشد چند برابری درآمد شرکت می‌شود. یا بعضی از سهام‌های کوچک که گفته می‌شود قرار است صرفاً با فعال شدن تعدادی معامله‌گر و ورود پول به اهداف قیمتی نجومی برسد. درون بازار سهام، شرکت‌های حوزه فناوری‌های نوین و در خارج از آن ارزهای دیجیتال، خوراک چنین سبدهایی هستند.
معمولاً مشاوران سرمایه‌گذاری توصیه می‌کنند که بیش از 10% سرمایه یک نفر نباید وارد چنین حوزه‌هایی شود. در ضمن این روش نیاز به تسلط و تجربه زیاد در معامله‌گری، صرف وقت زیاد و رصد معاملات روزانه دارایی مورد نظر (سهام یا ارز دیجیتال) دارد.
سبد سهام ترکیبی (Hybrid Portfolio)
منظور از ترکیبی این است که در این سبد، انواع اوراق بهادار وجود دارد. به جز سهام، اوراق دولتی، طلا و صندوق‌های مبتنی بر طلا، دیگر موارد نیز در این سبد وجود دارد تا ریسک سبد را پایین بیاورد. انعطاف چنین سبدی بالاست چون حق انتخاب وسیع‌تری برای سرمایه‌گذار وجود دارد و علاوه بر بازار سهام، بازارهای مشتقه و کالایی را در نظر دارد.
در واقع چنین سبدی برای ایجاد تعادل تشکیل می‌شود. تنوع باعث می‌شود ضرر احتمالی در یک دارایی، با بازدهی مثبت احتمالی سایر سهام و اوراق جبران شود. درصد نسبت اوراق به سهام در یک سبد ترکیبی نسبت معینی است که سعی می‌شود همواره ثابت باقی بماند.
نمودار
کلام آخر
درباره لزوم تشکیل سبد دارایی صحبت کردیم. گفتیم که تقسیم سرمایه در سبدی از انواع سهام، صندوق و اوراق معمولا روش بهتری از خریدن تنها یک سهم است چون از سرمایه را در مقابل ریسک نوسانات شدید محافظت می‌کند.
در ادامه پنج روش رایج در تشکیل سبد سهام معرفی شد. همچنین گفتیم که روش تشکیل سبد سهام، به شخصیت هر سرمایه‌گذار و پروفایل ریسک او بستگی دارد. نه‌تنها روش سرمایه‌گذاری برای افراد مختلف فرق می‌کند، بلکه برای هر فرد نیز در دوران‌های مختلف زندگی او، این روش متفاوت است. با بهره‌گیری از مشاوره تیم‌های حرفه‌ای و متعهد به منافع شما، میتوانید استراتژی مطلوبی را که برای شما مناسب است پیدا کنید و تیم مشاوره سرمایه‌گذاری فردانامه در این مسیر همراه شماست.
شما میتوانید برای دیدن کلاس‌های آموزشی فردانامه، به آموزش بورس سایت فردانامه مراجعه فرمایید.
