محمدعلی مرادی یکی دیگر از اصطلاحات رایج در بازار سرمایه، بازار خرسی و بازار گاوی است. خرس و گاو دو نماد هستند که برای توصیف شرایط نزولی یا صعودی بودن بازار به کار می‌روند. می‌خواهید بدانید که چرا این دو عبارت برای توصیف روند بازار انتخاب شده‌اند؟
بازار خرسی یا Bearish به بازار نزولی گفته می‌شود و بازار گاوی یا Bullish به بازار صعودی اطلاق می‌گردد. بااین‌حال وقتی صحبت از بازار بیریش (خرسی) یا بولیش (گاوی) می‌شود، می‌توان از این دو عبارت برداشت‌های دیگری هم کرد. در ادامه این مطلب از فردانامه به توضیح این مسئله می‌پردازیم و دلیل انتخاب این دو نماد برای توصیف روند بازار را برایتان تشریح می‌کنیم.
چرا بازار خرسی و گاوی
بازارهای سرمایه می‌توانند صعودی، نزولی و خنثی باشند. شرایط خنثی را ساید، رنج یا رکود می‌نامیم و معمولاً معامله در این شرایط سخت است. ولی زمانی که بازار یک روند صعودی یا نزولی به خودش بگیرد، تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش آسان‌تر می‌شود. از همین بابت بازاری که روند داشته باشد برای معامله‌گرها جذاب‌تر است.
انتخاب نماد یا سمبل برای هر چیزی باعث می‌شود تا به یاد سپردن آن آسان‌تر شده و همچنین به آن مورد هویت داده شود. برای اینکه بازار صعودی و نزولی هویت داشته باشند، به شکلی ناخودآگاه و در میان فرهنگ معامله‌گری، دو عبارت بازار خرسی و گاوی جا باز کرده‌اند.
علت انتخاب نمادهای خرس و گاو
در رابطه با اینکه چرا دو حیوان خرس و گاو برای نماد بازار نزولی و صعودی انتخاب شده‌اند، گمانه‌زنی‌های بسیاری می‌شود. مقبول‌ترین گمانه این است که نحوه رقابت این دو حیوان، می‌تواند نشانی از صعود یا نزول داشته باشد. در اینجا گاو وقتی با حیوان دیگری درگیر می‌شود، شاخ‌هایش روبه‌بالا دیده می‌شوند. برای همین بازار گاوی به بازار صعودی گفته می‌شود. در مقابل، خرس در زمان درگیری پنجه‌هایش روبه‌پایین هستند و همین باعث شده تا درگیری خرس مشابه بازار نزولی باشد؛ بازاری که گاردش را بسته است و کاملاً در لاک دفاعی خود فرو رفته است.
در تصویر زیر می‌توانید همزمان تفاوت بازار گاوی و خرسی را مشاهده کنید. رقابت خرس و گاو به عنوان نمادی از بازار سرمایه نیز شناخته می‌شود.
بازار خرسی و گاوی در بورس
تفاوت بازار خرسی با بازار گاوی
در بازار گاوی (Bullish) قیمت‌ها صعودی هستند و یک روند رشدی قابل شناسایی دیده می‌شود. شما در بازار گاوی می‌توانید الگوهای کندلی صعودی را پیدا کنید و به خط روند اعتماد داشته باشید. مشاوران سرمایه‌گذاریدر بازار خرسی (Bearish) بازار نزولی است و شما باید روند نزولی را شناسایی کنید. اگر در بازاری مانند بورس که یک‌طرفه است فعالیت دارید، بهتر است در بازار خرسی اقدام به خرید سهام نکنید و به دنبال فرصت‌هایی باشید که نشانه‌های برگشتی در بازار مشاهده می‌شود.
تشخیص بازار گاوی از بازار خرسی
بازار گاوی یا بازار صعودی نشانه‌های گوناگونی دارد. اولین نشانه معتبر برای یک بازار صعودی، برخورداری از خط روند صعودی است. دومین موضوع بررسی کندل‌هاست تا الگوهای کندلی صعودی مانند ماروبزو (پوشاننده) سبز را مشاهده کنید. الگوهای کندلی دیگری مانند الگوی چکش، الگوی ستاره صبحگاهی و الگوی سه سرباز (سه کندل مثبت متوالی که بدنه هر کدام بالاتر از بدنه قبلی باشد) از مشهورترین الگوهای کندلی صعودی هستند.
با دیدن نشانه‌های صعودی نام برده شده می‌توانید نتیجه بگیرید که بازار در شرایط گاوی (بولیش) یا صعودی قرار گرفته است و خرید کردن با در نظر گرفتن استراتژی معاملاتی و حد ضرر می‌تواند منطقی باشد.
بازار خرسی در مقابل بازار گاوی قرار دارد. در چنین شرایطی باید به دنبال نشانه‌های بازار نزولی بگردید. خط روند نزولی، الگوی سر و شانه در سقف قیمتی، الگوهای کندلی مانند دو سقف، ستاره شامگاهی و مرد دارآویخته از جمله الگوهایی هستند که نشانه بازار نزولی یا برگشت بازار تلقی می‌شوند. در چنین شرایطی می‌توانید لقب بازار خرسی (بیریش) را برای نوسان‌های قیمت در نظر بگیرید.
روانشناسی معاملات با استفاده از بازار خرسی و گاوی
یکی دیگر از نکته‌هایی که از بازار خرسی و گاوی می‌توان برداشت کرد، شرایط معامله‌گران در این دو وضعیت است. در بازار گاوی، خریداران طمع بسیار زیادی دارند و همواره در حال خرید هستند. وقت‌هایی که بورس ایران در شرایط بولیش یا گاوی به سر می‌برد، شما می‌توانید به واسطه محدودیت دامنه نوسان، شاهد شکل‌گیری صف‌های خرید متعدد باشید. در این شرایط که همه به فکر خرید هستند، شما باید مراقبت کنید و در هر شرایطی، هر سهمی را خریداری نکنید.
در شرایط بازار خرسی یا بیریش، وضعیت برعکس است. معامله‌گران در فروش سهم از یکدیگر سبقت می‌گیرند و حاضرند سهام خود را در کف قیمت روزانه به فروش برسانند. در شرایط بازار خرسی بهتر است نقد بمانید و نظاره‌گیر باشید تا روزی که نشانه‌های برگشت بازار را مشاهده کنید. در این شرایط، معامله‌گران اهمیتی به ارزش ذاتی یا نسبت‌هایی مثل P/E بازار نمی‌دهند و حتی گزارش‌های مالی را هم نادیده می‌گیرند. اصطلاح فروش هیجانی در بازارهای خرسی (نزولی) زیاد شنیده می‌شود.
نوسان قیمت‌ها در بازار خرسی و گاوی
جمع‌بندی
در بازارهای یک‌طرفه، استفاده از سمبل‌های خرس و گاو می‌تواند به شما کمک کند تا در زمان‌هایی که بازار گاوی است دست به خرید بزنید و به محض اینکه نشانه‌های خرسی شدن شرایط قیمت در بازار سهام را مشاهده کردید، سهام‌تان را بفروشید و برای دوره بعدی بازار گاوی، نقدینگی جمع کنید. دو اصطلاح بازار گاوی و خرسی خیلی قدیمی هستند و در این روزها مورد توجه مشاوران سرمایه‌گذاری و فعالان بازار سرمایه است.
