یوسف تقی زاده اندیکاتور obv
اندیکاتور obv که به آن اندیکاتور حجم تعادلی نیز می‌گویند یکی دیگر از انواع اندیکاتورهایی است که در تحلیل تکنیکال و بررسی شرایط سهام یا یک بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله از فردانامه قصد داریم به تعریف این اندیکاتور بپردازیم و سپس معنی و مفهوم آن را بررسی کرده و محدودیت‌ها و مزایای آن را مورد ارزیابی قرار دهیم و همچنین به نحوه انجام محاسبات این اندیکاتور نیز بپردازیم. با ما در فردانامه همراه باشید.
اندیکاتور obv چیست؟
اندیکاتور obv همانطور که گفته شد یک اندیکاتور نشان دهنده مومنتوم می‌باشد که از حجم به منظور پیش بینی روند قیمتی بازار استفاده می‌کند. اندیکاتوری که معرفی آن به سال 1963 برمی‌گردد. این اندیکاتور برای اولین بار در کتابی تحت عنوان “کلید جدید گرانویل برای کسب سود در بازار سهام” (Granville’s New Key to Stock Market Profits) منتشر شد.
گرانویل چنین اعتقاد داشت که حجم پارامتر بسیاری مهمی است که در پشت حركات بازار قرار گرفته است و بر اساس آن اندیکاتور OBV را طراحی کرد تا بتواند حرکات اصلی بازار را شناسایی کند. در این کتاب وی برای مشخص کردن نقش حجم از استعاره “فنر فشرده شده” استفاده کرده است.
بر اساس گفته‌های گرانویل هر وقت تغییرات شدیدی در حجم معاملات رخ دهد در حالی که تغییرات محسوسی در قیمت در حال رخ دادن نیست امکان ایجاد حرکات مهم در بازار افزایش می‌یابد و قیمت می‌تواند به شدت افزایش یا کاهش یابد.
بررسی اندیکاتور obv
تئوری که در پشت صحنه اندیکاتور obv نقش مهمی بازی می‌کند تئوری تشخیص پول هوشمند می‌باشد. اصطلاحا به پول هوشمند سرمایه‌گذاران سازمانی هم گفته می‌شود و می‌توان گفت هدف این اندیکاتور سرمایه‌گذاران خرد نیستند.
به عنوان مثال در شرایطی که صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک و صندوق های بازنشستگی در حال خرید هستند و سرمایه‌گذاران خرد در حال فروش حجم در شرایطی که قیمت تغییر نمی‌کند رو به فزونی می‌گذارد. در چنین شرایطی به مرور حجم قیمت را به سمت بالا حرکت می‌دهد. در چنین شرایطی در جایی که سرمایه‌گذاران خرد رو به خرید می‌آورند سرمایه‌گذاران درشت شروع به فروش می‌کنند.
علی رغم اینکه این اندیکاتور روی چارت قیمت قابل ترسیم و نمایش است و مجموعه‌ای از اعداد را نشان می‌دهد، مقدار واقعی این اندیکاتور وابسته به نقطه شروع تایم فریم زمانی که انتخاب می‌کنید متفاوت می‌باشد. در واقع مقادیر محاسبه شده به مبدا فریم زمانی است که شما انتخاب می‌کنید.
پس دقت کردن به اعداد مربوط به اندیکاتور obv اهمیت زیادی پیدا نمی‌کند این شیب خطوط ترسیم شده روی اندیکاتور است که می‌توان مفاهیم مشخصی را ارائه دهند. پس تحلیل‌گران و معامله‌گران نیز از بررسی خطوط و شیب خطوط ترسیم شده روی اندیکاتور بهره می‌گیرند.
تحلیل گران به اعداد روی اندیکاتور obv نگاه می‌کنند تا سرمایه‌گذاران بزرگ و پول هوشمند را پیدا کنند. همچنین واگرایی بین حرکت قیمت و حجم نیز از جمله مواردی است که می‌تواند به فعالیت پول هوشمند مربوط شود.
محدودیت اندیکاتور obv
یکی از محدودیت‌های اصلی اندیکاتور OBV این است که یک اندیکاتور پیشرو است و به این معنی است که ممکن است نتوان پیشبینی کرد که بر اساس اتفاقات رخ داده در اندیکاتور چه تغییراتی در قیمت رخ خواهد داد. به همین دلیل امکان ایجاد سیگنال‌های ضعیف در این اندیکاتور زیاد است. شما میتوانید شکست خط روند قیمتی را با شکست خط روند اندیکاتور صحه گذاری کنید.
نکته دیگری که در استفاده از اندیکاتور obv باید به آن توجه کرد این است که افزایش حجم‌های بسیار سنگین در یک روز می‌تواند اختلاف سطوح بسیار زیادی را در اندیکاتور ایجاد کند. برای مثال رونمایی از خبری بسیار مهم در یک سهام می‌تواند منجر به افزایش یا کاهش قابل توجه حجم معاملات شود در صورتی که این افزایش حجم به معنی ایجاد روند یا تغییراتی در روند قیمتی نباشد.
در نهایت باید اشاره کرد که این اندیکاتور برای معامله‌گرانی که در تایم‌فریم‌های پایین‌تر معامله می‌کنند و به اصطلاح day-trade هستند خیلی قابل استفاده نیست و این اندیکاتور حتما باید در کنار اندیکاتورهای دیگر مورد استفاده قرار گیرد. استفاده تنها در کنار چارت قیمت می‌تواند سبب ایجاد مشکلات زیادی در سیگنال‌های ایجاد شده شود.
مزایای اندیکاتور obv
استفاده از این اندیکاتور مزایای زیادی را به دنبال دارد ولی باید به این نکته توجه کنید که با توجه به استراتژی خود از این اندیکاتور بهره ببرید.
واگرایی اندیکاتور
می‌توان از واگرایی‌هایی گاوی یا خرسی بهره گرفت تا برگشت‌های قیمتی را به خوبی تشخیص داد. این سیگنال‌ها موید این تئوری هستند که حجم همواره جلوتر از قیمت حرکت می‌کند. یک واگرایی گاوی یعنی شرایطی که قیمت کف‌هایی پایین‌تر تشکیل می‌دهد اما اندیکاتور کف‌های بالاتر می‌سازد.
ناگفته پیداست که این واگرایی در انتهای یک روند نزولی ایجاد می‌شود. واگرایی خرسی نیز به این معناست که قیمت سقف‌های بالاتر می‌سازد در حالی که اندیکاتور سقف‌های پایین‌تر می‌سازد و این نوع از واگرایی نیز در انتهای روند صعودی یا در سقف بازار رخ می‌دهد. وقوع این واگرایی می‌تواند به این معنی باشد که احتمال بازگشت بیشتر است.
واگرایی obv و قیمت در نمودار euro/usd در تایم فریم ساعتی و برگشت قیمتی و شروع روند صعودی قوی به دنبال واگرایی مشاهده شده در نمودار اندیکاتور obv
تایید روند
یکی دیگر از مزایا و کاربردهای اصلی این اندیکاتور استفاده از آن در تایید روند است. شکست‌هایی که در قیمت چه رو به بالا و چه رو پایین انجام می‌شود را می‌توان توسط این اندیکاتور تایید کرد.
همانطور که صحبت شد مقدار عددی اندیکاتور obv هیچ اهمیتی ندارد بلکه ابتدا توصیه می‌شود روند اندیکاتور تعیین شود و سپس به واکنش اندیکاتور به خطوط روند ترسیم شده توجه شود. بنابراین شکست خطوط روند ترسیمی در راستای روند قیمتی می‌تواند موید یا رد کننده شکست‌های قیمتی باشند.
همچنین در موارد زیادی مشاهده شده است که شکست خط روند در روی اندیکاتور بسیار زودتر از قیمت رخ می‌دهد که می‌تواند سبب ایجاد فرصت‌های بسیار مناسب معاملاتی نیز گردد.
سهام فولاد مبارکه و شکست خط روند اندیکاتور obv که موید روند قیمتی در فولاد مبارکه می‌باشد.
محاسبه اندیکاتور obv
در ابتدا برای فهم هر چه بهتر اندیکاتور obv نگاهی به فرمول این اندیکاتور که در ادامه نوشته شده است می‌اندازیم.
در این فرمول obvPre به معنی مقدار اندیکاتور در اول دوره است که صفر در نظر گرفته می‌شود. volume به معنی حجم معاملات در روز، close به معنی قیمت بسته شدن در روز مورد بررسی و نهایتا ClosePre نیز به معنی مقدار بسته شدن قیمت در کندل قبل است.
این اندیکاتور سعی می‌کند به حجم به عنوان یک درگاه ورود و خروج نگاه کند و با توجه به کاهش یا افزایش قیمت مقدار ورود و خروج پول به آن سهام را بررسی می‌کند. پس این اندیکاتور یک اندیکاتور تجمیعی است. همانطور که در فرمول مشاهده می‌شود این اندیکاتور سه قانون یا سه وضعیت دارد که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.
اگر مقدار بسته شدن قیمت امروز نسبت به دیروز افزایشی باشد بنابراین حجم امروز به مقدار اندیکاتور در روز قبل اضافه می‌شود.
اگر مقدار بسته شدن قیمت امروز نسبت به دیروز تغییری نکند در اینصورت عدد مربوط به اندیکاتور نیز تغییری نخواهد کرد.
برعکس وضعیت 1 اگر مقدار بسته شدن قیمت امروز نسبت به دیروز کاهشی باشد در اینصورت حجم معاملات امروز از مقدار obv دیروز کسر می‌گردد..
انجام محاسبات با رعایت همین سه قانون به شکل پیوسته ادامه می‌یابد و نقاط به دست آمده در هر کندل بهم متصل می‌شوند که تبدیل به خط پیوسته مشاهده شده در نمودار obv می‌گردد.
کلام آخر
هرچند به نظر می‌رسد اندیکاتور obv یک اندیکاتور ساده است و از حجم و قیمت به منظور بررسی فشار خرید و یا فروش استفاده می‌کند می‌تواند کاربردهای بسیار خوب و قابل قبولی داشته باشد. فشار خرید با صعود خط اندیکاتور مشهود است و فشار فروش نیز با نزول در خط ترسیم شده اندیکاتور نمایان می‌شود.
همچنین با استفاده از واگرایی‌ها و خطوط روند ترسیمی روی نمودار اندیکاتور obv یا حجم تعادلی امکان بررسی دقیق‌تر قیمت و مشخص کردن روند قیمتی و بازگشت‌های قیمتی وجود دارد.
توصیه فردانامه این است که از obv در کنار دیگر اندیکاتورها استفاده کنید تا بتوانید سیگنال‌های خطای صادر شده توسط اندیکاتور را فیلتر کنید و از اطلاعات موجود در حجم بهترین اتفاقات را در چارت قیمتی پردازش کنید. برای مثال میتوانید این اندیکاتور را با انواع نوسان‌گرها و یا با الگوهای قیمتی در چارت قیمت تلفیق کنید.
در این مقاله از فردانامه سعی کردیم اندیکاتور obv را به طور کامل بررسی کنیم اگر نکته‌ای بود که در این مقاله ذکر نشده بود لطفا آن را با ما در میان بگذارید.
شما میتوانید برای درک بهتر این مقاله، در کلاس تحلیل تکنیکال مقدماتی یا پیشرفته شرکت کنید.
