آزاده حیدری دنیا در حال پیشرفت است و توجه خاصی به هوش مصنوعی دارد. هوش مصنوعی، منجر به آسان تر شدن کارها شده و از این رو در بازارهای مالی نیز مورد توجه قرار گرفته است در این مطلب قصد داریم در مورد معاملات الگوریتمی یا الگوریتم تریدینگ ، استراتژی های معاملاتی و محاسن و معایب آن و اینکه آیا در ایران کاربرد داردیا نه صحبت کنیم.
معاملات الگوریتمی یا algorithm trading به معاملات بدون دخالت انسان گفته میشود که به صورت اتوماتیک و غیر اتوماتیک عمل میکنند و نیازمند بهینه سازی هستند این الگوریتم ها انواع مختلفی دارند که در ادامه به توضیح آنها می‌پردازیم در نظر داشته باشید الگوریتم ها دانش و اطلاعات معامله‌گری ندارند و نمی‌توانند به جای معامله‌گر مطالعه و بررسی کندفقط می‌توانند بر اساس استراتژی که برایشان مشخص کرده ایم به سریع تر و راحت تر شدن کارها به ما کمک کند.
الگوریتم ها به کمک زبان برنامه نویسی ایجاد شده اند و در اجرای مدیریت ریسک و مدیریت بازار و ورود به موقعیت های معاملاتی می توانند کمک کننده باشندو به شناسایی موقعیت های مناسب بپردازند در معاملات الگوریتمی ،معامله‌گران دیگر نیاز نیست مدام قیمت‌ها و نمودارهای مختلف را به روز کنند و یا نظارت داشته باشند چون الگوریتم ها این کار را برایشان انجام می دهند و با توجه به استراتژی معامله گر نمودارها و قیمت ها را بررسی میکنند.
امروزه سیستم های معاملاتی الگوریتمی محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند و در سطح جهانی بسیار مورد استفاده هستند و آخرین روش خرید و فروش در بازار کشورهای توسعه یافته هستند به عنوان مثال در بازار بورس نیویورک ۸۰% معاملات از طریق معاملات الگوریتمی انجام می شود.
استراتژی معاملاتی
استراتژی های معاملاتی، طرح و برنامه‌ای هستند که قبل از انجام معامله تعیین می کنیم شاید به اندازه موهای سرتان استراتژی معاملاتی وجود داشته باشد اما در نظر داشته باشید قبل از اینکه بر اساس آن استراتژی شروع به معامله کنید بایستی حتماً آن استراتژی را تست کنید و از کیفیت آن استراتژی اطمینان حاصل نمایید. استراتژی یعنی داشتن برنامه‌ریزی مناسب و متناسب با شرایط بازار.
استراتژی معاملاتی الگوریتم ها بیشترحول محور شناسایی فرصت های بازار می چرخد که بر اساس علم آمار بدست آمده است. الگوریتم ها بدون داشتن استراتژی سوده نمی توانند منجر به سود آوری شوند در واقع بدون استراتژی الگوریتم ها نمی توانند کاری از پیش ببرندو برای اینکه مفید باشند به استراتژی درست نیاز دارند.
معاملات الگوریتمی مناسب چه کسانی است؟
همانطور که قبلاً گفتیم الگوریتم ها از طریق استراتژی های از پیش تعیین شده معامله انجام میدهند و نیازمند حداقل نظارت هستند و طبق الگوی تعیین شده به انجام معاملات می‌پردازند. الگوریتم ها داده ها را تحلیل کرده و در صورتی که استراتژی مناسب داشته باشند حتماً به سودآوری می‌انجامند.
معاملات الگوریتمی می‌تواند در تمام بازارهای مالی از جمله معاملات آتی کالا، بورس، کریپتوکارنسی و … مورد استفاده قرار گیرد در نظر داشته باشید که الگوریتم برای کسانی مناسب است که استراتژی داشته باشند و برای تازه واردین ابزار مناسبی محسوب نمی شود از طرفی دیگر استفاده از معاملات الگوریتمی در بورس ایران خیلی گسترده نیست و علت آن را میتوان به عمق کم بازار بازار بورس ایران مرتبط دانست و بعضاً به همین علت استفاده از آنها ممنوع می شود.
الگوی تریدینگ
فواید استفاده از الگوریتم در معاملات
سبدگردانی واقعی
سبدگردان ها با استفاده از ابزارهای الگوریتمی می‌توانند به معنی واقعی سبدگردانی اختصاصی انجام دهند و کیفیت سود را بالا برده و ریسک سبد را هم کاهش دهند و هر لحظه سبدها را آنالیز کنند.
جلوگیری از دستکاری قیمت
به دلیل نوسان های زیاد و معاملات کم که در سهام شرکت های کوچکتر وجود دارد و معاملات این نوع شرکت ها بیشتر مورد توجه سفته بازان قرار می‌گیرد معاملات الگوریتمی می‌توانند با اردر های منظم و فوری مانع نوسان‌گیری سهم‌ها شود از طرف دیگر منجر به این میشود که روند ها به صورت منطقی شکل گیرند و دستکاری قیمت روی سهم ها انجام نگردد.
افزایش نقدشوندگی
افزایش معاملات الگوریتمی به افزایش حجم معاملات و نقدشوندگی کمک می کند و در نتیجه عمق بازار افزایش یافته و بازار به اصطلاح تحلیل پذیر میشود.
کمتر شدن خطاهای معاملاتی
از آنجایی که در معاملات الگوریتمی معامله بدون دخالت انسان انجام می گیرد خطاهای معاملاتی در ورود تعداد سفارش یا نوع سفارشها (خرید یا فروش) اتفاق نمی افتد چون الگوریتم مطابق با تنظیمات قبلی سفارش خرید و فروش یا تعداد را وارد میکنند وچون درگیر هیجانات بازار نیستند خطاهای معاملاتیشان کمتر است.
کنترل احساسات
در معاملات الگوریتمی هرگز احساسات در تصمیم‌گیری دخیل نیست قطعاً برای شما هم پیش آمده که تصمیم بگیرید سهمی را بفروشید و در اثنای معامله تحت تاثیر هیجان ها از تصمیم خود منصرف شوید و بعد از ان به خاطر این تصمیم ضرر کنید پس میتوان گفت یکی دیگر از مزیت های معاملات الگوریتمی این است که دیگر احساسات در معامله دخالتی نداردو یکی از مزیتهای مهم معاملات الگوریتمی به شما می رود چون منجر به این میشود که بیشتر به استراتژی خود پایبند باشید.
صرفه جویی در زمان
همانطور که می دانید هر معامله گر برای رصد بازار و پیدا کردن سهم مناسب زمان زیادی را صرف می‌کند خصوصاً در بازارهای جهانی که معاملات ۲۴ ساعته انجام میشود اما در معاملات الگوریتمی می‌توانیم با دادن استراتژی به الگوریتم ها از آنها برای دریافت سیگنال متناسب با استراتژی از پیش تعیین شده خودمان استفاده کنیم در واقع الگوریتم ها به ما کمک میکنند تا بدون اینکه زمان زیادی صرف کنیم و تک به تک روی سهم های مختلف دقیق شویم سهم متناسب با استراتژی مان را بیابیم.
کاهش هزینه
قطعاً یک تحلیلگر هر چقدر حرفه ای و توانا هم باشد نمی تواند اطلاعات کل صحنه ها را ببیند و تحلیل کند یک مجموعه مالی برای مدیریت پرتفوی خود به تعداد زیادی تحلیلگر نیاز دارد ولی اگر از الگوریتم استفاده شود و استراتژی مناسب الگوریتم ها داده شود مجموعه مالی از استخدام تعداد زیادی تحلیلگر بی نیاز می شود.
اجرای معاملات پیچیده
با استفاده از معاملات الگوریتمی میتوان معاملات بسیار پیچیده را که از عهده ی انسان خارج است یا به وقت و زمان زیادی نیازمند است را انجام داد.
کاهش تخلفات
از آن جایی که کامپیوتر توانایی انجام کارهای خارج از چهارچوب تعیین شده را ندارد قطعاً نمیتواند خلاف کند و برخلاف دستورالعمل‌ها حرکت کند پس با افزایش معاملات الگوریتمی شاهد کاهش تخلفات نیز خواهیم بود.
معایب استفاده از الگوریتم
اشتباه درکدنویسی
از آنجایی که الگوریتم ها بر اساس کد نویسی عمل می کنند در واقع همان چیزی را اجرا میکنند که به آنها دستور داده شده است و چون این دستور توسط برنامه نویسان تهیه می‌شودکوچکترین اشتباه در کد نویسی منجر به عملکرد اشتباه الگوریتم‌ها شده و درنهایت به زیان منتهی میگردد.
نواقص فنی
معاملات الگوریتمی در صورتی می‌تواند مفید باشد که به شبکه اطلاعات بازار دسترسی داشته باشد الگوریتم ها با استفاده از اینترنت و برق می توانند کار کنند و اگر مشکلی برای هرکدام از آنها اینها پیش بیاید منجر به عدم اجرای کامل استراتژی در الگوریتم ها شده و اگر خرابی اینترنتی یا برق وجود داشته باشد مانع عملکرد صحیح الگوریتم ها می گردد.
الگوریتم تریدینگ
انواع الگوریتم های معاملاتی
1) الگوریتم اجرای معاملات:
سفارش گذاری در الگوریتم می تواند به صورت دستی و اتوماتیک انجام پذیرد وقتی در حجم های بالای معاملاتی نیازمند مدیریت سفارش گذاری هستیم وظیفه این نوع الگوریتم اجرای دستورات است. مثلاً ما یک اردر فروش ۵۰ میلیاردی روی سهم x داریم که اگر سفارش گذاری درست انجام نشود ممکن است منجر به صف فروش سهم شود در اینجا الگوریتم های معاملاتی می‌توانند به ما کمک کنند به اینصورت که دستور فروش را با توجه به میزان عرضه و تقاضای بازار تنظیم کنند تا بازار به مشکل نخورده و فروش نیز به راحتی انجام شود.
2)الگوریتم سیگنال دهی
این الگوریتم ها با توجه به استراتژی از پیش تعیین شده به رصد کل بازار پرداخته و داده‌های کل بازار را زیر نظر می گیرند وبه عنوان مثال زمانی که الگوریتم سیگنال دهی را فعال می کنیم الگوریتم سهمی را که با استراتژی مان مطابقت دارد را انتخاب می کند و گزارش می دهد به این صورت که مثلا سهم ایکس بر اساس استراتژی شما می‌تواند سهم مستعدی برای رشد باشد.
3)الگوریتم های بهینه ساز کننده
قطعاً می‌دانید بازار همیشه در شرایط مختلف، نمی تواند شما را به سود برساند و قطعاً شرایط در بازار صعودی و نزولی یکسان نیست پس استراتژی هم نمیتواند یکسان باشد. الگوریتم های بهینه ساز تغییرات بازار را از گذشته تا به امروز بررسی کرده و بهینه ترین حالت ممکن را پیدا میکنند و تغییرات را روی استراتژی‌های قبلیمان اعمال میکنند تا به بهره وری مان در شرایط مختلف بازار کمک کنند.در این الگوریتم ها بایستی هر اولویتی که داریم برای الگوریتم مشخص کنیم.
4)الگوریتم تریدینگ
این الگوریتم ها بر اساس استراتژی قبلی که شما تعیین می کنید اقدام به خرید و فروش می کنند به عنوان مثال اگر شما برای الگوریتم مشخص می کنید بالای قیمت ایکس اگر صف خرید شد ، عرضه شود و یا اگر قیمت سهم پایین تر از قیمت x بود سهم خریداری شود یا اگر صف فروش بود جمع شود.
انواع الگوریتم تریدینگ
الگوریتم تریدینگ ها به دو دسته الگوریتمهای پربسامد و کم بسامد تقسیم می شوند که در ادامه به توضیح هر کدام از این الگوریتم ها می پردازیم.
الگوریتم کم بسامد(LFT)
الگوریتم های کم بسامد یا low frequency trading به الگوریتمهایی اطلاق می شود که در آنها فاصله زمانی دریافت داده ها زیاد باشد. در واقع سرعت دریافت و پردازش داده ها در این الگوریتم اهمیت ندارد و استراتژی معاملاتی برای بازارهای بلند مدت و میان مدت می باشد البته به خاطر داشته باشید که در حوزه معاملات الگوریتمی فرایندی که بیش از یک ساعت باشد بلندمدت گفته می شود.
الگوریتم های پربسامد (HFT)
الگوریتمهای پر بسامد یا high frequency trading به الگوریتمهایی گفته می شود که بتوانند خرید و فروش سهم را در کمتر از پنج دهم ثانیه انجام دهند در این الگوریتم معاملات با بالاترین سرعت و کمترین زمان ممکن انجام میشود.
قاعده اصلی بیشتر استراتژی‌های HFT این است که افرادی را آن را اجرا و پیاده سازی میکنند ممکن است در کسری از ثانیه یک حرکت سودآور را به اقدامی زیانبار تبدیل کنند. این الگوریتم ها در ایران کاربرد زیادی ندارند چون در خارج از کشور مالیات از عایدی و سود معامله گر کسر می گردد ولی در ایران ساختار کارمزد و مالیات به این شکل است که ممکن است حتی فرد ضرر هم کند باز باید بابت معامله اش مالیات پرداخت کند.
الگوریتم پربسامد توانایی آن را دارد که معاملات حجم بالا و سود کم را انجام دهد و ممکن است در ایران این الگوریتم ها با توجه به ساختاری که توضیح دادیم بیشتر باعث زیان شود و از طرفی هسته معاملات در ایران ممکن است توانایی پردازش داده ها در چنین مقیاس و سرعتی را نداشته باشند.
نتیجه گیری
به طورکلی می توان نتیجه گرفت که الگوریتم های معاملاتی و انواع آن در صورتی که با استراتژی مناسب تعریف شده باشند می توانند تا حد زیادی به کمک معامله گران و تحلیلگران بیایند حجم کارها را کمتر کنند و دقت را بالا ببرند اما ممکن است با خطاهای کوچک در کد نویسی همه چیز بهم بریزدو استراتژی به درستی پیاده نگرددو درنتیجه به ضرر بیانجامد. در ایران بیشتر الگوریتم های کم بسامد مورد توجه است و هسته معاملات و قطعی برق و اینترنت اجازه ی استفاده از الگوریتم های پربسامد را نمی دهد.
ثبت نام در کلاس پیشرفته تحلیل بنیادی، معامله گر بنیادی شما را در درک بهتر این مقاله کمک خواهد کرد.
