سبدگردانی اختصاصی یکی از بهترین و مطمئن‌ترین راه‌ها برای کسب سود از بازار بورس، بدون نیاز به مطالعه و درگیر شدن با آن است. شما می‌توانید حتا اخبار بورس را هم پیگیری نکنید، اما از طریق سبدگردان رسمی و اختصاصی خودتان از سود بورس بهره‌مند شوید.
در این مقاله سعی می‌کنیم بخش زیادی از ابهامات پیرامون چگونگی سبدگردانی را پاسخ دهیم.
سبدگردانی چیست؟
سبدگردانی یا مدیریت پرتفو (Portfolio Management) در بورس، به معنای سپردن سرمایه به یک مؤسسه‌ی مجاز، به منظور سرمایه‌گذاری در بورس است. سبدگردان به نوعی وکیل سرمایه‌گذار است، تا با علم و تجربه‌ای که دارد، به جای شخص سرمایه‌گذار، اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس نماید.
احتمالاً این جمله‌ی مشهور را شنیده‌اید: “همه‌ی تخم مرغ‌هایتان را در یک سبد نچینید”. منظور از سبد، مجموعه‌ی سرمایه‌گذاری شما است. ممکن است شما مقداری پول در ملک گذاشته باشید، کمی طلا، مقداری سهام و 1 خودرو را هم به دید سرمایه‌گذاری خریده باشید. به این مجموعه سرمایه‌گذاری شما، سبد سرمایه‌گذاری می‌گویند.
بنابراین سبد سرمایه‌گذاری بورسی، مجموعه‌ی سرمایه‌گذاری شما در بورس است. این سرمایه‌گذاری می‌تواند شامل مجموعه‌ای از سهم‌های مختلف به علاوه‌ی مقداری از سایر دارایی‌های بورسی (مانند اوراق مشارکت) باشد.
شرکت سبدگردانی با پول سرمایه‌گذار، اقدام به خرید و فروش سهام و سایر ابزارهای مالی می‌نماید. بسیار مهم است بدانیم که سبدگردان نمی‌تواند این پول را برداشت کند. سامانه‌ی یکپارچه‌ی سبدگردانی اصلاً چنین گزینه‌ای ندارد. این پول فقط برای سرمایه‌گذار است و سبدگردان صرفاً حق خرید و فروش سهام را دارد، نه حق برداشت یا اضافه کردن به آن.
مانند این‌که برای یک پرونده‌ای، به یک وکیل وکالت می‌دهید که صرفاً کارهای قانونی و حقوقی آن پرونده را انجام دهد. این وکیل حق دخل و تصرف در دارایی شما را ندارد، بلکه صرفاً کارهای قانونی آن را می‌تواند انجام دهد. و اصلاً چنین امکانی برای آن وکیل وجود ندارد.
دسترسی سبدگردان و سرمایه‌گذار به سبد سرمایه‌گذاری
برای اقدام به سبدگردانی، نیاز به اخذ کد PRX است. پس از پر کردن فرم سبدگردانی فردانامه، مشاوران ما نحوه‌ی گرفتن این کد را به شما توضیح می‌دهند. (اخذ این کد کار سختی نیست و ما در این راه قدم به قدم ما با شما پیش می‌آییم و کمک می‌کنیم)
در مقاله “کد PRX چیست؟” به صورت کامل این مورد را توضیح داده‌ایم. در اینجا صرفاً برای روشن شدن نحوه‌ی دسترسی سبدگردان، به خلاصه‌ای از آن می‌پردازیم.
برای قانونی بودن سبدگردانی، نیاز به سامانه‌ای است که سبدگردان در آن بتواند اقدام به خرید و فروش سهام و سایر اوراق برای سرمایه‌گذار نماید. اما این حق مسلم سرمایه‌گذار است که نحوه‌ی معاملات و خرید و فروش‌های سبدگردان را رصد کند و از نحوه‌ی پیشرفت سرمایه‌اش آگاه باشد.
به همین منظور از کد PRX استفاده می‌شود. سبدگردان در سامانه‌ی معاملاتی اقدام به خرید و فروش سهام برای سرمایه‌گذار می‌نماید. سرمایه‌گذار هم به طور روزانه می‌تواند وارد همین سامانه شود و تمام جزئیات فعالیت‌های سبدگردان را مشاهده کند. (این جدا از گزارش ماهانه‌ای است که مجموعه‌ی سبدگردانی ما به سرمایه‌گذاران ارائه می‌کند)
همان‌طور که طبق قانون سبدگردان نمی‌تواند پول سرمایه‌گذار را خارج کند، طبیعتاً سرمایه‌گذار هم تا وقتی قرارداد سبدگردانی پابرجا است، نمی‌تواند در این سامانه خرید و فروشی انجام دهد. صرفاً می‌تواند رشد و نحوه‌ی سرمایه‌گذاری‌اش را در هر لحظه‌ای رصد کند.
البته در صورت نارضایتی سرمایه‌گذار از ما، می‌تواند به راحتی قراردادش را فسخ کرده و سرمایه را از دسترس ما خارج کند و آن را در اختیار خودش بگیرد.
این نکات به صورت کامل و دقیق، در قرارداد سبدگردانی قانونی ذکر می‌گردد.
اما آیا کلاهبرداری در سبدگردانی بورس هم اتفاق می‌افتد؟ متأسفانه بله! و در این 2 سال اخیر بیشتر هم شده است!
سبدگردانی قانونی و غیرقانونی
به دلیل سختگیری‌های قانونی زیاد، تعداد شرکت‌های دارای مجوز سبدگردانی در کل کشور بسیار محدود است.
لیست شرکت‌های قانونی و دارای مجوز سبدگردانی در این سایت آمده است. این سایت متعلق به سازمان بورس و اوراق بهادار است. در این سایت لیست تمام نهادهای مالی مرتبط با بورس که دارای مجوز فعالیت قانونی هستند، ذکر شده است.
کافی است بر روی گزینه “نوع” کلیک کرده و “سبدگردان” را انتخاب کنید، تا سبدگردان‌های دارای مجوز را مشاهده کنید:
همان‌طور که مشاهده می‌کنید تعداد سبدگردان‌های دارای مجوز و قانونی کشور، فقط 68 شرکت است. تمام جزئیات و شماره ثبت و مجوزهای قانونی این شرکت‌ها هم در همین سایت ذکر شده است. کافی است بر روی گزینه‌ی “جزئیات” کلیک کنید:
به عنوان مثال تصویر بالا مربوط به شرکت سبدگردانی “فارابی” است. مجموعه‌ی فردانامه و آقای حسن کاظم‌زاده، تمام سبدهای تحت مدیریت شان را از طریق شرکت سبدگردانی فارابی مدیریت می‌کنند. شماره ثبت و مجوز سبدگردانی مجموعه، سایت سبدگردانی و تاریخ تمدید مجوز سبدگردانی در سایت نشان داده شده است.
چرا تعداد شرکت‌های سبدگردانی بسیار کم است؟
به دلیل سختگیری‌های سازمان بورس، به جهت کسب اطمینان و اعتماد به شرکت‌های سبدگردان. هر شرکت سبدگردانی باید حتماً بتواند اثبات کند که توانایی و شایستگی علمی، تجربی و مالی لازم جهت سپرده شدن پول مردم به ایشان را دارد. (با رعایت تواضع!)
به طور خلاصه، تأسیس شرکت سبدگردانی نیاز به تأییدیه‌های علمی و کارنامه‌ی درخشان مدیران سبدگردانی در بورس دارد. شرایط تأسیس شرکت سبدگردانی و مدارک و تأییدیه‌های مورد نیاز برای آن هم، در همین سایت سازمان بورس و اوراق بهادار موجود است. شعار بازارهای سرمایه در تمام دنیا، شفافیت کامل است.
—–
اگر توضیحاتی که تا اینجا دادیم، برایتان نسبتاً کافی بوده و به سؤالات اولیه‌تان پاسخ داده شده (و حوصله خواندن متن طولانی را ندارید)، می‌توانید با مشاوران ما تماس بگیرید و به صورت رایگان از ما مشاوره و کمک بگیرید. از مشاور بخواهید ادامه‌ی متن را هم برایتان توضیح دهد!
کافی است با کلیک بر عبارت فرم سبدگردانی ، وارد صفحه‌ی فردانامه شده و نام و شماره تماس خود را وارد کنید. و یا با شماره ی ما 02188385208 تماس بگیرید.
اما امیدواریم تمایل و حوصله‌ی کافی برای مطالعه‌ی دقیق‌تر فعالیت‌های سبدگردانی را داشته باشید. پس در این صورت حتماً ادامه‌ی مقاله را بخوانید و با ما پیش بیایید.
کلاهبرداری در سبدگردانی بورس چطور رخ می‌دهد؟
کلاهبرداری‌هایی که در این سال‌ها در سبدگردانی‌ها رخ می‌دهد، مربوط به شرکت و اشخاصی است که دارای مجوز نیستند! بالاتر نشان دادیم که فقط 68 شرکت در تمام ایران دارای مجوز سبدگردانی هستند. اما اگر همین الان در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی عبارت “سبدگردانی” را جستجو کنید، احتمالاً 680 صفحه‌ی مختلف را می‌بینید!
باید بدانید که اولاً هیچ شخص حقیقی‌ای دارای مجوز سبدگردانی نیست! مثلاً اگر جهانگیر شرقی (نویسنده‌ی همین مقاله!) به شما گفت من مجوز سبدگردانی دارم، مطمئن باشید دروغگو است! فقط 68 “شرکت” حقوقی دارای مجوز قانونی سبدگردانی هستند.
دوماً هر شرکتی هم که ادعا کرد سبدگردان است، مجوز آن را بخواهید و اسم آن شرکت را در همین سایت سازمان بورس جستجو کنید. اگر اسم آن شرکت در لیست نبود، پس مجوز هم ندارد!
اما آیا همه‌ی کسانی که خود را سبدگردان معرفی می‌کنند و از شما میخواهند با پولتان سبدگردانی کنند کلاهبردارند؟ راستش خیر! نه لزوماً.
بسیاری از افراد هستند که سابقه‌ی چندین ساله‌ای در بورس دارند. حتا علم و آگاهی لازم برای سبدگردانی را هم دارند. ممکن است انسان شریف و قابل اعتمادی هم باشد. ممکن است بتواند چند سال هم بازده مناسبی برای شما کسب کند. اما همه‌ی مشکل اینجاست که در صورت بروز مشکل، او مجوز رسمی ندارد.
نداشتن مجوز رسمی سبدگردانی باعث چه مشکلی می‌شود؟ شما نمی‌توانید از او شکایت کنید! زیرا خود شما هم مرتکب جرم شده‌اید، زیرا در کاری که نیاز به مجوز دارد، با فردی که مجوز ندارد، همکاری کرده‌اید!
اگر نتایج او در سرمایه‌گذاری بورسی شما قابل قبول نباشد، یا در بدترین حالت او پول شما را گرفت و رفت و کانال فضای مجازی‌اش را هم بست! شما نمی‌توانید او را بازخواست کنید. یعنی شاید بتوانید او را بازخواست کنید، اما او می‌تواند پاسخ شما را ندهد! حتا ممکن است پاسخ شما را هم بدهد، اما اگر شما قانع نشوید، ممکن است به شما بگوید این مشکل شماست و بازار خراب بود و … . اگر هم خیلی فرد متشخصی باشد، نهایتاً از شما عذرخواهی می‌کند.
اما اگر شرکت سبدگردانی شما با شما همکاری لازم را نکرد و ابهامات‌تان را برطرف نکرد، می‌توانید از او شکایت کنید. اگر نتایج غیرقابل قبولی داشت، می‌توانید از او شکایت بکنید. اگر شفافیت لازم را نداشت، می‌توانید از او شکایت بکنید.
از طرف دیگر، عرف قرارداد حق‌الزحمه سبدگردانی شرکت‌های رسمی و دارای مجوز (آن 68 تا)، با افرادی که مجوز سبدگردانی ندارند (ولی ادعای آن را دارند) یکی است.
بنابراین 2 گروه سبدگردان داریم:
گروه اول: دارای مجوز و تأییدیه‌های علمی، تجربی و ضمانت‌های لازم از طرف سازمان بورس. دارای سابقه‌ی شفاف و قابل شکایت و پیگیری.
گروه دوم: دارای مجوز سبدگردانی نیستند، اما ادعای آن را به خوبی دارند. اطلاعات هویتی خاصی از آن‌ها ندارید. قابل شکایت و پیگیری قانونی نیستند.
شما ترجیح می‌دهید پولی را که احتمالاً حاصل سال‌ها پس‌اندازتان است، به کدام گروه بسپارید؟
میزان سود مهم است یا تداوم آن؟
ممکن است شخصی بدون هیچ دانشی اقدام به خرید یک سهمی نماید، آن سهم هم سود فوق‌العاده زیادی به او بدهد. او صرفاً به واسطه‌ی این که مثلاً نفر جلویی در صف نانوایی گفته فلان سهم قرار است خیلی گران بشود، آن سهم را خریده و از قضا سود هم کرده است. واقعیت این است که این اتفاق زیاد هم رخ می‌دهد!
اما آیا این سود قابل تکرار است؟ خیر!
زمان اوج بورس در سال 98 و 99، خیلی اشخاص خود را مهندس و دکتر و پروفسور معرفی کرده و کانال زده و اقدام به معرفی سهم نمودند. در آن دوره هر چیزی را می‌خریدی احتمالاً سود می‌کرد، لازم نبود دکتر و مهندس‌ها هم لزوماً توصیه بکنند.
اما پس از ریزش بورس هم توانستند این سودها را تکرار کنند؟ جواب این سؤال را همه می‌دانیم.
یکی از بزرگ‌ترین ویژگی‌های سبدگردان باید این باشد که بتواند سود مناسب و مداومی را برای سرمایه‌گذار کسب کند. یعنی نه فقط در یک سال و یک ماه بتواند سهم خوبی بخرد و سود کند، اما پس از آن مدام درجا بزند.
اما نمی‌توان هم گفت که میزان سود مهم نیست. چون این هنر نیست که سبدگردان بتواند مثلاً 10 سال مداوم برای سرمایه‌گذار سودی معادل سود بانکی کسب کند! سبدگردان باید بتواند در بلندمدت (چندساله)، سودی بیشتر از تورم سالیانه به سرمایه‌گذار برساند. (لااقل تجربه ما در فردانامه و سبدگردانی مجموعه مان، این را نشان می‌دهد)
میزان سود و تداوم آن، در کنار یکدیگر مهم هستند.
آیا در سقوط تاریخی بورس ایران در سال 99، همه به یک میزان ضرر کردند؟!
چرا بعضی سهم‌ها حتا پس از سقوط بورس هم توانستند رشدهای خوبی داشته باشند؟!
سهام‌داران این سهم‌ها چه کسانی بوده‌اند؟!
مگر مدام در همین 2 سال همه آه و ناله نمی‌کردند که بورس سقوط کرد و مردم بیچاره شدند و … ؟!
پس چرا هم‌چنان بسیاری از سایت‌ها و گروه‌های بورسی هم‌چنان در حال فعالیت هستند؟! من‌جمله خود ما در فردانامه! اگر مطمئن هستید که بورس بد است، چرا خود شما دارید این مقاله را می‌خوانید؟!
چه کسانی به سبدگردان نیاز دارند؟
به طور کلی هر شخصی که علاقه دارد در بازار بورس سرمایه‌گذاری انجام دهد، ولی تخصص لازم و زمان آموختن آن را ندارد، بهتر است از سبدگردان کمک بگیرد و یا در صندوق‌های سرمایه‌گذاری بورسی اقدام به سرمایه‌گذاری نمایند.
آیا سبدگردانی اختصاصی به معنی کسب سود بیشتر است؟ در کمال تعجب باید گفت: خیر!
بررسی بازده‌های سبدگردانی مجموعه‌ی ما برای سال پیش، تفاوت‌های جالب و زیادی را نشان می‌دهد. از حدود کمی بیشتر از سود بانکی توانستیم برای سرمایه‌گذاران‌مان سود کسب کنیم، تا سودهایی بالاتر از تورم. اما علت این همه اختلاف چیست؟
شخصی سازی ریسک و بازده. اینجاست که مفهوم “سبدگردانی اختصاصی“اثر خود را نشان می‌دهد.
شخصی‌سازی ریسک و بازده
هر سرمایه‌گذاری بهتر است بازده مورد انتظار و ریسک قابل تحملش را مشخص کند. بهتر است مشخص کنیم چه نوع پولی را قصد داریم وارد این بازار کنیم و تا چه میزان زندگی‌مان به آن پول وابسته است. آستانه‌ی تحمل ریسک و فشار عصبی‌مان تا چه حد است.
مدت زمانی که احتمالاً می‌توانیم به این سهام دست نزنیم تا چه زمانی است. آستانه‌ی صبرمان چه قدر است. حاضریم برای کسب چه میزان سود چه میزان ریسکی را متحمل شویم. دید سرمایه‌گذاری‌مان تا چه زمانی است.
این موضوع بسیار شخصی است و برای هرکس با شخص دیگری متفاوت است. پس نمی‌توان از روی یکدیگر رفتار کرد و نسخه‌ی پیشنهادی چید. پس بهتر است قبل از خرید سهام، حتماً اول این سؤالات را برای خودمان حل کنیم.
مشاوره سبدگردانی
قبل از تشکیل سبد، حتماً مشاور سبدگردانی مجموعه (که هم مدرک و تجربه‌ی بورسی و اقتصادی دارد و هم آگاه به مسائل روان‌شناسی است) با سرمایه‌گذار جلسه‌ی مشاوره‌ای می‌گذارد. بنا به تمایل سرمایه‌گذار این جلسه هم می‌تواند حضوری باشد (بهترین پیشنهاد همین است)، هم تلفنی و هم به صورت ویدئوکال.
مشاور سبدگردانی از شما سؤالات لازم را طبق لیست استاندارد می‌پرسد. میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار را طبق آزمون‌های ساده‌ی استاندارد برآورد می‌کند. در نهایت به شما بهترین گزینه را پیشنهاد می‌دهد. این پیشنهاد می‌تواند گزینه‌های مختلفی باشد: از شروع به سبدگردانی گرفته تا خرید صندوق‌های سرمایه‌گذاری و … .
به عنوان مثال اگر شما به سبدگردان تان بگویید قصد دارید ماشین سواری خانواده تان را بفروشید و پول آن را در بورس بگذارید، مطمئن باشید او شما را از این کار منع خواهد کرد. (اگر سبدگردان غیر از این پاسخ داد، احتمالاً بهتر است او را انتخاب نکنید!)
سبدگردان شما حتماً این سؤالات را از شما خواهد پرسید و پاسخ شما به این سؤالات برای سبدگردان بسیار مهم است. بسته به نوع جواب‌ها، نوع خواسته‌ها و استرس‌های شما، شاید اصلاً سبدگردان شما را از ورود به بازار سهام منصرف کند. برای همین است که قبل از شروع سرمایه‌گذاری در بورس، بهتر است با مشاور سبدگردانی صحبت کنید. (این بخش را مهمان ما هستید! این مشاوره کاملاً رایگان است. پس توصیه می‌کنم تمام سؤالات و ابهامات را از مشاور ما بپرسید و نگذارید از زیر کار در برود!)
سبدگردانی اختصاصی چیست؟
طی کردن این فرایندها برای شروع سبدگردانی، به معنی سبدگردانی اختصاصی است. مجموعه‌ی ما و سایر مجموعه‌های سبدگردانی، تا جای ممکن سبدگردانی سرمایه‌گذار را مخصوص به خود او می‌کنند. میزان ریسک مخصوص به خود او است. میزان بازدهی که کسب می‌کند مخصوص به درخواست‌ها و ریسک اوست و … .
سخن آخر
کلیاتی که تا اینجا ذکر شد، برای آگاهی از لزوم مدیریت علمی سرمایه در بورس کفایت می‌کند. در مقاله‌ی بعدی به بررسی تخصصی‌تر فعالیت سبدگردان می‌پردازیم. اگر تمایل دارید بدانید سبدگردان چه کار خاصی انجام می‌دهد که بابت آن حق‌الزحمه می‌گیرد، مقاله‌ی “کار سبدگردان چیست؟” را حتماً بخوانید.
نظر خود را با ما در میان بگذارید