ارزش اسقاط چیست؟

ارزش اسقاط چیست؟

در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم ارزش اسقاط آشنا کنیم و توضیح دهیم ارزش اسقاط چه کاربردی در صورتهای مالی خواهد داشت؟

برای بیان مفهوم ارزش اسقاط لازم است با یک مثال ساده شروع کنیم. برای مثال فرض کنید که یک کارگاه نجاری برای بهبود عملیات خود یک دستگاه اَره برقی میزی خریداری میکند. حسابدار این کارگاه بهای تمام شده ی خرید این دستگاه را در دفاتر خود به مبلغ 10 میلیون تومان به ثبت میرساند و طبق برآوردها عمر مفید این دستگاه 10 سال است. این بدان معناست که این دستگاه پس از 10 سال دیگر قابل تعمیر نیست و یا هزینه تعمیرات و نگهداری آن بیش از منفعت استفاده از آن است و به همین دلیل بهتر است که اسقاط شده و دستگاه جدید تهیه شود.

حال با توجه به بهای تمام شده این دستگاه و عمر مفید آن طبق اصول حسابداری، حسابداران باید هر سال بابت استفاده از این دستگاه مبلغی را به عنوان استهلاک در حسابها شناسایی کنند که یک نوع هزینه غیر نقدی است. با توجه به این توضیح به مدت 10 سال حسابداران باید سالی یک میلیون تومان را به عنوان استهلاک این دستگاه در حسابهای خود شناسایی کنند (10 میلیون تومان بهای تمام شده تقسیم بر 10 سال عمر مفید دستگاه برابر است با سالی 1 میلیون تومان استهلاک) به این ترتیب در انتهای سال 10اُم استهلاک انباشته شده این دستگاه با بهای تمام شدهی آن در ابتدای دوره برابر است.

موضوعی که در این بین مطرح میشود این است که همیشه بعد از اتمام عمر مفید یک دستگاه، ارزش آن برابر صفر نیست به این دلیل که در مثال ما کارگاه نجاری دستگاه اَره برقی را پس از 10 سال میتواند به قیمت 2 میلیون تومان به فروش برساند و در بدترین حالت اجزای آهنی آن به عنوان آهن قراضه فروخته میشود.

پس در این حالت حسابداران باید ارزش برآوردی فروش این دستگاه را در انتهای سال دهم در حسابها و دفاتر خود لحاظ کنند و به این ترتیب استهلاک هر ساله این دستگاه برابر با 800 هزار تومان است.( 2 میلیون تومان ارزش فروش دستگاه منهای 10 میلیون تومان بهای تمام شده آن در ابتدای دوره تقسیم بر 10 سال عمر مفید دستگاه برابر است با 800 هزار تومان)

در این مثال قیمت 2 میلیون تومان فروش دستگاه پس از اتمام عمر مفید آن پس از 10 سال به عنوان ارزش اسقاط در علم حسابداری و مالی شناخته میشود. پس ارزش اسقاط در حسابداری با ارزش یک دارایی در زمان فروش آن دارایی و عدم استفاده آن در یک بنگاه اقتصادی برابر است.

در محاسبه ی استهلاک نیاز به ارزش اسقاط داریم

علت محاسبه ارزش اسقاط

همانطور که در مثالی که در مقدمه آمده است بیان شد محاسبه ارزش اسقاط در استهلاک باعث میشود که استهلاک محاسبه شده کمتر شده، سربار کاهش پیدا کرده و سود خالص بنگاه اقتصادی بیشتر و در نتیجه سود بیشتری نصیب سهامداران میشود. در صورتی که برآورد ارزش اسقاط از ارزش واقعی انحراف داشته باشد باعث میشود تا استهلاک محاسبه شده کمتر و یا بیشتر باشد و در نتیجه سود خالص بنگاه دستخوش تغییر و ترازنامه (صورت وضعیت مالی) شرکت از حالت واقعی دور میشود.

سخن پایانی

در این مقاله بیان شد که ارزش اسقاط به معنی مبلغ حاصل از فروش یک دارایی پس از استفاده از آن و یا تمام شدن عمر مقید آن میباشد. محاسبه استهلاک یک دارایی یک مولفه مهم است که در صورتهای مالی به آن اشاره میشود و در محاسبه آن باید برآورد دقیقی از عمر مفید و ارزش اسقاط آن دارایی داشت.

در صورتی که ارزش اسقاط کمتر از ارزش واقعی برآورد شود استهلاک محاسبه شده بیشتر بوده و در نتیجه سود بنگاه کاهش پیدا میکند و در صورتی که ارزش اسقاط بیشتر از ارزش واقعی برآورد شود استهلاک محاسبه شده کمتر بوده و در نتیجه داراییهای یک بنگاه اقتصادی با سرعت بیشتری در صورتهای مالی مستهلک میشوند.

از نکاتی که باید در این زمینه به آن اشاره کنیم این است که در اقتصاد تورمی این امکان وجود دارد که ارزش اسقاط واقعی در زمان فروش از بهای تمام شده آن دارایی بیشتر باشد. همچنین در صورتی که یک دارایی ارزش بالایی نداشته باشد و ارزش اسقاط آن ناچیز باشد از محاسبه آن در استهلاک صرف نظر میشود.