حسن کاظم زاده پنج نکته قبل از معاملات
1- از بین رفتن اعتماد
الان اگر به هر کس در ایران پیشنهاد سرمایه گذاری در بورس را بدهید، به احتمال 99 درصد ترس از دولت و ریسک انواع مداخله های آن را به عنوان دلیل عدم سرمایه گذاری مطرح خواهد کرد. در واقع فارغ از بحث بازده و ارزندگی هر دارایی (چه دارایی مالی و چه دارایی فیزیکی) دردسر داشتن آن دارایی می تواند مانع سرمایه گذاری افراد بشود.
در واقع بسیاری از اشخاص خصوصا حقیقی تمایلی به سرمایه گذاری در دارایی که دچار چالش است ندارند، حتی اگر این دارایی در یک افق یک ساله مثلا 100 درصد بازده بدهد. علاوه بر اینکه تصمیمات اقتصادی منجر به کاهش حاشیه سود شرکت ها (صنایع بزرگ) شده است، رفت و برگشت های زیاد در مورد این تصمیمات باعث به هم ریخت روان سهامداران شده و همین موضوع باعث تشدید فروش و خروج از بورس شده است. اگر اتفاق خاصی نیافتاد این روند در هفته ی پیش رو نیز ادامه خواهد داشت.
2- کنترل گرایی
دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، دولت تاکید ویژه ای بر کنترل قیمت ها و عدم رشد قیمت کالاهای مختلف داشت. طبیعتا به دلیل رشد هزینه ها، تولیدکننده ها توانایی تولید و فروش با قیمتی که زیان ایجاد کند نداشتند و به مرور صنایع و تولیدی های مختلف تعطیل می شدند. از آنجائیکه دولت درآمدهای نفتی سرشاری داشت، تعطیلی این واحدها چندان برایش مهم نبود و هر کالایی تولیدش متوقف می شد، سریع با واردات جبران می کرد. بعدها البته از بین رفتن پتانسیل تولید داخلی با سیاست سرکوب قیمتی به همراه سیاست تثبیت نرخ ارز، عوارضش را نشان داد و دهه 90 شد دهه افت شدید رفاه مردم ایران.
حالا همان دستورالعمل در حال تکرار است. مادامی که دولت نفت می فروشد، سرنوشت صنایع و تولیدی ها برایش اهمیت ندارد. البته به دلیل اضمحلال اقتصاد و صنعت ایران، همچنین عدم امکان فروش نفت در حجم بالا و به صورت پایدار، دست دولت در واردات مثل آن دوره باز نیست و زودتر مشکلات بروز خواهد کرد.
3- رشد قیمت های جهانی
قیمت جهانی زنجیره انرژی و کالاهای اساسی در هفته ی اخیر رشد قابل توجهی داشت که با انتشار آمار نرخ تورم آمریکا و امید به توقف سیاست های انقباضی این رشد شدت گرفت. رشد قیمت های جهانی برای صنایعی که صادراتی هستند می تواند کمک کننده در بازیابی حاشیه سود باشد. البته اگر دولت اجازه دهد این رشد قیمت های جهانی نصیب شرکت ها بشود و نقشه ای برای آن نکشیده باشد.
4- نزول بیشتر یا توقف آن
در هفته پیش رو گزارش بهار اکثر شرکت ها منتشر می شود. از سوی دیگر ترافیک مجامع نیز داریم. شاید گزارش های خوب برخی شرکت ها بتواند کمی جو بازار را بهتر کند و جلوی نزول بیشتر را بگیرد. البته که معمولا بعد از یک نزول قدرت مند ( هفته ی گذشته اکثر سهامداران بین 10 تا 15 درصد ضرر کردند)، حتی اگر اتفاق خاصی هم نیافتد، نزول متوقف می شود تا چشم انداز آتی مشخص شود. این هفته می توان انتظار داشت بورس شرایط بهتری نسبت به هفته ی گذشته داشته باشد.
5- اصرار به عرضه های اولیه
بورس های محترم بایستی، شرایط بازار را پایش کنند و زمانی که بازار دچار رکود شدید می شود، از عرضه ی اولیه نمادهای جدید یا پذیره نویسی صندوق ها جلوگیری کنند تا شرایط رکود شدید به سر آید. عجیب است که این پایش صورت نمی گیرد و بدون توجه به شرایط رکودی برنامه های عرضه مثل قبل ادامه پیدا می کند.
