ممکن است در فضای مجازی افرادی بدون مجوز مدعی فعالیت سبدگردانی شوند و باعث بروز خسارت به افراد شوند. آیا راهی برای شکایت از این افراد وجود دارد و اساسا آیا مجازاتی برای این کار پیشبینی شده است؟
در مقاله سبدگردانی چیست درباره ماهیت فعالیت سبدگردانی توضیح دادیم و گفتیم این خدمات راهحلی مناسب برای افرادی است که دانش یا وقت کافی برای بررسی این بازار را ندارند.
اما در فضای مجازی و حقیقی افرادی وجود دارند که بدون داشتن مجوز قانونی، خود را سبدگردان معرفی میکنند و مردم را به سرمایهگذاری تحت مدیریت خود تشویق میکنند. مشکل آنجا ایجاد میشود که اغلب این افراد چون دانش لازم را ندارند و بر خلاف یک شرکت سبدگردان، فاقد یک تیم مجرب از تحلیلگران بازار هستند، ممکن است باعث ایجاد ضرر برای سرمایهگذار شوند.
در چنین حالتی برای فردی که از ابتدا به خطا به این افراد اعتماد کرده سوال پیش میآید که آیا این قضیه قابل پیگیری است؟ در ادامه این مطلب از فردانامه به بررسی این مورد میپردازیم.
مطلب مرتبط: سبدگردانی اختصاصی
مجازات سبدگردانی بدون مجوز
طبق دستورالعمل تأسیس و فعالیت سبدگردان مصوب سازمان بورس، سبدگردانی «تصمیم به خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار بهنام سرمایهگذار معین توسط سبدگردان در قالب قراردادی مشخص و بهمنظور کسب انتفاع برای سرمایهگذار است.»
سبدگردان، یک نهاد مالی و تحت نظارت سازمان بورس است. برای دریافت مجوز تاسیس سبدگردانی و عقد قرارداد با متقاضیان، شرایط خاصی تعیین شده که چنانچه فرد متقاضی از آن برخوردار نباشد، مجاز به چنین فعالیتی نخواهد بود.
با توجه به قانون سازمان بورس، سبدگردانی بدون مجوز جرم محسوب میشود و شخص یا موسسهای که مرتکب این جرم شود طبق ماده ۵۲ قانون بورس اوراق بهادار به یک یا ترکیبی از مجازاتهای زیر محکوم خواهد شد:
- تذکر کتبی بدون درج در پرونده نهاد مالی متخلف
- اخطار کتبی با درج در پرونده نهاد مالی متخلف
- تعلیق تمام یا بخشی از فعالیتها تا حداکثر ۱ سال
- سلب صلاحیت مدیر یا مدیران نهاد مالی متخلف تا حداکثر ۲ سال
- لغو مجوز تأسیس نهاد مالی متخلف
- جریمه نقدی مطابق ماده ۱۴ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید
فرآیند شکایت از سبدگردان بدون مجوز
ممکن است افرادی که به یک سبدگردان غیرمجاز اعتماد کردهاند، در شروع سرمایهگذاری نمیدانستند سبدگردانی فعالیتی است که نیاز به مجوز دارد یا تصور میکردند شخص مقابل مجوز این کار را دارد. برای این افراد، امکان شکایت و پیگیری آن وجود دارد.
فرد زیاندیده میتواند با مراجعه به محاکم قضایی، دادخواست ضرر و زیان تسلیم کند یا در این مسیر از وکیل خدمات بگیرد که به او در جمعآوری مدارک و مستندات کمک خواهد کرد. مبنای طرح دادخواست، ماده ۵۲ قانون بورس اوراق بهادار خواهد بود.
بررسی مجوز سبدگردان
پیشگیری آسانتر از درگیر شدن در فرآیند شکایت و تعقیب قضایی است. یک سرمایهگذار که به دنبال سبدگردان مناسب میگردد خوب است که بداند اولاً سبدگردان یک شرکت رسمی است و نه یک فرد، و ثانیاً باید مجوز سبدگردانی از سازمان بورس و اوراق بهادار داشته باشد. قبل از سرمایهگذاری، بهراحتی میتوان لیست تمام شرکتهای مجاز سبدگردانی کشور را در سایت سازمان بورس در این لینک مشاهده کرد.
جمعبندی
سبدگردان یک نهاد مالی و تحت نظارت سازمان بورس است که برای شروع فعالیت خود، مجوز کسب کرده و در تمام مراحل کار خود و نوع خدماتی که به مشتریان ارائه میدهد پیرو قوانین مشخصی است.
لیست شرکتهای دارای این مجوز در سایت سازمان بورس قابل مشاهده است و در این زمینه ابهامی وجود ندارد لذا نباید در فضای مجازی و حقیقی، به هر فرد یا شرکتی که ادعای سبدگردانی دارد اعتماد کرد.
برای افرادی که با اعتماد به افراد و موسسات غیرمجاز دچار زیان شدهاند امکان طرح شکایت وجود دارد و سبدگردان غیرمجاز به مجازات محکوم میشود اما برای سرمایهگذار ایمنترین و کم دردسرترین راه، مراجعه به سایت سازمان بورس و مشاهده سبدگردانهای مجوزدار است.