سعید طبرسی سبدگردان، یک نهاد دارای مجوز رسمی از سازمان بورس اوراق بهادار است که برای یک سرمایه‌گذار سبدی از دارایی تشکیل داده و به طور مستمر آن را مدیریت می‌کند. برای برخی از فعالان بازار سرمایه این سوال مطرح است که شرایط تاسیس شرکت سبدگردانی چیست و شرایط همکاری و استخدام در آن چگونه است؟ در این مقاله از فردانامه سعی می‌کنیم این سوالات را پاسخ دهیم.
مطلب مرتبط: سبدگردانی شخصی
سبدگردان، یک نهاد مالی و تحت نظارت سازمان بورس است. برای دریافت مجوز تاسیس سبدگردانی و عقد قرارداد با متقاضیان، شرایط خاصی تعیین شده که چنانچه فرد متقاضی از آن برخوردار نباشد، مجاز به تاسیس چنین شرکتی نخواهد بود. از جمله شرایط دریافت مجوز تاسیس، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
طرح اساسنامه شرکت که باید مطابق با نمونه ارائه شده توسط سازمان بورس باشد.
طرح تجاری شامل اهداف و برنامه‌های شرکت برای سه سال پس از تاسیس، به همراه ترازنامه و صورت سود و زیان پیش‌بینی شده برای یک سال پس از تاسیس که این موارد باید معقول و متناسب با شرایط فعالیت سبدگردانی باشد.
سرمایه پرداختی هنگام تاسیس که باید حداقل بیست میلیارد ریال باشد.
مشخصات داوطلب سمت مدیرعاملی و عضویت در هیات مدیره، که باید مطابق دستورالعمل تایید صلاحیت حرفه‌ای مدیران نهادهای مالی باشد.
سازمان بورس موظف است ظرف مدت ۳۰ روز از دریافت مدارک و اطلاعات ذکر شده، به تقاضای تاسیس شرکت سبدگردان رسیدگی کند و در صورت احراز شرایط، مجوز را صادر و به متقاضی ابلاغ کند.
پس از ابلاغ مجوز تاسیس، متقاضی شش ماه مهلت دارد تا سبدگردانی را به صورت یک شرکت سهامی خاص تاسیس کند و مدارک مربوط به آن را به سازمان بورس ارائه دهد.
دریافت مجوز فعالیت سبدگردانی
مراحل بالا مربوط به تاسیس شرکت سبدگردانی و یا تبدیل شرکت موجود (مانند کارگزاری یا نهاد مالی مشابه) به سبدگردانی بود. تاسیس شرکت سبدگردانی به معنای مجوز فعالیت سبدگردانی محسوب نمی‌شود و نیازمند دریافت مجوزی جداگانه تحت عنوان «مجوز فعالیت سبدگردانی» از سازمان است. در این مرحله، شرکت باید مدارک زیر را به سازمان تحویل دهد:
اساسنامه شرکت
تصویر آگهی مشخصات مدیران و صاحبان امضای مجاز شرکت در روزنامه رسمی
نام ثبت شده، تاریخ، محل و شماره ثبت نزد مرجع ثبت شرکت‌ها
مبلغ سرمایه ثبتی، فهرست شرکا و میزان سرمایه پرداخت شده و تعهد شده هر یک از آنها.
پس از دریافت این مدارک، سازمان با بررسی صلاحیت متقاضی، مهیا بودن نیروی انسانی، فضا، تجهیزات مناسب اداری و نرم‌افزارهای رایانه‌ای مورد نیاز و سایر موارد طبق دستورالعمل مربوطه، در صورت احراز شرایط لازم، حداکثر ظرف مدت ۳۰ روز مجوز فعالیت سبدگردانی را با اعتبار ۵ ساله به نام متقاضی صادر می‌کند که این مجوز پس از پایان دوره مجددا برای دوره‌های ۵ ساله تمدید می‌شود.
تعاریف حقوقی سبدگردانی و سبدگردان
طبق بند ۴ مادۀ ۱ دستورالعمل تأسیس و فعالیت سبدگردان، سبدگردانی «تصمیم به خرید، فروش یا نگه‌داری اوراق بهادار به‌نام سرمایه‌گذار معین توسط سبدگردان در قالب قراردادی مشخص و به‌منظور کسب انتفاع برای سرمایه‌گذار است.» و سبدگردان «شخصی حقوقی است که در قالب قراردادی مشخص و به منظور کسب انتفاع، به خرید و فروش اوراق بهادار برای سرمایه‌گذار می‌پردازد.»
تیم شاغل در شرکت سبدگردانی دارای تجربه و دانش بالا، هم در تحلیل و هم در معامله‌گری در بازار سهام هستند و با اتکا به این پشتوانه، مسئولیت سبد سهام سرمایه‌گذاران را بر عهده می‌گیرند. درباره اینکه چه افرادی می‌توانند برای کسب چنین مجوزی اقدام کنند، الزامات قانونی آن چگونه است و شرایط استخدام در چنین شرکت‌هایی چیست در ادامه توضیح می‌دهیم.
سبدگردانی چگونه فعالیتی است؟
سبدگردانی عبارت است از خرید، فروش یا نگه‌داری اوراق بهادار به نام سرمایه‌گذار در قالب قراردادی مشخص. در ابتدای فعالیت و درون قرارداد سبدگردانی که در ابتدای کار تنظیم می‌شود، میزان دستمزد سبدگردان که معمولا درصدی از سود سبد سرمایه‌گذار است تعیین شده است.
درآمد سبدگردان درصدی از سود سرمایه‌گذار است و نه کارمزد معاملات او، پس از این نظر کم‌ترین تضاد منافع را با سرمایه‌گذار دارد. از آنجا که سبدگردان نیز مانند سرمایه‌گذار علاقه‌مند به کسب حداکثر سود ممکن است، لذا باید بیشترین شناخت را در زمینه تحلیل بازار سهام و اوراق، قوانین بازار سرمایه و همچنین در زمینه معامله‌گری داشته باشد که این مسائل از طریق تشکیل تیمی از متخصصان تحقق می‌یابد.
چه افرادی می‌توانند سبدگردان شوند؟
متقاضی فعالیت سبدگردانی، شخصی است که درخواست مجوز فعالیت سبدگردانی را به سازمان بورس ارائه می‌دهد. در دو حالت این اتفاق می‌افتد:
- درخواست مجوز تاسیس شرکت سبدگردان را دارد، که باید نماینده موسسین شرکت سبدگردان در شرف تاسیس باشد،
- درخواست مجوز تبدیل یک شرکت موجود (مثلا کارگزاری) به سبدگردانی را دارد، که در این حالت شرکت مورد نظر درخواست را ارائه می‌دهد.
استخدام در شرکت سبدگردانی +مشاغل سبدگردانی
شرکت سبدگردانی به منظور کسب بهترین بازدهی از بازار و همین‌طور برای پیش‌برد امور روزانه خود، نیازمند به کارگیری نیروی انسانی در جایگاه‌های مختلف است. طبق دستورالعمل سازمان، علاوه بر مدیرعامل و اعضای هیات مدیره حداقل مشاغل مورد نیاز به شرح زیر است:
مدیر سبد
حداقل یک نفر به صورت تمام وقت با یکی از شرایط زیر:
حداقل یک سال سابقه کار مرتبط و دارای گواهی‌نامه مدیریت سبد یا ارزش‌یابی اوراق بهادار
حداقل سه سال سابقه کار مرتبط و دارای گواهی‌نامه تحلیل‌گری بازار سرمایه
حداقل پنج سال سابقه کار مرتبط و دارای گواهی‌نامه اصول بازار سرمایه
تحلیل‌گر
دارای گواهی‌نامه تحلیل‌گری بازار سرمایه یا دارای گواهی‌نامه اصول بازار سرمایه و حداقل سه سال سابقه کار.
حسابدار
دارای مدرک کارشناسی یا بالاتر رشته حسابداری با توانایی و تجربه تهیه سرفصل حساب‌ها، هدایت سامانه حسابداری، تهیه صورت‌های مالی و اظهارنامه مالیاتی و مسلط بر قوانین مرتبط با این حوزه‌ها.
مسئول بایگانی
به صورت تمام وقت که به تشخیص سازمان می‌تواند وظایف دیگری را هم در شرکت سبدگردان بپذیرد.
به تناسب افزایش دارایی تحت مدیریت سبدگردانی، شرکت به تعداد نیروی انسانی بیشتری نیاز پیدا می‌کند. تحلیل‌گران شاغل در سبدگردانی عموماً از فارغ‌التحصیلان رشته‌هایی مانند مدیریت مالی، حسابداری، اقتصاد، MBA و مهندسی مالی انتخاب می‌شوند. آگهی‌های استخدام معمولاً در سایت خود شرکت یا سایر سایت‌های خبری و تحلیلی بازار سرمایه و شبکه‌های اجتماعی مربوط به آنها، قابل مشاهده است.
سخن آخر
با روند رو به گسترش بازارهای مالی در ایران، سبدگردانی از جمله مشاغل این بازار است که نیاز به آن رو به افزایش خواهد بود. در این مقاله با روش تاسیس شرکت سبدگردانی و سپس اخذ مجوز فعالیت آن، شرایط افراد یا نهادهایی که می‌توانند چنین درخواستی را به سازمان بورس ارائه دهند و همچنین با رویه سازمان بورس در بررسی درخواست و صدور مجوز مربوطه آشنا شدیم. در نهایت، درباره مشاغل فعال در یک شرکت سبدگردانی و نحوه استخدام در آنها توضیحاتی داده شد.
