یوسف تقی زاده سود انباشته
سود انباشته را باید یکی از مهمترین منابع شرکت دانست که تا حدی میتواند نمایانگر برنامه‌های آن شرکت در راستای ایجاد سود و همچنین روش‌های بهره برداری از آن سود را نمایان سازد. در این مقاله به بررسی ابعاد مختلف سود انباشته خواهیم پرداخت. با ما از وب سایت فردانامه همراه باشید.
سود انباشته چیست؟
سود انباشته (Retained Earnings – RE) به سود تجمیع شده خالص در یک شرکت اطلاق می‌شود که بخش سود تقسیم شده نیز از آن کسر گردیده است. سود انباشته که یک پارامتر بسیار مهم در حسابداری به شمار می‌رود. در واقع آن بخش از سود که در بین سهامداران تقسیم نمی‌شود و به کس دیگری نیز پرداخت نمی‌گردد به عنوان بخشی از سود در شرکت باقی می‌ماند که به آن سود انباشته می‌گویند.
به این دلیل، هر زمانی که یک شرکت پول از دست دهد یا سود خود را در مجمع تقسیم کند از مقدار سود انباشته کسر می‌گردد و هر زمانی که بتواند منابع سود جدیدی ایجاد کند نیز بر این مقدار افزوده خواهد شد. سود انباشته همانطور که از اسم آن نیز مشخص است همان سود باقیمانده و مازاد بر نیاز شرکت می‌باشد.
فرمول محاسبه سود انباشته چیست؟
RE=BP+Net Income (or Loss)−C−S
در این فرمول RE به معنای سود انباشته است
BP: به معنی سود انباشته اول دوره است.
C: به معنی پول و هزینه پرداخت شده است
S: به معنی سود تقسیم شده بین سهامداران است.
حال اگر مقدار سود انباشته به دست آمده از فرمول منفی باشد به چه معنی است. در حالت کلی منفی بودن این مقدار نشانه ضعف است و به این معنی است که شرکت در سال‌های اخیر در زیان به سر برده است. هر چند، در مقابل تفسیر سود انباشته مثبت و بسیار بالا نیز سخت خواهد بود و باید وارد صورت‌های مالی شد تا بتوان تفسیر دقیقی از آن را ایجاد کرد.
مفهوم سود انباشته چیست؟
در واقع سود انباشته می‌گوید که در گذشته و تاریخچه یک شرکت چقدر سود ایجاد و ذخیره گردیده است که از این مبلغ همانطور که گفته شد تمام پرداختی‌های انجام شده باید کسر گردد. به منظور حصول درک بهتری از سود انباشته به تمام مواردی که یک شرکت میتواند از سود به دست آمده و پول مازاد موجود در پیاده سازی آن انجام دهد می‌پردازیم. برای مثال توجه کنید: تمام پولی که به خارج از شرکت به هر نحوی منتقل شود دیگر غیر قابل بازگشت است، مثلا سود تقسیم شده را نمی‌توان دیگر به شرکت و آن تجارت برگشت داد.
بنابراین از مبالغ باقی مانده در داخل شرکت میتوان در انجام فعالیت‌های ساخت و ساز، سرمایه گذاری و مواردی دیگر میتوان استفاده کرد.
درآمد ایجاد شده را به طور کامل میتوان در بین صاحبان کسب و کار و سهامداران تقسیم کرد که این همان بخش سود تقسیم شده می‌باشد.
میتوان در راستای بهبود فرآیند عملیاتی و گسترش کسب و کار به سرمایه گذاری پرداخت. مثلا میتوان ظرفیت تولید را افزایش داد و یا نمایندگان فروش را افزایش داد.
میتوان از آن برای ایجاد و ارائه محصولات جدید استفاده کرد. برای مثال یک تولید کننده یخچال میتوان وارد حوزه‌های تولید تجهیزات هوای مطبوع شود یا تولید کننده شکلات میتواند طعم‌های جدیدی برای محصولات خود ایجاد کند.
میتواند به منظور خرید کسب و کارهای دیگر و یا ایجاد ارتباطات تجاری مختلف مانند ادغام یا خرید یک کسب و کار به کار گرفته شود.
میتواند برای خرید مجدد سهام شرکت به کار رود.
میتواند برای باز پرداخت وام‌ها و بدهی‌های شرکت مورد استفاده قرار گیرد. (توجه داشته باشید از آنجایی که این بخش از پول به خارج از شرکت منتقل می‌شود شاید نتوان آن را کاربردی صحیح از گسترش و سرمایه گذاری در نظر گرفت اما با توجه به اینکه نرخ بهره پرداختی شرکت در آینده را کاهش می‌دهد میتواند برای کسب و کار بسیار مفید باشد).
سود میتواند امکانات زیادی را در اختیار مدیریت آن کسب و کار قرار دهد که بتوانند از آن پول مازاد و انباشته شده برای پیش برد اهداف خود در کسب و کار بهره گیرند. این سود معمولا به سهامداران پرداخت می‌شود اما میتوان از آن برای بهبود کسب و کار نیز استفاده کرد. در واقع پولی که به سهامداران پرداخت نمی‌شود به عنوان سود انباشته شناخته می‌شود.
در واقع این مبلغ همان سود مازادی است که مدیریت میتواند در هر زمان برای پیشبرد اهداف تجاری خود از آن بهره گیرد. همچنین مقدار سود انباشته را میتوان بر حسب درصد نیاز بیان کرد کافی است نسبت پرداخت شده به کل سود را به شکل درصد محاسبه کرده و از 100 کم کنیم. خود این عدد نیاز معیار خوبی برای تصمیم گیری‌های شرکت به شمار می‌رود.
مدیریت و سود انباشته
معمولا تصمیم گیری پیرامون اینکه چه مقدار از سود بین سهامداران تقسیم شود و چه مقدار از آن در داخل شرکت باقی بماند چیزی است که مجمع سهامداران پیرامون آن تصمیم گیری می‌کند. هرچند، این تصمیم میتواند با پیشنهاد مدیران و هیات مدیره شرکت انجام گیرد اما در نهایت تصمیم گیری سهامداران به عنوان صاحبان شرکت هستند.
دلایلی مختلفی میتواند وجود داشته باشد که چرا سهامداران و مدیریت قصد دارند سود انباشته در شرکت باقی بماند. با توجه به اینکه مدیر یک شرکت اطلاعات بسیار خوبی از آن حوزه تجارت و همچنین وضعیت شرکت دارد، بنابراین دید بلند مدت برای ارائه پروژه‌های بزرگ میتواند از جمله دلایلی باشد که میتوان با انباشت سود در شرکت بازگشت سرمایه بسیار خوبی را در آینده برای آن تجارت ایجاد کرد.
در بلند مدت، این مساله میتواند سودهای بیشتر و بهتری را برای سهامداران ایجاد کند مساله‌ای که با تقسیم سود حاصل از فعالیت شاید از بین برود و امکان سرمایه گذاری را از شرکت بگیرد. برای مثال باز پرداخت وام‌هایی که نرخ بهره بالایی دارند میتواند نسبت به پرداخت سود به سهامداران اولویت بالاتری داشته باشد.
به عبارت دیگر، زمانی که یک شرکت درآمد مازاد ایجاد می‌کند، بخشی از سهامداران می‌توانند به عنوان یک درآمد ثابت به سود تقسیمی ناشی از سود انباشته نگاه کنند. همچنین سهامدارانی که نگاه کوتاه مدتی نیز دارند نیز می‌توانند به سود تقسیم شده به عنوان یک سود کوتاه مدت خوب نگاه کنند. بنابراین اختلاف نگاهی که در این بین وجود دارد میتواند سبب شود تا تصمیم گیری پیرامون مقدار سود تقسیم شده و سود انباشته همواراه برای مدیران چالش بزرگی باشد.
معمولا مدیران سعی می‌کنند رویکردی بینابینی و بهینه انتخاب کنند که معمولا سعی می‌کنند بخشی از سود را تقسیم کنند و بخش قابل توجه و معمولی از آن را نیز ذخیره کنند و به عبارتی یک معامله برد – برد ایجاد کنند.
محدودیت‌های سود انباشته چیست؟
برای یک تحلیل‌گر، مقدار مطلق و دقیق سود انباشته در یک فصل نمی‌تواند گویای وضعیت شرکت باشد و هیچ افق معناداری از شرکت ارائه دهد. بلکه بررسی آن در یک بازه زمانی،( برای مثال 5 ساله) روندی از تغییر مقدار سودآوری شرکت را نشان می‌دهد و مقدار سود افزوده شده در طی فصول مختلف را نشان می‌دهد.
به عنوان یک سرمایه گذار، افراد باید بدانند که سود انباشته شده چه مزایایی میتواند برای شرکت داشته باشد. آیا انباشت کردن سود نسبت به تقسیم کردن آن مزایای بیشتری برای شرکت دارد یا خیر. علاوه بر این، سرمایه گذاران ترجیح می‌دهد تا مقدار سود تقسیم شده در یک شرکت بالا باشد و همواره شرکت به دنبال افزایش سود تقسیمی خود باشد.
سوالات پیرامون سود انباشته
در ادامه به بعضی از سوالاتی که به طور معمول در حوزه ی سود انباشته مطرح می‌شود می‌پردازیم.
آیا سود انباشته نوعی ارزش خالص به شمار می‌رود؟
بله سود انباشته نوعی دارایی و ارزش خالص است که در بخش دارایی‌هایی گزارش شده در صورت‌های مالی آورده می‌شود. هر چند مقدار سود انباشته یک دارایی نیست، اما میتواند در خرید دارایی و تجهیزات و یا انواع دیگر سرمایه گذاری مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین، شرکتی که دارای سود انباشته بالاتری است فرصت‌های بهتری برای خرید انواع دارایی و یا تقسیم سود در بین سهامداران خود را داراست.
بالا بودن مقدار سود انباشته برای یک شرکت به چه معناست؟
به عبارت دیگر، بالات بودن سود انباشته را میتوان نمودی از قدرت مالی یک شرکت و سود ساز بودن آن به حساب آورد. همچنین به این معنی میتواند باشد که شرکت میتواند سود تقسیمی بیشتری برای سهامداران خود ایجاد کند. این مساله به این بستگی دارد که آیا شرکت‌ها به دنبال ایجاد فرصت‌های سودسازی و سرمایه گذاری بیشتر هستند یا خیر.
آیا سود انباشته همان سود است؟
تفاوت اصلی بین سود انباشته و سود این است که مقدار سود تقسیم شده بین سهامداران باید از این مبلغ کسر گردد. در واقع سود انباشته کسری از سود کل شرکت است که البته ارتباط مستقیمی می‌توانند با هم داشته باشند اما توجه کنید که باید مقدار سود تقسیم شده از مقدار سود کلی کسر کرد.
تفاوت بین سود تقسیمی و سود انباشته شده در چیست؟
سود تقسیمی در قالب سهام یا پول پرداخت می‌گردد. در هر دو روش با افزایش مقدار سود تقسیمی سود انباشته با کاهش مواجه می‌شود. پرداخت وجه در شرکت سبب ایجاد جریان خروجی پول در یک شرکت می‌شود که باید در بخش حسابداری وارد شود و این مساله درآمد کل را کاهش می‌دهد از مقدار حقوق صاحبان سهام و در نتیجه از سود انباشته می‌کاهد.
به عبارت دیگر، از آنجایی که تقسیم سهام سبب ایجاد جریان پولی منفی نمی‌شود. این کار مقداری از سود انباشته را به چرخه سهام شرکت می‌افزاید. برای مثال، اگر شرکت یک سهام به ازای هر سهام دارایی شخص به سرمایه گذاران بپردازد. با توجه به اینکه مقدار سهام دو برابر شده است قیمت سهام نصف خواهد گردید (این همان افزایش سرمایه است). در واقع چون شرکت هیچ ارزش خاصی به بازار ارائه نکرده است با توجه به اصل ثابت بودن سرمایه مقدار قیمت سهام متناسب با مقدار سهام اضافه شده تغییر خواهد یافت.
حال تغییرات سهام در صورت‌های مالی شرکت وارد نمی‌شود زیرا قیمت سهام به منظور تنظیم با تعداد میتواند تغییراتی را در خود ببیند. کاهش ارزش سهام و افزایش تعداد آن خود را در صورت‌های حسابداری نشان می‌دهد و بنابراین مقدار سود انباشته به ازای هر سهام نیز کاهش می‌یابد.
شرکت‌هایی که نگاه‌های رشد محور و سرمایه گذاری محور دارند یا اصلا تقسیم سود انجام نمی‌دهند یا فقط بخش کوچکی از آن را تقسیم می‌کنند و باقی آن به فعالیت‌های مختلف مانند تحقیق بازار و توسعه محصول، بازاریابی، سرمایه در گردش مورد نیاز، مخارج سرمایه و تملک برای دستیابی به رشد بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. چنین شرکت‌هایی معمولا در طی سالیان به رشد بالایی از سود انباشته دست می‌یابند.
شرکت‌هایی که به بلوغ و رشد خاصی دست یافته‌اند اما ممکن است برنامه‌های خیلی زیادی برای رشد و گسترش خود نداشته باشند و در چنین شرایطی سود تقسیمی افزایش می‌یابد و این شرکت‌های سود انباشته پایین‌تری نیز خواهند داشت.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم از زوایای مختلف نگاهی بیاندازیم به مفهوم سود انباشته و تاثیراتی که میتواند این مولفه در وضعیت شرکت‌ها داشته باشد. امید است این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد. فردانامه در کنار شماست.
منبع: اینوستوپدیا
شما میتوانید در کلاس تحلیل بنیادی با تمرکز بر مدلسازی مالی شرکت کنید و این مقاله را بهتر درک کنید.
برایم مفید بود ازانجا که نمیدانستم ایا از انباشت میتوان بهربرداری کرد یا خیر ولی دراین حالت مدیریت میتواند تولید فساد هم انجام دهد بهترین گزینه تبدیل بسهم است که فساد کمتری دارد