حسن کاظم زاده تحلیل بازار امروز 21 اسفند1401
ترس از دلار آزاد
1) افت سریع دلار از سقف 60 هزار تومان و رسیدن آن به محدوده ی 43 هزار تومان باعث ترس تریدرهای کوتاه مدت از افت نرخ ارز در نیما و نرخ فروش شرکت ها شد و همین بهانه کافی بود تا به سرعت سبد را نقد کنند و منتظر سطح تعادلی نرخ دلار بمانند. امروز خبری از آن خرید بانک و خودرویی به هوای توافق این حرف ها هم نبود. در کل نوسان ها در کلان اقتصاد بالاست، بورس هم که ذاتا نوسان بالاتری نسبت به بقیه بازارها دارد، بورس ایران هم که باشد وضعیت بدتر.
خلاصه اینکه نه با مثبت دیروز می توان گفت روند بازار در شرایط جدید چه خواهد شد و نه منفی امروز می تواند نتیجه گیری خاصی بدهد. به نظر می رسد دلار حداقل برای شرکت های بورسی در سال آینده با کف 40 هزار تومان در دسترس خواهد بود و بررسی وضعیت سودآوری و درآمد شرکت ها نشان می دهد بازار به گونه ای نیست که به هر قیمتی سعی کنیم سهم خودمان را بفروشیم و فرار کنیم. ارزش معاملات خرد در روز جاری حدود 6900 میلیارد تومان بود و چیزی نزدیک به 1000 میلیارد تومان تراز حقیقی ها منفی بود که جالب توجه است.
حد ارزانی بورس
2) به نظر من بورس با فرض دلار 40 هزار تومان به عنوان مبنای فروش شرکت ها الان ارزان است، هر چقدر دلار در دسترس شرکت ها کمتر از این نرخ باشد، سطح ارزانی و جذابیت افت می کند. بازار تصوری دارد مبنی بر اینکه امکان ندارد مثلا دلار آزاد 40 هزار تومان باشد و دلار در دسترس شرکت ها هم همین 40 هزار تومان باشد و همیشه یک فاصله ای بین دلار آزاد و دلار بورس باید باشد. این تصور برخواسته از تجربه ی تاریخی است که در یک دهه ی گذشته تقریبا همیشه دلار آزاد حداقل یک فاصله 10 درصدی با دلار رسمی داشته و البته در مواقعی این فاصله به بیش از 70 درصد نیز رسیده است.
به نظر من اگر دلار آزاد در محدوده ی 45 تا 50 هزار تومان باشد، بورسی ها نسبت به دلار حدود 40 هزار تومان شرکت ها خیالشان راحت می شود و به مرور شاهد رشد بازار تا سطح 2.2 شاخص کل خواهیم بود. هر چقدر این تعادل به سمت پایین یا بالا حرکت کند حد ارزانی بورس و تارگت آتی آن تغییر خواهد کرد.
ادامه انقباض پولی
3) بانک مرکزی برای چهار هفته متوالی سیاست شدیدا انقباضی اعمال کرده و نزدیک به 40 همت پول از بانک ها در عملیات بازار باز خارج کرده است. نحوه ی مدیریت سیاست های پولی توسط بانک مرکزی شبیه کسی است که یک تریلی 18 را مثل یک موتورسیکلت رانندگی می کند.
از ابتدای آذرماه تا اواسط بهمن ما 57 همت پول به بانک ها تزریق شده و به یکباره فرمان چرخیده و 40 همت پول از بانک ها بیرون کشیده شده است. خیلی ها نرخ بهره بین بانکی و نرخ ریپو را چک می کنند ولی واقعیت سیاست پولی همین تزریق و جذب هاست که نشان سیاست شدیدا انقباضی در 4 هفته ی متوالی را می دهد. این سیاست باعث شده کسری بانک ها در عملیات بازار باز به 56 رسیده یا به عبارت دیگر 70 درصد قراردادهای ریپو باز برسد که رکورد کسری قانونی را زد. شل کن سفت کن های بانک مرکزی خیلی شدید شده است و یکی دلایل تلاطم های وحشتناک در بازارها همین موضوع است.
کاهش تقاضا در نیما
4) تقاضا در بازار دوم سامانه نیما به شدت کاهش پیدا کرده است. با توجه به اینکه خریدار ارز در بازار دوم نیما در این روزها ارز خودش را اواخر فروردین ماه تحویل خواهد گرفت، همین فاصله ی زمانی باعث شده است که واردکنندگان فعلا تقاضا برای خرید ارز در بازار دوم وارد نکنند و تقاضای خودشان را به سال بعد موکول کنند. از طرف دیگر آن عجله چند هفته قبل هم از بین رفته و واردکننده ها اصراری به تامین ارز از بازار آزاد ندارند چون پنجره رفع تعهدات بسته شد. خلاصه اینکه افت تقاضای ناشی از سال نو در سامانه ی نیما اتفاق افتاده و تا اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت ادامه خواهد داشت
