امیر رضازاده همان‌طور که می‌دانید مهمترین اصل فعالیت در بازارهای مالی حفظ ارزش سرمایه است و سود کردن در این بازارها در اولویت دوم معامله‌گران قرار دارد. دراین‌بین یکی از استراتژی‌هایی که می‌تواند به تحقق این اصل به معامله‌گران کمک کند، استراتژی خریدوفروش پلهای است. در ادامه تلاش می‌کنیم این استراتژی معاملاتی پر کاربرد را معرفی کرده و شما را با جزئیات آن آشنا کنیم.
فعالین بازارهای مالی تلاش می‌کنند تا با استفاده از استراتژی‌های گوناگون به کسب سود در بازارهای مالی بپردازند. در واقع داشتن یک استراتژی معاملاتی، جزء اصلی و لاینفک فعالیت در این بازارها است. در ادامه به بررسی یک استراتژی پرطرفدار در جهت ورود به موقعیت‌های معاملاتی در بازارهای مالی، یعنی خریدوفروش پلهای می‌پردازیم و با آن آشنا خواهیم شد. پس در ادامه با فردانامه برای بررسی این استراتژی همراه باشید.
استراتژی خریدوفروش پلهای
می‌توان گفت که شاید به اندازه موهای سرتان استراتژی‌های معالاتی در بازارهای مالی وجود دارد. خریدوفروش پلهای هم یکی از همین استراتژی‌ها است. این استراتژی در زمانی مورد توجه معامله‌گران قرار می‌گیرد که در خصوص روند آتی بازار، عدم اطمینان شدیدی وجود دارد و معامله‌گران نمی‌توانند وضعیت آتی بازار را به‌درستی پیش‌بینی کنند.
در این حالت معامله‌گران سعی می‌کنند تا حجم معاملات خود را در معاملات مدنظرشان در چندین مرحله انجام دهند تا در صورتی که تحلیل آن‌ها دچار خطا شد، ضرر کمتری به آن‌ها تحمیل شود. در استراتژی خرید پلهای معامله‌گران تلاش می‌کنند تا در چندین مرحله و به‌صورت تدریجی به خرید بپردازند.
در مقابل در استراتژی فروش پلهای فروش در چندین مرحله و در طی گذر زمان رخ می‌دهد. (در بازارهای دوطرفه این استراتژی می‌تواند به معنای باز کردن پوزیشن فروش در چندین مرحله باشد) در ادامه به تفصیل در مورد این استراتژی توضیح خواهیم داد و شما را با جزئیات آن آشنا خواهیم کرد.
استراتژی خرید پلهای
خرید پلهای به‌طور ساده به معنای این است که خرید خود را در چندین مرحله و در طی گذر زمان انجام دهیم. در واقع استفاده‌کنندگان از این استراتژی معاملاتی با توجه به اصل عدم قطعیت در بازارهای مالی و عدم توانایی خود در پیش‌بینی تمام حرکات آتی بازار، تلاش می‌کنند تا در صورتی که نسبت به گزینه‌ای خوش‌بین هستند؛ اما به‌دلیل عدم توانایی خود در پیش‌بینی وضعیت کوتاه‌مدت بازار، خریدهای خود را در چند مرحله و در گذر زمان انجام دهند.
با این کار در صورت افت قیمت در طی فرآیند تکمیل شدن خرید، زیان این دسته از افراد کاهش پیدا کرده و با میانگین قیمت خرید بهتری وارد معامله مورد نظر خود می‌شوند. نکته بسیار مهمی که در هنگام استفاده از این استراتژی باید به آن توجه کنیم، این است که از این استراتژی تنها در زمانی باید استفاده کنیم که شاهد یک اصلاح در بازار هستیم و نه یک روند نزولی.
دلیل این موضوع این است که استفاده از این استراتژی در روندهای نزولی صرفا سبب دوچندان شدن زیان معامله‌گران می‌شود و سودی را برای آن‌ها به ارمغان نخواهد آورد. نکته دیگر این است که تعیین حجم خرید در هر پله بستگی به وضعیت بازار و همچنین درجه اطمینان معامله‌گر از موقعیت معاملاتی خود دارد و نیازی نیست حجم پله‌ها حتما به‌صورت یکسان و مشابه هم باشد.
همچنین باید گفت که تعیین قیمت ورود در هر پله نیز با توجه به دیدگاه معامله‌گر، وضعیت بنیادی و تکنیکال موقعیت معاملاتی متفاوت است و نباید حتماً در یک محدوده مشخص رخ دهد.
مفهوم استراتژی فروش پلهای
در استراتژی فروش پلهای برعکس استراتژی خرید پلهای تلاش می‌شود که فروش خود (فروش سهامی که در اختیار داریم و یا فروش به‌شکل استقراضی در بازارهای مالی دوطرفه) را در چندین مرحله و به‌صورت تدریجی انجام دهیم. مجدداً در این استراتژی با توجه به احتمال تداوم روند صعودی قیمت، در صورت فروش یک‌باره سهام تحت تملک خود احتمال وجود عدم‌النفع قابل‌توجهی وجود خواهد داشت.
همچنین در صورتی که اقدام به فروش استقراضی سهام مورد نظر خود به‌صورت یک‌باره کرده باشیم، زیان شدیدی دامن‌گیرمان می‌شود و با قیمت مناسبی وارد پوزیشن معاملاتی مورد نظر خود نخواهیم شد.
بنابراین بهتر است در این زمان اقدام به فروش در چندین مرحله و در طی گذر زمان کنیم. در این صورت احتمال وقوع زیان یا عدم‌النفع را در معاملات خود کاهش داده و به‌شکل بهینه‌تری وارد معاملات خود می‌شویم. مجدداً در این استراتژی نیز باید به روند حاکم در بازار توجه کنیم.
استفاده از این استراتژی بیشتر در بازارهای نزولی پیشنهاد می‌شود (و یا اصلاح روند نزولی) و در صورتی که روند حاکم در بازار صعودی باشد، استفاده از این استراتژی تنها منجر به یک عدم‌النفع شدید و یا زیان شدید در هنگام باز کردن پوزیشن فروش در بازارهای دوطرفه خواهد شد.
نکته دیگر این است که زمان تکمیل فروش و قیمت‌های فروش نیز مشابه استراتژی خرید پلهای بستگی به دیدگاه معامله‌گر، وضعیت بنیادی و تکنیکال موقعیت معاملاتی دارد و یک فرمول منحصر‌به‌فرد برای محاسبه آن وجود ندارد. این موضوع برای حجم فروش در هر پله نیز صادق است.
مثالی از خریدوفروش پلهای
یک معامله‌گر فرضی را در بازارهای مالی تصور کنید. این شخص نسبت به سهام «ب» خوش‌بین بوده و قصد خرید آن را دارد. قیمت این سهام درحال‌حاضر در محدوده ۲۰۰ تومان قرار داشته و در این محدوده در حال نوسان است. حال این شخص با در نظر داشتن چشم‌انداز صعودی نسبت به سهام مورد اشاره، اقدام به خرید یک‌باره تمامی منابع خود در این سهم می‌کند.
حال اما قیمت سهم برخلاف انتظار معامله‌گر، روند افت قیمت خود را آغاز کرده و به قیمت ۱۵۰ تومان می‌رسد. در این صورت این معامله‌گر زیان ۲۵درصدی را با خرید یک‌باره به خود تحمیل کرده است.
حال در صورتی که در طی چهار مرحله و به‌شکل زیر اقدام به خرید این سهم کرده باشد، با در نظر داشتن میانگین قیمت خرید ۱۶۹تومانی آن پس از تکمیل خرید خود، تنها زیان ۱۲.۶درصدی را به خود تحمیل کرده است و در صورتی آغاز روند رشد قیمت در این قیمت، سود خوبی نصیب این معامله‌گر خواهد شد. (فرض شده است که منابع اختصاص یافته برای خرید در مجموع ۱۰۰ میلیون تومان بوده باشد)
در خصوص فروش نیز در مثال مشابه فرض کنید که شخصی قصد فروش سهام خود را در شرکت مورد اشاره داشته باشد. درصورتی‌که قیمت سهم ۲۰۰ تومان باشد و شخص‌به‌طور یک‌باره اقدام به فروش کرده باشد و قیمت سهم برخلاف تصور شخص تا ۲۵۰ تومان رشد کند، این شخص با عدم‌النفع ۲۵درصدی مواجه خواهد شد.
حال در صورتی که به‌طور پلهای اقدام به فروش این سهم کند با میانگین قیمت فروش ۲۳۰تومانی، موفق به انجام فروش خود می‌شود و عدم‌النفع خود را به کمتر از ۸.۶درصد می‌رساند.
کاهش میانگین خرید (یا فروش)
همان‌طور که مشاهده کردید مهمترین مزیت خریدوفروش پلهای کاهش میانگین قیمت خرید یا افزایش آن در زمان فروش است؛ اما نکته‌ای مهم که باید به آن توجه کنیم این است که کم‌کردن میانگین قیمت خرید و یا فروش (averaging down) با در نظر داشتن وضعیت تکنیکال، بنیادی، تابلوخوانی و سایر روش‌های تحلیلی باشد.
زیرا در برخی از اوقات ممکن است کاهش میانگین خرید در روندهایی رخ دهد که برخلاف پوزیشن معاملاتی ما هستند و استفاده از این استراتژی در این زمان تنها می‌تواند زیان ما را دوچندان کند. بنابراین همان‌طور که گفتیم توجه به روند حاکم در بازار مهمترین نکته‌ای است که در هنگام استفاده از این استراتژی باید به آن توجه کنیم.
مخالفان و موافقان استراتژی خریدوفروش پلهای
نظرات متعددی در خصوص استراتژی خریدوفروش پلهای وجود دارد. موافقان این استراتژی معتقدند که با استفاده از این استراتژی می‌توان ریسک معاملات خود را تا حد زیادی کاهش داده و در قیمت بهینه‌تری وارد معاملات خود شویم؛ اما همان‌طور که مشاهده کردید مهمترین نکته منفی این استراتژی این است که در زمانی که روند بازار در جهت معکوس انتظار ما باشد، استفاده از این استراتژی صرفاً منجر به دوچندان شدن زیان ما خواهد شد.
اما موافقان این استراتژی در پاسخ به این نظر مخالفان این موضوع را بیان می‌کنند که این استراتژی بیشتر توسط سرمایه‌گذاران ارزش مبنا (Value investing) مورد استفاده قرار گرفته و با توجه به دیدگاه بلندمدت این افراد کاهش قیمت خرید آن‌ها می‌تواند سبب ورود با قیمت بهینه‌تری به معاملات شده شده و سود آن‌ها را نیز در معاملات خود پیش از پیش افزایش دهد.
بنابراین می‌توان گفت که این استراتژی باید بیشتر مورد توجه افرادی باشد که دیدگاه میان‌مدت یا بلندمدتی در سرمایه‌گذاری‌های خود دارند و در اغلب اوقات در خلاف جهت روند بازار اقدام به خریدوفروش می‌کنند؛ اما در مقابل معامله‌گران کوتاه‌مدت و نوسانگیر در بازارهای مالی با توجه به دیدگاه کوتاه‌مدت خود، بهتر است در جهت روند بازار حرکت کرده و از این استراتژی استفاده نکنند.
در ادامه به بررسی مزایا و معایب استراتژی خریدوفروش پلهای می‌پردازیم.
مزایای استراتژی خریدوفروش پلهای
کاهش ریسک
همان‌طور که می‌دانید اصل عدم قطعیت در بازارهای مالی به‌عنوان مهمترین اصل حاکم در این بازارها شناخته می‌شود. با توجه به این موضوع تقسیم مبلغ خرید (یا فروش) در چندین پله و انجام آن در طی گذر زمان، می‌تواند ریسک عدم قطعیت را در معاملات کاهش داده و در نهایت به بهبود عملکرد سرمایه‌گذار منجر شود.
قیمت بهینه
همان‌طور که مشاهده کردید استفاده از این استراتژی با کاهش میانگین خرید (یا فروش) می‌تواند سبب ورود به موقعیت معاملاتی با قیمت بهینه‌تری شود. این موضوع بهبود عملکرد سرمایه‌گذاران را بههمراه دارد و سبب افزایش بازده سرمایه‌گذاری‌های آن‌ها خواهد شد.
کاهش هزینه‌های اشتباه در معاملات
خریدوفروش پلهای با بهبود قیمت ورود به معاملات می‌تواند هزینه‌هایی که ناشی از اشتباه معامله‌گران است را تا حد زیادی کاهش دهد. برای مثال شخصی که پیش‌بینی از روند رشدی قیمت داشته است و بازار بر خلاف پیش‌بینی‌های او عمل کرده است، با استفاده از این استراتژی می‌تواند زیان خود را کنترل و محدود سازد.
معایب استراتژی خریدوفروش پلهای
کاهش سود معاملات
یکی از مهمترین معایب این استراتژی کاهش سود بالقوه معاملات معامله‌گران است. برای مثال سهمی را در نظر بگیرید که مطابق پیش‌بینی‌های یک تحلیلگر روند روبه‌رشدی را در قیمت خود طی می‌کند. این تحلیلگر با توجه به استفاده از استراتژی خرید پلهای در چندین پله خرید خود را انجام می‌دهد؛ اما با توجه به این‌که روند سهم صعودی و قیمت آن افزایشی است، استفاده از این استراتژی دراین‌حال سبب افزایش میانگین قیمت ورود به معامله شده و در نهایت سود معامله‌گر را کاهش می‌دهد.
افزایش زیان در معاملات
علاوه‌بر امکان کاهش سود استفاده از این استراتژی در زمانی که روند بازار برخلاف پیش‌بینی تحلیلگر حرکت می‌کند، می‌تواند زیان آن را نیز دوچندان کند. برای مثال زمانی که سهم با قدرت روند نزولی را طی می‌کند ومعامله‌گر بدون در نظر داشتن این روند به‌صورت مستمر اقدام به خرید می‌کند، در نهایت این موضوع افزایش قابل‌توجه زیان آن را در معاملات این فرد بههمراه خواهد داشت.
بنابراین در انجام این استراتژی باید به روند حاکم در بازار نیز توجه کرد. برای مثال زمانی که روند حاکم در بازار به‌شدت نزولی است، بهتر است پله‌های خرید خود را در بازه زمانی بلندمدت‌تری انجام داده و تاحد‌امکان با قیمت کمتری وارد معامله شویم.
جمع‌بندی
استراتژی خریدوفروش پلهای یکی از چندین هزار استراتژی است که فعالین بازارهای مالی برای کسب سود در این بازارها از آن استفاده می‌کنند. استفاده یا عدم استفاده از این استراتژی بسته به دیدگاه سرمایه‌گذاری افراد دارد. به‌طوری که بهتر است این استراتژی مورد توجه معامله‌گرانی قرار گیرد که دیدگاه بلندمدت و یا میان‌مدتی در معاملات خود داشته و به نوسانات روزانه بازار حساس نیستند.
شما میتوانید برای دیدن کلاس‌های آموزشی فردانامه، به آموزش بورس سایت فردانامه مراجعه فرمایید.
