- در این مقاله قصد صحبت از الگویی را داریم که که به دلیل تعدد دفعات مشاهدهاش بر روی نمودار قیمت، نزد معامله گران و تحلیلگران به خصوص معامله گران پیرو الگوهای کلاسیک تحلیل تکنیکال بسیار با ارزش است. این الگوی پرکاربرد که الگوی سر و شانه نام دارد در دسته بندی جز گروه الگو های برگشتی قرار می گیرد و به عبارتی پدیدار شدنش بر روی نمودار قیمت یا چارت ، نشانه ای از برگشت روند میباشد.
یکی از مهمترین مزایای این الگو این است که پیدا کردنش بر روی چارت کار دشواری نیست و معامله گران مبتدی هم با کمی تمرین می توانند از این الگو بهره ببرند. از منظر تحلیل تکنیکال، الگوی سر و شانه یک الگوی پیش‌بینی‌کننده قیمت است که هدفش نشان دادن معکوس شدن روند بازار است. در باور بسیاری از خبرگان بازارهای مالی، یک روند نزولی معمولاً زمانی اثبات میشود و شناسایی میشود که قیمت 20٪ یا بیشتر؛ از اوج کاهش داشته باشد و یک روند صعودی زمانی شناسایی می شود که قیمت 20٪ یا بیشتر ؛ از کف قیمت بازارافزایش داشته باشد.
الگوی سر و شانه مدت هاست که به عنوان یک الگوی قابل اعتماد که معکوس شدن روند را پیش بینی می کند، مورد استقبال قرار گرفته است. قبل از ادامه بحث ، مهم است که به خاطر داشته باشید که الگوی سر و شانه تقریباً هرگز کامل نیست، به این معنی که احتمالاً نوسانات قیمتی اندکی در بین شانه‌ها و سر وجود خواهد داشت و شکل‌گیری الگو به ندرت کاملاً تئوریکال به وقوع می پیوندد.
همان طور که در اشکال بالا ملاحظه می کنید این الگو می تواند هم در انتهای روند صعودی و هم در انتهای روند نزولی پدیدار شود.
این تصاویر نمایش واضحی از سه بخش تشکیل دهنده این الگو هستند. یک خط پایه، دو ناحیه شانه با فاصله کم نسبت به خط پایه و یک ناحیه سر با فاصله بیشتر نسبت به خط پایه. همان طور که در شکل اول میبینید اولین شانه پس از یک دوره صعودی در بازار شکل می گیرد که قیمت افزایش می یابد و پس از ثبت یک قله به سمت پایین کاهش مییابد.
هنگامی که قیمت دوباره افزایش مییابد، سر تشکیل می شود و یک قله بلند، بالاتر از قله شکل گرفته در شانه ایجاد میکند. از این نقطه قیمت کاهش می یابد و شانه دوم را ایجاد میکند که معمولاً از نظر ظاهری شبیه به شانه اول است و اما به این معنی نیست که همیشه شانه اول شبیه شانه دوم باشد. نکته مهم این است که افت اولیه به طور قابل توجه ی به زیر سطح شانه اول نمیرسد.
حال الگوی ما تکمیل شده و هنگامی که قیمت دوباره کاهش مییابد. خط گردن شکسته شده، بعد از کمی ریزش دوباره به سطح خط گردن میرسد که اصطلاحاً به این موضوع پولبک (Pull back) میگوییم، بدین ترتیب سیگنال معکوس شدن روند بازار صادر میشود و باید منتظر شروع روند نزولی بازار باشیم.
خط گردن یا همان خط پایه، همانطور که در بالا نشان داده شده است، خطی عموماً افقی است که دو فرورفتگی اول را به یکدیگر متصل می کند.
الگوهای سر و شانه اوج (Top) می توانند در جهت مخالف هم شکل بگیرند(همانند شکل دوم) که نشان دهنده معکوس شدن روند بازار از نزولی به صعودی است. به عبارت ساده تر، این الگو اساساً برعکس الگویی است که قبلاً توضیح دادیم.
به این الگو الگوی سر و شانه کف گفته می شود.
در الگوی سر و شانه کف، قیمت دارایی به سه سطح پایین سقوط میکند که توسط دو دوره موقت افزایش قیمت از هم جدا میشوند. فرورفتگی میانی، که سر الگوی معکوس است، پایین ترین است، در حالی که شانه ها تا حدودی عمق کمتری دارند و به خط پایه یا خط گردن نزدیکترند. هنگامی که شانه دوم شکل گرفت، قیمت در یک رالی صعودی قرار میگیرد وخط گردن را شکسته، نشان میدهد که روند نزولی معکوس شده سپس بعد از یک تروبک (Throw back) تایید میکنند که بازی بازار عوض شده و بازار به دست خریداران افتاده است.
تفسیر الگو
این الگو می تواند به معامله گران و تحلیلگران کمک کند تا تخمین های دقیقتری برای اهداف قیمت پس از تکمیل الگو تعیین کنند. همچنین به معاملهگران این امکان را میدهد تا حد ضرر های خود را در معامله تنظیم کنند. در مورد الگوی سر و شانه اوج (Top)، حد ضرر ها معمولاً بالاتر ازقله سر قرار میگیرند. در الگوی سر و شانه کف (Reverse)، حد ضرر ها معمولاً زیر سر شکل میگیرند .
برای اینکه تخمین بزنید بعد از شکسته شدن خط پایه یا گردن چقدر قیمت ها حرکت خواهند کرد، باید به الگو برگردید و فاصله را به صورت عمودی از بالای سر تا خط گردن اندازه بگیرید. سپس، به سادگی همان فاصله را از خط گردن در جهت مخالف روند قبلی ادامه دهید(مطابق اشکال رسم شده)، از نقطه ای شروع کنید که قیمت ها برای اولین بار از خط گردن عبور کردند، در واقع پس از اینکه الگوی شانه دوم خود را تشکیل داد.
به عنوان مثال، اگر فاصله بین خط گردن و بالای سر نشان دهنده 300 تومان در قیمت یک سهم باشد، پس از شکسته شدن خط گردن، تحلیلگران پیش بینی می کنند که قیمت سهام حداقل 300 تومان دیگر کمتر از سطح قیمت خط گردن پایین بیاید. این فقط یک تخمین است، با این حال، بسیاری از معامله گران به این عدد اعتماد می کنند و با این باور که قیمت حداقل تا این حد کاهش مییابد، معاملات خود را انجام می دهند.
به هر حال هنگامی که با یک الگوی سر و شانه اوج (Top) سروکار دارید، باید فاصله عمودی از بالای سر تا خط گردن را اندازهگیری کنید، تا بتوانید مقدار ریزش تخمینی را همانطور که قبلاً بحث کردیم تعیین کنید. وقتی با یک الگوی کف(Reverse) سروکار داریم، موضوع دقیقا برعکس میشود. شما باید بدین گونه عمل کنید که فاصله عمودی از کف سر(بلند ترین دره) تا خط گردن را اندازهگیری کنید، این به شما یک ایده تقریبی از اینکه قیمت ها تا چه حد ممکن است از خط گردن به سمت بالا حرکت کنند میدهد.
قبل از انجام هر معامله، مهم است که اجازه دهید یک الگوی سر و شانه کامل شود. اگر به نظر میرسد که الگو در حال شکل‌گیری است، یا در اواسط شکل‌گیری است، نباید تصور کنید که همه چیز طبق پیش بینی شما جلو خواهد رفت و معاملات را بر اساس آنچه که فکر می‌کنید اتفاق می‌افتد، انجام می‌دهید. بازار می تواند بی ثبات باشد، بنابراین به یاد داشته باشید که روندها را در حین پیشرفت تماشا کنید و صبور باشید.
معاملات خود را از قبل برنامه ریزی کنید تا زمانی که شانه شکسته شد آماده ورود به معامله باشید.
اهمیت شیب خط گردن
در الگوی سر و شانه اوج عموما شیب خط گردن صعودی و گهگاه افقی هم میتواند باشد. همچنین در الگوی سر و شانه کف معمولا شیب خط گردن نزولی و یا ممکن است افقی باشد.
به طور کلی اگر در سر و شانه اوج شیب خط گردن نزولی باشد ، این موضوع نشانه ضعیف بودن بازار است و کسانی که قصد فروش دارند باید بیشتر صبر کنند.
نکات مهم الگوی سر و شانه
- تقارن : شانه های راست و چپ باید تقریباً در یک سطح قیمت قله بسازند. علاوه بر این، شانه ها اغلب تقریباً به یک اندازه از سر فاصله دارند. در دنیای واقعی، شکل گیری الگو به ندرت کاملاً متقارن خواهد بود.
- حجم معاملات : حجم معاملات باید در شانه چپ بیشترو در شانه راست کمتراز سر باشد .
- مدت زمان الگوی : یک الگوی متوسط حداقل سه ماه از شروع تا نقطه شکسته شدن خط گردن طول میکشد. با این حال، این غیرمعمول نیست که یک الگوی تا شش ماه طول بکشد. مدت زمان الگو را “عرض” الگو مینامند.
- تغییر طی روند : سر و شانه الگویی است که نشان دهنده گذار از یک روند صعودی (نزولی) قیمت ها به یک روند نزولی(صعودی) است.
این یعنی که شکل گیری این الگو همیشه درانتهای یک روند آغاز میشود.
- شکستن شدن قاطعانه و با قدرت : برای کامل شدن الگو ، خط گردن باید قاطعانه شکسته شود. اگر قیمت نتواند با قدرت از خط گردن عبور کند ، نشانه آن است که الگو شکست خورده است و می تون این طور استنباط کرد که قیمت ها روند قبلی را ادامه میدهند و برگشتی صورت نمیپذیرد.
سخن پایانی
معامله گران از الگوهای مختلف برای مطالعه انواع مختلف نمودار های بازار استفاده میکنند، از جمله الگوی سر و شانه. این الگو با سه فرورفتگی یا قله مشخص میشود، که فرورفتگی یا قله میانی مرتفع ترین آنهاست. یک الگوی سر و شانه در همه بازارها و در تمام بازه های زمانی رخ می دهد و با معکوس شدن روند همراه است. تسلط شما بر این الگو باعث درک بهتر شما از اتفاقات بازار خواهد شد.
نظر خود را با ما در میان بگذارید