حسن کاظم زاده 5 نکته قبل از معاملات
توافق برای تبادل
بالاخره بعد از ماه ها مذاکره ی پشت پرده اعلام شد که ایران و آمریکا توافق کردن زندانی مبادله کنند و همچنین پول های بلوکه شده در کره، به قطر منتقل شود تا برای مصارف مشخص (تامین کالاهای اساسی و دارو) توسط ایران صرف شود. احتمالا توافق ها ضمنی دیگری نیز در مورد غنی سازی، بحث هسته ای و سایر موارد صورت گرفته که می توان حدس زد با رویکرد جلوگیری از تنش بوده است. در هر صورت با توجه به جو حاکم توافق و کاهش تنش دلار تحت فشار خواهد بود و سمت عرضه می تواند قوی تر عمل کند. از این نظر در بخش قابل توجهی از نمادهای بازار با رویکرد جلوگیری از زیان احتمالی می توان انتظار عرضه کننده ی قوی را داشت.
حدود 20 درصد از نمادهای بازار که درآمد دلاری دارند، با ارز 28500 اقدام به شناسایی درآمد می کنند، حدود 40 درصد از نمادهای بازار نیز با ارز نیما به نرخ 38000 هزار تومان درآمدهای خودشان را تبدیل می کنند. اما اگر قرار باشد نرخ دلار آزاد خیلی شل شود و مثلا به سمت زیر 45 هزار تومان حرکت کند، می تواند نرخ نیمای دوم را نیز تحت تاثیر قرار دهد. در هر صورت بازار به این شکل نگاه نمی کند و معمولا در وهله ی اول می فروشد و بعد بررسی می کند.
شرایط موجود
شرابط موجود در فضای تعاملات بین المللی درآمد ارزی بالای کشور نسبت به مثلا سه سال پیش است در حالی که بسیاری از تحریم ها پابرجاست و این شل شدن تحریم ها نیز تا حدود زیادی از سوی آمریکا خودخواسته است. در واقع ما انتظار گشایش کامل یا چیزی شبیه برجام را نداریم، اما فعلا رویکرد کاهش تنش می تواند درآمد ارزی کشور (دولت و صادرات کنندگان غیردولتی) را بالا نگه دارد و همین برای نفس کشیدن دولت و حتی صنایع کافی است. شاید یک لایه گشایش بیشتر هم امکان پذیر باشد و مثلا با رویکرد عدم توسعه هسته ای توسط ایران، آمریکا حاضر به دادن امتیازهای بیشتر باشد.
به نظر می رسد برای یک سال و نیم آخر بایدن (از الان تا دی ماه سال 1403) می توان انتظار داشت ایران 1.5 میلیون بشکه نفت روزانه صادر کند و در کنار آن ماهانه بین 3.5 تا 4 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشته باشد. البته بسته به قیمت نفت جمع درآمد ارزی تغییر می کند اما با این مفروضات (3.7 میلیارد درآمد غیرنفتی و 2.5 میلیارد دلار درآمد نفتی) فعلا دولت می تواند نیازها ارزی را رفع و رجوع کند و جلوی رشد های شتابی (بیش از 100 درصد رشد دلار در یکسال) را بگیرد.
صنایع منتفع
هر صنعتی که مواد اولیه یا کالاهای نیمه ساخته وارداتی مصرف می کند و در سال های اخیر تحت فشار بوده، در شرایط فعلی اوضاع بهتری پیدا می کند. تولیدکننده های لاستیک، مواد شوینده، مونتاژکننده های ماشین آلات، تولیدکنندگان خودرو و قطعات، صنایع غذایی و دامپروری ابتدای زنجیره از جمله گروه هایی هستند که تخصیص بیشتر ارز به نفع آنها می شود و تولید آنها را در سطح بالایی نگه می دارد. البته اگر نرخ فروش این شرکت ها با تورم تعدیل شود، شرایط برای آنها به شدت بهتر نیز می شود. البته باید به جزئیات نمادها را بررسی کرد ولی اساسا شرایط موجود به نفع شرکت هایی است که ارز تثبیت شده به نفع بهای تمام شده ی آنها تمام می شود.
بودجه ی دولت
سال گذشته دولت درامد نفتی بالایی داشت که البته در شش ماهه دوم افت قابل توجهی کرد و وصول آن نیز به مشکل خورد. امسال تا الان درآمد نفتی کمتر از سال قبل بوده اما انتظار می رود با شرایط کاهش تنشی که بوجود آمده، تا انتهای سال درآمد نفتی قابل توجه باشد و احتمالا درآمد نفتی پیش بینی شده در بودجه بدون استقراض از صندوق توسعه ملی پوشش داده شود. در بودجه عمومی دو قلم درآمد که جمعا 200 همت هستند که نمی شود روی آن حساب کرد. این دو قلم مربوط به واگذاری سهام دولت در شرکت ها و مولدسازی دارایی هاست.
از سوی دیگر دولت 375 همت بودجه ی عمرانی دیده. یعنی بودجه جاری با این درآمدی نفتی و انتشار ارواق 187 همتی پوشش داده می شود. به نظر می رسد دولت سال جاری هم بتواند عدد خوبی بودجه ی عمرانی تخصیص دهد که البته سال گذشته هم این شکلی بوده است. لذا صنایعی که از بودجه ی عمرانی مناسب دولت منتفع می شوند، می توانند به عنوان هدف بررسی انتخاب شوند.
بازارهای جهانی
زنجیره ی انرژی در بازارهای جهانی مجددا شاهد رشد قیمت هاست. قیمت نفت و گاز بازهم رشد قابل توجه داشتند و کرک اسپرد پالایشگاه ها رشد کرده است. اگر این رشد پایدار بماند، می تواند زمینه رشد درآمد و سود شرکت های مرتبط از جمله پالایشی ها و شرکت های فعلا در پایین دست صنعت (قیر، روانکار، دوده و شیمیایی های مرتبط) را ایجاد کند.
