پوریا گلمرادی مقدمه:
پیدا کردن سهم‌های مناسب برای ورود در میان تمام سهم‌هایی که در بازار معامله می‌شوند کار آسانی نیست، از همین‌رو سرمایه‌گذاران حرفه‌ای تعدادی از سهام را در فهرست تحت‌نظر و یا (watch list) قرار می‌دهند. این فهرست به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا با بررسی هر روزه عملکرد سهم در بهترین زمان ممکن اقدام به ورود در سهم کند، در این مقاله از فردانامه به توضیح انواع واچ لیست‌ها و چگونگی تهیه‌ی واچ لیست می‌پردازیم. با فردانامه همراه باشید.
واچ لیست چیست؟
سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران حرفه‌ای ترجیح می‌دهند بر اساس استراتژی مشخصی اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس نمایند. این استراژی در بین افراد مختلف متفاوت می‌باشد. به‌طور‌مثال برخی از سرمایه‌گذاران سهم‌هایی که نسبت (p/e) پایین‌تری را دارند بررسی می‌کنند؛ برخی دیگر به حجم معاملات و برخی دیگر به میزان خرید و فروش حقوقی توجه می‌کنند.
این افراد با توجه به این موارد، لیستی از سهم‌های منتخب را گردآوری کرده و با مشاهده‌ی آنها در یک بازه‌ی مشخص، سهم‌های مناسب سرمایه‌گذاری را پیدا می‌نمایند. به این نوع لیست‌ها در اصطلاح واچ لیست می‌گویند.
با تهیه‌ی واچ لیست احتمال از دست دادن موقعیت‌های مناسب سرمایه‌گذاری در سهم‌های ارزنده کاهش پیدا می‌کند و سرمایه‌گذار با مشاهده‌ی روند سهم در بهترین زمان، اقدام به سرمایه‌گذاری می‌نماید.
نکات مربوط به تهیه واچ لیست:
درست است که استراتژی و اولویت‌های سرمایه‌گذاران در تهیه‌ی واچ لیست متفاوت می‌باشد اما تمام واچ لیست‌های خوب، ویژگی‌های مشترکی دارند که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
1- درک صحیح از بازار:
تهیه‌ی یک واچ لیست مناسب نیازمند درک درستی از شرایط حاکم بر بازار سرمایه می‌باشد. سرمایه‌گذار با توجه به شرایط بازار بایستی اقدام به تهیه واچ لیست نماید؛ به طور مثال، وقتی که بازار در شرایط نزولی می‌باشد تحلیل‌گران و معامله‌گران به بررسی سهم‌های کوچک و متوسط بازار روی می‌آورند.
2- توجه به تعداد سهم در واچ لیست:
تعداد سهام موجود در واچ لیست نباید کم و یا خیلی زیاد باشد، زیرا در صورت کم بودن سهام، دایره تصمیم‌گیری و بررسی محدود می‌شود و در صورت زیاد بودن سهام در واچ لیست، سرمایه‌گذار دچار سردرگمی می‌شود.
3- قابل‌انعطاف بودن واچ لیست:
ممکن است سرمایه‌گذار در تصمیم‌گیری در مورد سهم‌های موجود در واچ لیست دچار اشتباه شود، در این موارد باید سهم‌های مناسب را جایگزین آنها نماید.
4- دسترسی:
دسترسی به واچ لیست باید آسان باشد، زیرا ممکن است سرمایه‌گذار، جهت بررسی و خرید سهم در مواقع مختلفی نیاز به بررسی واچ لیست و استخراج اطلاعات داشته باشد.
5- تعیین بازه زمانی:
سرمایه‌گذار باید برای واچ لیست خود محدودیت زمانی تعریف کند. زیرا زمان در سرمایه‌گذاری بسیار حائز اهمیت می‌باشد. به طور مثال، یک سرمایه گذار تصمیم می‌گیرد واچ لیست خود را بر اساس استراتژی حجم معینی از خرید حقوقی در یک بازه‌ی زمانی 50 روزه تهیه کند. سرمایه‌گذار، پس از بررسی روزانه و گذشت 50 روز باید سهم‌هایی که نتوانستند به حجم خرید تعیین شده برسند را از لیست خارج کرده و سهم‌های دیگری را جایگزین آنها کند.
6- دوری از تعصب:
برخی از سرمایه‌گذاران سهامی را در واچ لیست خود قرار می‌دهند که در گذشته با آن آشنا بوده‌اند، این استراتژی باعث می‌شود سرمایه‌گذار از سهم‌های مناسب و پرپتانسیل غافل شود.
7- بررسی سهم‌های با ارزش :
سرمایه‌گذار در واچ لیست خود باید سهم‌های با ارزش و پر پتانسیل را گردآوری کند، گاهی ممکن است سهمی از نظر بنیادی بسیار قوی باشد و گزارش عملکرد شرکت هم جذاب به نظر برسد اما قیمت سهم نسبت به تحلیلی که سرمایه‌گذار انجام داده، بالا باشد در این حالت سرمایه‌گذار باید این سهم را در واچ لیست خود قرار دهد و در فرصت مناسب اقدام به خرید سهم نماید.
مزایای تهیه‌ی واچ لیست:
شناسایی موقعیت‌های مناسب:
سرمایه‌گذار با زیر نظر گرفتن چندین سهم، در بهترین زمان مناسب اقدام به سرمایه‌گذاری در سهم می‌کند.
فراموش نشدن سهم‌های مناسب:
به علت گسترش بازار سرمایه و تعداد زیاد سهم‌های عرضه‌شده در بازار ممکن است بررسی سهم‌های پر پتانسیل فراموش شود. واچ لیست کمک می‌کند تا سرمایه‌گذار بتواند روزانه به بررسی سهم‌های مورد نظر خود بپردازد.
مقایسه‌ی سهم‌ها با یگدیگر:
تهیه‌ی واچ لیست این امکان را برای سرمایه‌گذار فراهم می‌کند تا در مواقع نیاز سهم‌های موجود در واچ لیست را از زوایای مختلف نظیر حجم خرید، نسبت p/e، میزان خرید و فروش حقیقی و حقوقی مقایسه کنند و بتوانند بهترین انتخاب را در سرمایه‌گذاری خود داشته باشد.
یافتن معاملات مشکوک:
بعضی مواقع با تهیه‌ی واچ لیست می‌توان معاملات مشکوک سهم‌های واچ لیست را مشاهده کرد و با بررسی آنها اقدام به تصمیم‌گیری مناسب در رابطه با سرمایه‌گذاری و یا عدم سرمایه‌گذاری نمود.
پیش‌بینی آینده‌ی سهم:
بررسی هر روزه‌ی سهم در یک بازه‌ی مشخص به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا بر آوردی از روند سهم بدست آورد. این برآورد می‌تواند در تصمیم‌گیری در مورد خرید و یا فروش سهم به سرمایه‌گذار کمک کند.
روش‌های تهیه‌ی واچ لیست:
برای تهیه‌ی واچ لیست روش‌های متنوعی وجود دارد که سرمایه‌گذاران می‌توانند از آن استفاده کنند.
باید به این نکته توجه داشت که دسترسی واچ لیست به‌راحتی امکان‌پذیر باشد؛ زیرا ممکن است در زمان‌های مختلف نیاز به دسترسی به واچ لیست باشد.
1- ساخت واچ لیست در سایت TSETMC:
یکی از روش‌های ساخت واچ لیست مراجعه به سایت TSETMC می‌باشد. ساخت واچ لیست در این قسمت با مراجعه به قسمت دیده‌بان و سپس وارد شدن به قسمت فیلتر امکان‌پذیر می‌باشد، اما ساختن واچ لیست در این سامانه به علت نیاز به فیلترنویسی کمی مشکل به نظر می‌رسد.
2- ساخت واچ لیست در سامانه آنلاین کارگزاری‌ها:
تمامی کارگزاری‌ها برای معاملات مشتریان خود سامانه‌ای به نام سامانه‌ی آنلاین تاسیس کرده‌اند. سرمایه‌گذار پس از تکمیل ثبت‌نام در کارگزاری با نام کاربری و رمز عبوری که برای وی ارسال می‌شود می‌تواند به‌راحتی وارد این سامانه شود. (برای ثبت‌نام در کارگزاری حافظ اینجا کلیک کنید).
در منوی سامانه آنلاین دو گزینه ( سبدبان، دیده بان) وجود دارد.
سبدبان، سهم‌هایی قبلا که خریداری شده است را نشان می‌دهد.
دیده‌بان، امکان ساخت واچ لیست به تعداد دلخواه را فراهم می‌کند. می‌توان در ساخت واچ لیست‌ها عنوان‌های مختلفی برای آنها تعیین کرد تا امکان دسترسی به آنها فراهم باشد.
3- ساخت واچ لیست در اکسل و ….
سرمایه‌گذاران می‌توانند با ساخت اکسل در سیستم خود هر روزه معاملات مربوط به سهم را به صورت دستی وارد کنند. از مزایای ساخت واچ لیست در اکسل می‌توان به قابلیت دسترسی (آفلاین) به آن اشاره کرد.
جمع‌بندی:
بسیاری از افراد به علت تعدد سهم‌ها در بازار سرمایه امکان بررسی و انتخاب سهم‌های مناسب را ندارند. از همین رو، سرمایه‌گذاران حرفه‌ای با تهیه‌ی لیستی تعداد محدودی سهم را هر روزه از زوایای مختلف بررسی می‌کنند و در زمان مناسب اقدام به خرید سهم می‌کنند. به این لیست در اصطلاح (واچ لیست) می‌گویند.
استراتژی سرمایه‌گذاران در تهیه واچ لیست متفاوت می‌باشد و هر شخص بسته به استراتژی خود اقدام به پیدا کردن سهم‌های مناسب و تهیه واچ لیست می‌نماید. از مزایای تهیه‌ی واچ لیست می‌توان به شناسایی موقعیت‌های مناسب، فراموش نشدن سهم‌های مناسب، مقایسه‌ی سهم‌ها با یکدیگر و پیش‌بینی آینده‌ی سهم اشاره کرد.
