امیر رضازاده طلا با قدمت بالای خود همواره به‌عنوان یکی از بهترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری، در دسترس سرمایه‌گذاران بوده است. دراین‌بین تمایل سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در سکه‌های طلا با توجه به مزیت‌های آن بیشتر است.
تورم مزمن و جهش‌های ارزی شدید سال‌های اخیر اقتصاد ایران، یکی از مهمترین ویژگی‌های این اقتصاد بوده است. به همین منظور مردم تلاش می‌کنند که با خرید دارایی‌های مختلف ازجمله طلا، سهام، زمین و مسکن به حفظ دارایی‌های خود در این شرایط بپردازند. دراین‌بین یکی دیگر از دارایی‌هایی که مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته است، مسکوکات طلا است. در ادامه روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری بر روی این دارایی را بررسی کرده و با چگونگی آن آشنا خواهیم شد.
آشنایی با سکه طلا و انواع آن
ضرب سکه طلا به‌عنوان یکی از مسکوکات کشور، در سال ۱۳۵۸ به پیشنهاد وزارت امور اقتصاد و دارایی و به‌دلیل سالگرد پیروزی انقلاب، آغاز شد و اکنون بعد از گذشت ۴۴ سال از آن تاریخ همچنان ادامه دارد. وظیفه ضرب و انتشار این سکه‌ها بر عهده بانک مرکزی بوده و این سکه‌ها در چهار نوع سکه یک گرمی، ربع سکه، نیم سکه و تمام سکه ضرب و منتشر می‌شوند. گفتنی است که سکه‌های مورد اشاره دارای دو طرح مختلف قدیم (ضرب شده بین سال‌های ۱۳۵۸ الی ۱۳۷۰) و جدید (از ۱۳۷۰ تاکنون) هستند.
همان‌طور که اشاره کردیم دلیل اصلی تمایل سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در مسکوکات طلا، خاصیت ضد تورمی آن‌ها و پوشش سرمایه‌گذاران در مقابل جهش‌های ارزی است. در ادامه روند قیمتی سکه را مورد بررسی قرار می‌دهیم و ویژگی ضد تورمی آن را بررسی خواهیم کرد.
نگاهی به روند قیمتی سکه طلا
حفظ ارزش سرمایه در مقابل نوسانات شدید اقتصادی ایران از مهمترین دلایل تمایل زیاد سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری روی سکه طلا است. دلیل این موضوع نیز به فرمول محاسبه سکه طلا در ایران باز می‌گردد. در ادامه می‌توان روند قیمت سکه (تمام بهار طرح قدیم) به‌همراه نرخ ارز (بازار آزاد) را مشاهده کرد.
همان‌طور که مشخص است میان این دو نرخ یک همبستگی شدید وجود دارد و همان‌طور که اشاره کردیم دلیل اصلی وجود این همبستگی به فرمول محاسبه قیمت سکه در ایران باز می‌گردد.
چرا سرمایه‌گذاران به طلا علاقه دارند؟
علاوه‌بر این موضوع موارد دیگری نیز هستند که موجب افزایش تمایل سرمایه‌گذاران برای خرید سکه می‌شوند. در ادامه به برخی از این موارد اشاره خواهیم کرد.
- پوشش ریسک: طلا به‌عنوان یک دارایی امن شناخته می‌شود. بنابراین در زمان وجود ریسک و ثبت بازده منفی توسط دارایی‌های ریسک‌پذیر، انتظار رشد قیمت طلا را خواهیم داشت.
- نقدشوندگی: یکی دیگر از مهمترین مزیت‌های سرمایه‌گذاری در طلا، نقدشوندگی آن است. وجود چنین فاکتوری سبب می‌شود که بتوانیم در کمترین زمان و با کمترین افت قیمت، طلا را به وجه نقد تبدیل کنیم.
- تنوع‌بخشی به پرتفوی سرمایه‌گذاری: یکی از مهمترین دلایل توجه سرمایه‌گذاران به طلا، تنوع‌بخشی این دارایی به پرتفوی سرمایه‌گذاری آن‌ها و در نتیجه بهبود عملکرد پرتفوی آن‌ها است.
- کارایی بالای بازار طلا: یکی دیگر از مزیت‌های سرمایه‌گذاری در طلا، کارایی اطلاعاتی موجود در بازار آن است. به این صورت که اخبار منتشر شده موثر بر قیمت به‌سرعت بر روی روند قیمت طلا اثر گذاشته و سبب نوسانات قیمتی این دارایی می‌شوند.
فرمول قیمت‌گذاری سکه
تمامی انواع سکه‌های موجود در بازار ایران، عیار یکسان و مشابه برابر با ۲۲ دارند. تنها تفاوت میان این سکه‌ها به وزن آن‌ها باز می‌گردد. در ادامه می‌توانید فرمول محاسبه قیمت سکه تمام بهار آزادی را مشاهده کنید.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید به‌دلیل استفاده از نرخ برابری دلار به ریال در فرمول قیمت‌گذاری سکه، نرخ دلار به‌صورت مستقیم در قیمت‌گذاری سکه اثرگذار است. در واقع این موضوع دلیلی بر همبستگی شدید میان قیمت سکه و دلار است؛ اما بااینحال عموماً شاهد اختلافی میان قیمت بازار و نرخ مورد اشاره هستیم. به این صورت که قیمت سکه در بازار آزاد معمولاً بالاتر از قیمت محاسبه شده آن از طریق فرمول مورد اشاره است.
در نتیجه این موضوع، قیمت سکه در اغلب مواقع با یک حباب مثبت نسبت به قیمت محاسبه شده فرمول معامله می‌شود. دلایل زیادی برای وجود این حباب مطرح می‌شود. در ادامه به بررسی برخی از مهمترین این دلایل می‌پردازیم.
- عدم وجود بازار سرمایه‌گذاری رسمی دلار: یکی از مهمترین دلایل وجود حباب مثبت در قیمت انواع سکه به نبود بازار سرمایه‌گذاری رسمی ارزهای خارجی در ایران باز می‌گردد. در واقع سیاست‌گذاران اقتصادی در ایران به‌دلیل عدم وجود توانایی در کنترل نرخ دلار، به بازار دلار، لقب بازار غیررسمی داده و آن را به رسمیت نمی‌شناسند.
- غیرقانونی بودن نگهداری ارز: یکی دیگر از دلایل وجود حباب مثبت در قیمت سکه، غیرقانونی بودن نگهداری بیش از ۱۰ هزار یورو یا معادل آن در ارزهای دیگر است. در واقع برای نگهداری این میزان ارز طبق گفته بانک مرکزی باید یکی از مدارک سند موسسه اعتباری، رسید سنا یا اظهارنامه گمرکی مجاز را به‌همراه داشت.
این دو مورد تنها برخی از مواردی هستند که تمایل سرمایه‌گذاران را برای سرمایه‌گذاری در سکه افزایش داده و در نهایت دلیلی بر افزایش تقاضا برای این دارایی هستند. این موضوع در کنار عدم وجود عرضه سکه به‌مقدار کافی در بازار ایران، ازجمله مهمترین دلایل وجود حباب مثبت در بازار سکه هستند. گفتنی است که مقدار حباب مورد اشاره در دوره‌های رونق بازار افزایش یافته و در دوره‌های رکود آن کاهش می‌یابد.
روش‌های سرمایه‌گذاری در سکه
همان‌طور که مشاهده کردید، سرمایه‌گذاری بر روی مسکوکات طلا به‌دلایل مختلفی مورد توجه سرمایه‌گذاران است. یکی دیگر از این عوامل دسترسی راحت و آسان سرمایه‌گذاران به بازار سکه است. در ادامه به بررسی روش‌های دسترسی به بازار سکه می‌پردازیم:
- خرید سکه فیزیکی: یکی از متداول‌ترین راه‌های سرمایه‌گذاری در سکه، خرید سکه به‌صورت فیزیکی است. ازجمله مراکز معتبری که می‌توان اقدام به تهیه سکه فیزیکی از آن‌ها کرد می‌توان به طلافروشان، صرافی‌های مجاز و برخی از بانک‌ها اشاره کرد.
- خرید سکه در بورس: یکی دیگر از روش‌های خرید و سرمایه‌گذاری در سکه، خرید گواهی سپرده آن در بورس کالا است. گفتنی است که خرید گواهی سپرده سکه در بورس نیاز به اخذ کد بورسی دارد. در نهایت باید گفت که با خرید گواهی سپرده سکه، امکان تحویل سکه فیزیکی نیز برای سرمایه‌گذاران وجود دارد.
- با توجه به این‌که هر گواهی سپرده سکه، معادل یک صدم قطعه سکه طلا بهار آزادی است، برای خرید یک سکه لازم است ۱۰۰ گواهی سپرده سکه در بورس خریداری کنید.
- سرمایه‌گذاری در روی صندوق‌های طلا: یکی دیگر از روش‌های رایج برای سرمایه‌گذاری بر روی سکه طلا و استفاده از نوسانات قیمتی آن، خرید واحدهای صندوق‌های کالایی مبتنی‌بر طلا است. این صندوق‌ها با خرید و نگهداری گواهی سپرده طلا تلاش می‌کنند تا نوسانات قیمتی طلا را برای سرمایه‌گذاران، به ارمغان بیاورند. دراین‌بین یکی از دارایی‌های سرمایه‌پذیر موجود در پرتفوی این صندوق‌ها، گواهی سپرده سکه طلا است.
به همین دلیل این صندوق‌ها می‌توانند یکی از راهکارهای سرمایه‌گذاری بر روی سکه طلا برای سرمایه‌گذاران باشند. در مطلب «صندوق سرمایه‌گذاری طلا» درباره این صندوق‌ها مفصل توضیح داده‌ایم و چند صندوق با عملکرد عالی را معرفی کرده‌ایم.
از بین روش‌هایی که نام بردیم، پیشنهاد ما سرمایه‌گذاری بر روی گواهی سپرده سکه طلا و خرید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های طلا است. در ادامه مزیت‌های سرمایه‌گذاری بر روی این ابزارها به‌جای خرید سکه فیزیکی را بررسی می‌کنیم.
مزیت‌های خرید سکه در بورس
همان‌طور که گفتیم در بین روش‌های مختلف خرید سکه، خرید گواهی سپرده و خرید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های طلا بهترین روش سرمایه‌گذاری بر روی سکه و طلا هستند. در ادامه مزیت‌های این روش‌ها را در مقابل خرید سکه فیزیکی بررسی می‌کنیم.
- جلوگیری از سرقت و حوادث: سرمایه‌گذاران با خرید گواهی سپرده یا واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های پشتوانه طلا، سرمایه خود را در مقابل ریسک سرقت و یا وقوع حادثه بیمه می‌کنند. دلیل این موضوع نیز این است که سکه‌هایی گواهی سپرده یا دارایی‌های صندوق‌های پشتوانه طلا در خزانه بانک نگهداری شده و از ریسک‌های مورد اشاره مبری هستند.
- نقدشوندگی بالا: با خرید گواهی سپرده سکه طلا می‌توان از مهمترین مزیت بازار ثانویه که همان نقدشوندگی این بازار است، بهره برد. همان‌طور که اشاره کردیم، این موضوع به این معنی است که با کمترین هزینه و صرف زمان، امکان تبدیل دارایی خود به وجه نقد وجود خواهد داشت. صندوق‌های پشتوانه طلا علاوه‌بر بهره‌مندی از این موضوع از مزیت بازارگردانی نیز در صندوق‌های خود بهره می‌برند که این موضوع سبب وجود نقدشوندگی دوچندان در این صندوق‌ها نسبت به گواهی سپرده سکه شده است.
- کارمزد: یکی دیگر از مهمترین مزیت‌های گواهی سپرده طلا و صندوق‌های سرمایه‌گذاری پشتوانه طلا نسبت به خریدوفروش سکه به‌شکل فیزیکی و سنتی، کارمزد معاملاتی اندک آن‌ها است. به‌این‌صورت که خریدوفروش سکه فیزیکی به‌طور معمول بین ۱ الی ۲درصد کارمزد برای ما به‌دنبال دارد؛ اما در بورس خریدوفروش گواهی سپرده کالایی سکه یا صندوق‌های طلا کارمزدی کمتر از نیم درصد دارند.
- معافیت مالیاتی: خریدوفروش گواهی سپرده کالایی و همچنین صندوق‌های طلا، معاف از مالیات است درحالی‌که خریدوفروش سکه به‌شکل فیزیکی مشمول پرداخت مالیات است.
- در نهایت باید بگوییم که مزیت‌های مورد اشاره تنها برخی از مزیت‌های این ابزارها در مقایسه با ابزارهای سنتی هستند. برای مثال علاوه‌بر این مزیت‌ها، صندوق‌های مبتنی‌بر طلا با استفاده از تخصص و تجربه بالای مدیران و تحلیلگران خود، تلاش می‌کنند که حتی بازده بیشتری نسبت به بازده طلا و مسکوکات آن را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان بیاورند.
محدودیت سقف معاملات گواهی سپرده
علی‌رغم مزیت‌های مورد اشاره اما خریدوفروش گواهی سپرده سکه دارای معایبی نیز هست. ازجمله یکی از مهمترین این معایب می‌توان به وجود محدودیت معاملاتی در این ابزار اشاره کرد. بورس کالا در دی ماه ۱۴۰۱ به درخواست بانک مرکزی معامله بر روی گواهی سپرده افرادی که میزان دارایی آن‌ها بیش از۱۰ هزار ورقه (معادل ۱۰۰ سکه) باشد را با محدودیت مواجه ساخت و امکان خرید گواهی سپرده بیشتر را برای آن‌ها غیر ممکن کرد. با گذشت بیش از یک سال از این اطلاعیه این محدودیت همچنان برقرار بوده و امکان خرید سکه بیشتر برای این افراد وجود ندارد.
هزینه‌های معاملاتی گواهی سپرده سکه طلا
گرچه هزینه‌های خریدوفروش سکه به‌شکل گواهی آن کمتر از سکه فیزیکی است؛ اما بااینحال همچنان دارای هزینه‌های معاملاتی مرتبط می‌باشد. این هزینه‌ها شامل هزینه ارزیابی سکه توسط بورس کالا، انبارداری و کارمزد معاملات سکه است. در ادامه این هزینه‌ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
- هزینه ارزیابی سکه: سکه‌هایی که در بورس کالا مورد معامله قرار می‌گیرند، بایستی توسط کارشناسان مرتبط در جهت دارا بودن شرایط مورد نیاز، ارزیابی شوند. بورس کالا برای ارزیابی هر سکه تمام ۱۱۷ هزار ریال هزینه دریافت می‌کند. گفتنی است که ارزیابی ربع سکه طلا بدون هزینه صورت می‌گیرد.
- هزینه انبارداری: یکی دیگر از هزینه‌های معاملاتی خرید سکه هزینه انبارداری و نگهداری آن است. هزینه نگهداری روزانه هر ربع سکه معادل هزار ریال و هر تمام سکه معادل ۲۹۶۰ ریال است.
- کارمزد معاملات: کارمزد خریدوفروش سکه آخرین هزینه معاملاتی این ابزار است. خریدوفروش سکه مشمول مالیات ۰.۰۰۲۵ درصدی بر روی کل ارزش معامله خریدوفروش می‌شود.
نحوه دریافت سکه فیزیکی
همان‌طور که اشاره کردیم با خرید سکه از بورس کالا امکان تحویل فیزیکی سکه خریداری شده برای ما وجود خواهد داشت. این سکه‌ها در انبار بورس کالای ایران در خزانه‌داری پردیس بانک رفاه نگهداری می‌شوند. آدرس خزانه مورد اشاره به شرح زیر است:
تهران – میدان ونک – خیابان ملاصدرا – خیابان شیراز شمالی – شماره ۱۰۸ – کد پستی: ۹۹۱۷۵۶۷۸۳
حداقل تعداد سکه قابل تحویل، یک سکه است. به همین منظور سرمایه‌گذاران برای خرید سکه باید حداقل ۱۰۰ واحد گواهی سپرده سکه در سبد سرمایه‌گذاری خود داشته باشید؛ همچنین دریافت سکه تنها توسط شخص خریدار یا نماینده قانونی آن امکان‌پذیر خواهد بود.
امکان سپرده‌سازی سکه‌های خود
علاوه‌بر امکان تحویل فیزیکی سکه، امکان سپرده‌سازی سکه در خزانه مورد اشاره نیز وجود دارد. برای تحقق این موضوع سکه‌هایی که مالک آن‌ها هستیم باید دارای برخی از ویژگی‌ها باشد. در ادامه به این ویژگی‌ها اشاره می‌کنیم.
- نوع: سکه تمام بهار آزادی
- سال ضرب: سال ۱۳۸۶
- عیار: ۹۰۰ در هزار
- وزن: ۸.۱۳۳ گرم
در صورت وجود چنین ویژگی‌هایی، دارندگان سکه فیزیکی می‌توانند با در دست داشتن مدارک شناسایی معتبر به خزانه بانک رفاه مراجعه کرده و سکه‌های فیزیکی خود را در انبار این خزانه سپرده کنند. پس از سپرده‌سازی سکه‌های مورد اشاره، دارنده قبض انبار می‌تواند از طریق مراجعه به سامانه معاملات بر خط کارگزاری‌ها، اقدام به فروش سکه‌های خود کند.
درحال‌حاضر امکان خریدوفروش سکه در بیش از پنج نماد معاملاتی سکه حاضر در بورس وجود دارد. با جست‌وجوی نماد معاملاتی «تمام سکه» در سامانه معاملاتی آنلاین می‌توان به این نمادها دست یافت؛ همچنین لیست این نمادها نیز از طریق این “لینک” در سایت بورس کالا برای سرمایه‌گذاران در دسترس است.
کلام آخر
در این مقاله تلاش کردیم تا با صفر تا صد سرمایه‌گذاری در سکه آشنا شویم. با انواع سکه‌ها آشنا شده و فرمول قیمت‌گذاری آن‌ها را به زیر ذره‌بین بردیم. در نهایت تلاش کردیم تا بهترین روش سرمایه‌گذاری در سکه را نیز معرفی کنیم و با چگونگی آن آشنا شویم. در نهایت امیدواریم که این مقاله برای شما سودمند باشد و به بهبود عملکرد سبد سرمایه‌گذاری شما منجر شود. اگر برای مشاوره سرمایه‌گذاری نیاز به راهنمایی داشتید، فردانامه در کنار شماست.
چرا درشهرستانها سکه توزیع نمیشه
علتشو نمیدونیم . شاید ساز و کارش دشواره .
مفید بود.
سپاس
ایا برای دریافت سکه لزوما به تهران مراجعه کرد یا از شعبات بانک رفاه در مراکز استانها نیز امکانش هست؟
متاسفانه فقط در تهران امکانپذیره
سایت نوبت دهی مشکل داره نیاز به اضافه کردن گزینه هایی مثل اصلاح وخروج وثبت مجدد داره یکماهه میخواهیم نوبت بگیریم پیغام میده اطلاعات نادرسته هیچکس هم پاسخگو نیست ,یک. فکری برای سایت نوبت دهی بانک رفاه بکنید یا وضعیت تحویل سکه را تغییر بدید