محمد مرشد الگوهای نموداری یک بخش جدانشدنی از بازارهای مالی مانند بورس و فارکس است که اهمیت بالایی نزد سرمایه‌گذاران ماهر و تریدرهای قدیمی بازارهای سرمایه دارد. اکثر تریدرها برای آنکه بتوانند پیش‌بینی درستی از بازارهای مالی داشته باشند و روند حرکتی قیمت سهم را به درستی تشخیص دهند، باید شناخت و تسلط کافی بر انواع الگوهای تحلیل تکنیکال داشته باشند.
تشخیص درست الگوهای نموداری، پایه و اساس تحلیل‌های تکنیکال است که باعث برتری معامله‌گران در مقایسه با دیگر رقباء می‌شود. به این منظور در ادامه مطالب به بررسی و معرفی الگوهای پرکاربرد در تحلیل تکنیکال خواهیم پرداخت. پس تا آخر مطالب همراه ما باشید.
در این مقاله به بررسی عناوین زیر پرداخته شده است :
- بهترین الگوهای تحلیل تکنیکال کدامند؟
- انواع الگوها در تحلیل تکنیکال
- قدرتمندترین الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال
بهترین الگوهای تحلیل تکنیکال کدامند؟
یکی از پرتکرارترین سوالات تازه‌واردان به بازار سرمایه این است که «بهترین الگوی تحلیل تکنیکال چیست؟» توجه داشته باشید که هیچ‌یک از الگوها را نمی‌توان مناسب‌ترین الگوی نموداری دانست؛ زیرا هر یک از الگوها اطلاعات متفاوتی در رابطه با روند قیمتی در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهد.
آشنایی و درک الگوهای نموداری که معادل انگلیسی آن Chart Pattern است، اولین مهارت لازم برای انجام معاملات مالی و کسب سود از بازار سود به حساب می‌آید. به همین دلیل شناخت پرکاربردترین الگوها از اهمیت بسزایی برخوردار است. در ادامه مطالب با مهم‌ترین و پرکاربردترین الگوهای تحلیل تکنیکال آشنا خواهید شد. توجه داشته باشید که هر یک از الگوهای زیر، مناسب یک موقعیت و روند خاص است.
برای مثال، برخی از الگوهای نموداری مناسب بازارهای نوسانی و پر هیجان هستند. دسته دیگری از الگوها، کاربرد بالایی در موقعیت‌های حساس و روند نزولی قیمت دارند. به همین خاطر است که قصد داریم تا در ادامه مطالب به آموزش پرکاربردترین و اساسی‌ترین الگوهای تحلیل تکنیکال بپردازیم.
انواع الگوها در تحلیل تکنیکال
یک باور که در تحلیل‌های تکنیکال وجود دارد این است که گذشته در حال تکرار است. به همین دلیل می‌توان براساس نوسانات قیمت، یک الگو نموداری ترسیم نمود. در این بخش از مطالب با پرکاربردترین الگوهای تحلیل تکنیکال جهت پیش‌بینی و تحلیل قیمت‌های سهم در آینده آشنا خواهید شد. این الگوها عبارتند از:
1.الگوی کُنج
یکی از پرکاربردترین الگوهای تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی، الگوی کنج است که شباهت زیادی با الگوی مثلث دارد و نشان‌دهنده پایان روند جاری و بازگشت آن خواهد بود. این الگو دارای شیب قابل توجه در یکی از جهات است که براساس ساختار آن، تریدر متوجه صعودی یا نزولی بودن روند حرکت می‌شود. انواع الگوی کنج را می‌توان به دسته‌های زیر تقسیم کرد:
الگوی کنج کلاسیک
در الگو نموداری کنج کلاسیک، روند جاری به گونه‌ای است که قیمت سهم از یک ناحیه باریک به سمت انتهای کنج جا‌به‌جا می‌شود. در این روند، به مرور سرعت رشد و حرکت قیمت به سمت کنج آهسته‌تر خواهد شد. به‌بیان‌دیگر، قیمت در ناحیه کنج حرکات نوسانی و محدود دارد که نشان‌دهنده به پایان رسیدن روند جاری است. در نهایت، اگر روند جاری قیمت، وضعیت شکست رو به پایین را نشان دهد، تریدر آن را سیگنال فروش به حساب می‌آورد.
لازم‌به‌ذکر است که الگوی کنج که یکی از مهم‌ترین الگوهای تحلیل تکنیکال به حساب می‌آید، همگرایی امواج قیمت و تمایل خریداران را نشان می‌شود.
الگوی کنج ادامه‌دهنده روند
الگوی کنج هم در دسته الگوهای بازگشتی و هم در دسته الگوهای ادامه دهنده قرار دارد. زمانی که الگوی کنج در طی فاز اصلاحی و روند نزولی کلی تشکیل می‌شود و قیمت سهم توانایی تشکیل سقف بالاتر را ندارد، الگوی کنج دارای ماهیت ادامه دهنده خواهد بود.
نکته حائز اهمیت این است که الگوی کنج به عنوان یکی از پرکاربردترین الگوهای تحلیل تکنیکال، ممکن است به عنوان الگوی بازگشت قیمت نیز ظاهر شود و در صورت عدم رشد قابل‌توجه سقف، تعداد خریداران به مراتب کاهش می‌یابد و در صورت شکست روند به سمت پایین، روند قبلی حرکت قیمت ادامه پیدا می‌کند.
زمانی که الگو نشان‌دهنده یک شکست صعودی است، سقفی بالاتر ایجاد می‌شود و احتمال ایجاد روند نزولی را خنثی می‌کند. در نتیجه، روند صعودی مجددا از سرگرفته شده و بعد از تکمیل الگو، تریدرها به فکر استفاده از بهترین فرصت معاملاتی می‌افتند. این روند بیشتر به یک حرکت اصلاحی در جریان صعودی شبیه است. در چنین شرایطی، نقاط کف نشان می‌دهند که قیمت سهم قادر به سقوط بیشتر است یا خیر.
الگوی کنج نزولی
هنگامی که دو خط همگرا به سمت پایین حرکت می‌کنند، الگوی کنج نزولی تشکیل می‌شود. الگوی کنج نزولی به عنوان پراستفاده‌ترین الگو در میان الگوهای تحلیل تکنیکال در اثر برخورد دو خط همگرا، هم سقف و هم کف، ظاهر می‌شود و هرچقدر میزان برخورد قیمت به سطوح مقاومت و حمایت بیشتر باشد، الگوی کنج از اهمیت بالاتری برخوردار خواهد بود؛ لذا تا زمانی که میزان برخوردها به حداقل نرسد، بهتر است ریسک نکنید و تا تکمیل شدن الگو از خرید سهم خودداری فرمایید. به‌طور تقریبی حدود 1 الی 3 ماه زمان لازم است تا الگوی کنج تشکیل و کامل شود.
2.الگوی مثلث
الگوی مثلث مانند الگوی کنج نشان دهنده روند قیمت است. این الگو زمانی تشکیل می‌شود که دره و قله‌های نمودار قیمت به سمت یکدیگر حرکت کنند. قبل از شروع معامله با استفاده از الگوهای تحلیل تکنیکال لازم است که با انواع مختلف الگوی مثلث آشنا شوید. به‌طور کلی، 4 مدل الگوی مثلث وجود دارد که شامل الگوی مثلث نزولی، الگوی مثلث متقارن، الگوی مثلث صعودی و الگوی مثلث پهن شونده می‌شود که مفهوم هریک از آن‌ها به شرح زیر است:
الگوی مثلث نزولی
یکی از انواع الگوهای تحلیل تکنیکال، الگوی مثلث نزولی یا کاهشی است که سمت مسطح این مثلث در زیر عملکرد قیمت قرار دارد. از این مثلث بهتر است در بازارهای کم‌رونق و برای بازه زمانی کوتاه‌مدت استفاده نمود. زمانی که الگوی مثلث کاهشی در طی روند نزولی تشکیل می‌شود، نشان می‌دهد که روند جاری در حال ادامه پیدا کردن است. توجه داشته باشید که شکست الگوی مثلث نزولی و صعودی از سمت شیب‌دار می‌تواند منجر به صدور سیگنال‌های جعلی شود؛ لذا بهتر است صبر کنید تا کندل بسته و شکست مقاومت، تایید شود.
الگوی مثلث متقارن
این مدل از الگوهای نموداری زمانی شکل می‌گیرد که دو خط مثلث در روبروی یکدیگر و با یک زاویه شیب یکسان قرار بگیرند. در این الگو، خط پایین از روی محدوده حمایت و خط بالایی از محدوده مقاومت عبور می‌کند. الگوی مثلث متقارن یکی دیگر از الگوهای تحلیل تکنیکال است که نشان می‌دهد سهم وارد فاز اصلاحی شده است.
نکته‌ای که در رابطه با الگوی مثلث متقارن وجود دارد این است که تا زمانی که قیمت از محدوده مثلث خارج نشده است، قیمت هر لحظه فشرده‌تر از قبل می‌شود. به همین دلیل بهتر است تا زمانی که شکست مقاومتی در سطح بالایی و یا پایینی اتفاق نیفتاده است، از انجام هرگونه معامله خودداری فرمایید.
الگوی مثلث صعودی
الگوی مثلث صعودی نوع دیگری از انواع الگوهای تحلیل تکنیکال است که هم در تحلیل‌های بورس ایران و هم در فارکس کاربرد بسیاری دارد. این مثلث زمانی تشکیل می‌شود که سمت بالایی آن مسطح و سمت پایینی آن صعودی باشد. تریدرها با مشاهده این الگو متوجه می‌شوند که حرکت صعودی قیمت به زودی آغاز می‌شود. همچنین تشکیل الگوی مثلث در روندهای صعودی خبر از یک مکث کوتاه به صورت رنج و شکست سطح مقاومت می‌دهد.
الگوی مثلث پهن شونده
شما می‌توانید به راحتی الگوی مثلث پهن شونده یا انبساطی را در نمودار تشخیص دهید. الگوی مثلث واگرا یکی از الگوهای نادر است که خبر از یک روند بازگشتی می‌دهد. نادر بودن این الگو نباید باعث کاهش ارزش آن در میان پرکاربردترین الگوهای تحلیل تکنیکال شود چرا که به‌راحتی و با مشاهده دو ضلع واگرا و یک مثلث برعکس می‌توان الگوی مثلث انبساطی را ترسیم کرد و به قدرت معامله‌گران پی برد.
3. الگوی سر و شانه
اگر در میان الگوهای تحلیل تکنیکال به دنبال یک الگوی نموداری برای آگاهی از فعل و انفعالات بازار هستید، الگوی سر و شانه بهترین گزینه خواهد بود. توجه داشته باشید که این الگو معمولا نشان از یک روند بازگشتی دارد. امواج قیمتی سمت چپ و امواج ناحیه سر تا زمانی که سقف بالاتر تشکیل نشده است، نشان‌دهنده پایداری روند جاری هستند.
در صورت تشکیل شانه راست و ایجاد سقف پایین‌تر، تریدر متوجه می‌شود که خریداران، قدرت حضور در بازار را ندارند. برای کسب اطمینان از تشکیل کف جدید در پایین، تنها کافی است که نقاط کف امواج اصلاحی را به یکدیگر وصل کنید. تشکیل خط گردن نشان می‌دهد که روند صعودی به پایان رسیده است و یک تایید برای شانه راست به حساب می‌آید.
الگوهای تحلیل تکنیکال همیشه قابل تکیه نیستند. برای مثال، زمانی که یک موج اصلاحی قوی قبل از ناحیه سر و در ناحیه شانه چپ ایجاد می‌شود، بیش از هرچیز دیگری نشان می‌دهد که خریداران قدرت قبل و تسلط کافی را بر بازار ندارند. همچنین، هنگامی که فاصله ناحیه سر تا نقطه بالایی شانه راست زیاد است، به این موضوع اشاره می‌کند که روند قیمت قادر به ادامه مسیر صعودی نیست.
4.الگوی سر و شانه معکوس
یکی دیگر از انواع الگوهای تحلیل تکنیکال، الگوی سر و شانه معکوس است که بیشتر در روندهای نزولی تشکیل می‌شود. این الگو نیز مانند الگوی قبلی است و ناحیه سرو شانه چپ در کف پایین‌تر ایجاد می‌شوند و شانه سمت راست، اولین سقف بالایی است که نشان دهنده نسبت خریداران جدید به فروشندگان خواهد بود.
قدرتمندترین الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال
قدرتمندترین الگوهای تحلیل تکنیکال از جمله مواردی هستند که باید از همان ابتدای ورود به بازارهای مالی، مانند بازار سهام، با آن‌ها آشنا شوید. در این بخش به بررسی سه تا از قدرتمندترین الگوهای قیمتی در تحلیل‌های تکنیکال خواهیم پرداخت. این الگوهای نموداری به ترتیب عبارتند از:
الگوی کف و سقف دو قلو
یکی از محبوب‌ترین الگوهای تحلیل تکنیکال که در دسته الگوهای بازگشتی قرار دارد، الگوی کف و سقف دوقلو است که حرکت قیمت در روند صعودی را نشان می‌دهد و شباهت زیادی به حرف انگلیسی W دارد. توجه داشته باشید که در روندهای صعودی نباید به دنبال الگوی کف و سقف دوقلو باشید. به‌بیان‌دیگر، بهترین عملکرد این الگوی نموداری بعد از حرکات شدید قیمت است.
به‌طور‌کلی الگوی کف دوقلو نشانه‌ای از روند صعودی قیمت و سقف دوقلو نشان‌دهنده آغاز روند نزولی خواهد بود. از لحاظ نموداری، الگوی کف دوقلو حاکی از آن است که قدرت خریدارن بر فروشندگان غلبه کرده و قیمت سهم از یک روند نزولی قوی خارج و به روند صعودی تغییر فاز داده است.
الگوی کف و سقف سه قلو
یکی از قوی‌ترین الگوهای بازگشتی در میان انواع الگوهای تحلیل تکنیکال، الگوی کف و سقف سه قلو است که در واکنش با سطح مقاومت و شکست سطح حمایت و در نهایت تغییر روند، تشکیل می‌شود. زمانی که الگوی نموداری کف و سقف دو قلو ناتوان است و قدرت خریداران قادر به غلبه بر فعل و انفعالات بازار نیست، مجدد همان الگو تکرار می‌شود و الگوی نموداری کف و سقف سه قلو را تشکیل می‌دهد.
بسیاری از تریدها بر این باورند که الگوی کف و سقف سه قلو در مقایسه با سایر الگوهای تحلیل تکنیکال، از اعتبار بیشتری خوردار خواهد بود؛ لذا می‌توان این‌گونه استنباط کرد که الگوی کف و سقف سه قلو یک سیگنال قدرتمند برای آغاز حرکت قیمت در آینده نزدیک است.
پرچم
الگوی بعدی که در ادامه الگوهای تحلیل تکنیکال قصد معرفی آن را داریم، الگوی پرچم است. این الگو در اثر دو خط موازی تشکیل می‌شود که خطوط پایینی در نقش کف و خطوط بالایی در نقش سقف هستند. این الگو در بیشتر مواقع، بعد از یک روند قوی در بازار ایجاد می‌شود و در دسته الگوهای ادامه‌دهنده قرار دارد. توجه داشته باشید که الگوی پرچم تنها زمانی قابل استناد است که یک روند مشخص داشته باشید؛ لذا در بازارهای خنثی بهتر است از دیگر الگوهای تحلیل تکنیکال استفاده کنید.
سوالات متداول و پرتکرار شما در رابطه با پرکاربردترین الگوهای تحلیل تکنیکال در بازارهای سرمایه
1.حجم معاملات چه تاثیری در الگوی مثلث دارد؟
بررسی حجم معاملات در روند کاهشی و یا افزایشی به درک بهتر روند قیمت کمک شایانی خواهد کرد.
2.الگوی مثلث و الگو کنج چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
شباهت الگو کنج با الگو پرچم و مثلث باعث می‌شود تا تریدرها بعضی مواقع به اشتباه بیفتند. توجه داشته باشید که خطوط همگرای الگو کنج در یکی از جهات بالا یا پایین ترسیم می‌شوند. در صورتی که خطوط در الگوی مثلث بر روی روند قیمت، تشکیل مثلث می‌دهند.
3. استفاده از الگوهای تحلیل تکنیکال به تنهایی برای انجام معاملات بورسی قابل قبول است؟
بسیاری از تریدها برای انجام معاملات کم ریسک و امن از الگوهای نموداری استفاده می‌کنند. نکته قابل‌توجه این است که الگوهای نموداری بیشتر برای پیش‌بینی قیمت سهم مورد استفاده قرار می‌گیرند و نمی‌توان برای انجام معاملات مهم، تنها به آن‌ها تکیه کرد.
4. شکست خط گردن در الگو سر و شانه نشانه چیست؟
شکست خط گردن آخرین مرحله نهایی تشکیل الگوی سر و شانه است و یک سیگنال مثبت برای معامله‌گران تلقی می‌شود.
5.چگونه الگوی کف دوقلو را در روند صعودی تشخیص دهیم؟
همانطور که در مطالب فوق عنوان کردیم، در روند صعودی نباید به دنبال الگوی کف دو قلو باشید.
6.فاصله زمانی میان دو قله در الگوی نموداری سقف دوقلو چقدر است؟
به طور معمول فاصله بین دو قله در الگوی نموداری دوقلو بین 2 الی 6 هفته است.
7.هنگام تحلیل تکنیکال بهتر است از کف دوقلو استفاده نماییم یا کف سه قلو؟
همانطور که عنوان کردیم، احتمال تشکیل الگوی نموداری کف و سقف سه قلو از الگوی نموداری کف و سقف دوقلو کمتر است، اما از درجه اعتباری بیشتری برخودار خواهد بود.
سخن پایانی
الگوهای فوق بیشتر با هدف پیش‌بینی روند قیمت در آینده مورد استفاده قرار می‌گیرند. به همین دلیل بهتر است تنها با تکیه بر چند نمودار دست به انجام سرمایه‌گذاری و معامله در انواع بازارهای مالی نزنید. برای داشتن یک معامله امن و تضمین شده لازم است که در کنار تحلیل تکنیکال به بررسی و تحلیل بنیادی شرکت‌های حاضر در بورس نیز پرداخته شود و در آخر امیدواریم که مطالعه مطالب فوق و آشنایی با پرکاربردترین الگوهای تحلیل تکنیکال به افزایش شانس شما در معاملات و سرمایه‌گذاری‌ها کمک نماید.
